Jeoloji mühendisi Bayraktutan: ‘İstanbul’da yıkıcı bir deprem olamyacak’
Atatürk Üniversitesi Zelzele Araştırma Merkezi kurucusu ve emekli jeoloji mühendisi doktor Mehmet Salih Bayraktutan, tez edildiği üzere İstanbul’da çok ağır ve yıkıcı bir zelzele beklenmediğini söyledi. İstanbul’da 23 Nisan’da yaşanan 6.2 büyüklüğündeki sarsıntının ‘Silivri Depremi’ olarak resmi kayıtlara geçmesi gerektiğini belirten Bayraktutan, “Silivri sarsıntısının büyüklüğü ve merkez üssünün bulunduğu coğrafik pozisyonu nedeniyle, yarı çapı yaklaşık 100 kilometre olan bir daire üzerindeki bütün yerleşim alanlarında hissedilmesi doğaldır. Silivri sarsıntısı, başta İstanbul olmak üzere Tekirdağ, Erdek, Mudanya, Bandırma, Gemlik, Bursa, Çınarcık, Yalova, Tuzla ve Karamürsel üzere vilayet ve ilçelerde hissedildi. Yapıların teknik kalitesi ve tabanın mekanik sağlamlığına bağlı olarak farklı kıymetlerde şiddetlere yol açmıştır. Tıpkı ülkemizde, 6 Şubat’ta meydana gelen ve ‘asrın felaketi’ olarak nitelendirilen binlerce insanın ömrünü yitirdiği Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki zelzeleler, 11 vilayette tesirli oldu lakin sarsıntısı neredeyse ülkenin yarısı hissetti” diye konuştu.
‘KORKUNÇ OLAN, FELAKET TELLALLIĞI’
Bayraktutan, açıklamasında, “Her vakit söylediğim üzere tekrar üzerine basarak söylüyorum, İstanbul ile ilgili sarsıntı tehlikesi kasıtlı ve yapay olarak fecî bir halde abartılmaktadır. Dehşetli olan zelzelenin kendisi değil medyada felaket tellalığı yapanlardır. Zelzele bir afet değildir, insanların endişe ve paniğe düşürülmemesi gerekir. Aksi takdirde can kaybının artmasına da sebep olur. Zelzelede hasar ve can kaybının en aza indirilmesinin tek hakikat formülü yanlışsız, sağlam yerlerde ve zelzele tipi yapılarla kentsel dönüşümün hızla hayata geçirilmesidir. Bunun dışında, zelzelelerin evvelden haber verilmesi konusundaki aygıt ve aletsel yollar sağlıklı ve yanlışsız sonuçlar veremez” dedi.
Kuzey Anadolu Fay jenerasyonunun Tatvan’dan Çanakkale’ye uzanan nesil üzerindeki kentlerdeki zelzele beklentisinin İstanbul’dan daha fazla olduğunu belirten Bayraktutan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Önceki açıklamalarımda da söylediğim üzere İstanbul’un çok büyük kısmında yüksek geoteknik dayanımda kaya tabanın varlığı, öbür kentlerde olmayan çok büyük bir avantajdır. Haramidere Vadisi üzere, dere tabanları ile akarsu deltası üzere sonlu birkaç alan dışında kaya tabanı zelzele şiddetini azaltıcı tesiri olmaktadır. Kent alanının büyük kısmı ‘Paleozoyik’ denilen çok yaşlı kaya yerden oluşumu, boğazın açığında (Üsküdar-Kadıköy) Çınarcık çukurluğu duvarına yaklaşık 20 kilometre arada oluşu, İstanbul’un fay neslinin kuzeyinde ve dışında yükselen blok üzerinde olması, KAF jenerasyonunun körfezin güney kıyısı boyunca uzanan ana fay çizgisinden 40 kilometre uzakta bulunması (Üsküdar-Çınarcık arası) ve yapıların Anadolu’daki binalara kıyasla çok daha güzel teknik hizmet almış olması üzere üstünlüklere sahiptir. Ülkemizde Kuzey Anadolu Fay jenerasyonu içinde direkt fayın üzerinde ve alüvyon yerde gelişen İstanbul dışında birçok yerleşim yerlerimiz var. Örnek olarak Erzincan, Refahiye, Pasinler, Reşadiye, Suşehri, Erbaa, Taşova, Niksar, Tosya, Gerede, Adapazarı, Bursa, İzmit, Yalova ve Mudanya üzere. Bu ve bunların dışında çok sayıda vilayet ve ilçemiz alüvyon yerlere yanlışsız son yıllarda artan biçimde süratle geliştirilmektedir. Bu durum kentsel dönüşümünün bilakis bir sonuç ortaya çıkarıyor. İstanbul’da çok ağır hasar ve can kaybı yapacak 7’nin üstünde bir zelzelesi dört gözle bekleyen ‘Zamanı geldi, yaklaştı, eli kulağında, ayak seslerini duyuyorum, kapıyı çalıyor’ üzere tabirlerle medyayı meşgul eden bir kesim oluşmuştur. Bunun altında jeolojik gerçeklerden çok, halkın psikolojisini bozacak hatta panikletecek sonuçlara sebep olan ve karar verici mevkileri yanlış yönlendirecek siyasi gayeli algı operasyonları bulunmaktadır.”
