Kaçak elektrik tüketimi bir yılda yüzde 300 arttı
Şirketten yapılan açıklamaya nazaran, Dicle Elektrik, kuraklıkla birlikte süratle artan ziraî sulama kaynaklı kaçak elektrik kullanımının yalnızca bölgeyi değil tüm Türkiye’yi tehdit ettiğini bildirdi.
Dicle Elektrik, Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere ziraî sulamada elektrik tüketiminin geçen yıla nazaran yüzde 300 arttığını, kimi bölgelerde bu artışın 10 kata yaklaştığını duyurdu.
Tüketimin yüzde 96’sının kaçak olduğu bölgeler bulunduğuna dikkati çeken şirket, bu durumun ulusal şebekede dengesizliklere ve yüksek maliyetlere yol açtığını açıkladı. Gücün büyük ölçüde dışa bağımlı ve kıymetli olduğuna işaret eden Dicle Elektrik, devletin bu maliyeti sübvanse ettiğini lakin yöntemsiz kullanımın sürdürülemez olduğunu vurguladı. Ayrıyeten kaçak tüketimin Türkiye’nin Avrupa elektrik ağı ENTSO-E ile entegrasyonunu riske atabileceği belirtildi.
Açıklamada görüşlerine yer verilen, Dicle Elektrik Genel Müdürü Yaşar Arvas, Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere ziraî sulamada denetimsiz biçimde artan kaçak elektrik kullanımının, yalnızca güç sistemini değil tarımı, çevreyi ve toplumsal tertibi tehdit eden boyutlara ulaştığına dikkati çekerek, “Kuraklık ve yer altı sularının bilinçsizce kullanımı nedeniyle 850 metre derinliğe varan kuyulardan su çekmek hedefiyle rekor düzeyde kaçak elektrik tüketiliyor. Bu durum, yalnızca bu yılın birinci 4 ayında 1,5 milyar kilovat saat fazla güç tüketimine yol açtı.” tabirlerini kullandı.
Arvas, sulama kuyularındaki rekor derinliğin, bölge ismine açık bir ekolojik alarm olduğunu vurgulayarak, “Yer altı sularının denetimsiz ve yabanî sulama sistemleriyle tüketilmesi ekosistemi tehdit etmekte ve tarımın sürdürülebilirliğini riske atmaktadır. Sürdürülebilir tarım için çağdaş ve hakikat sulama sistemlerine geçilmesi artık bir tercih olmanın dışına çıkmalıdır.” değerlendirmesinde bulundu.
– Beş ilçe Türkiye’nin üç ayda tükettiği elektriğin yüzde 2’sini tek başına harcıyor
Açıklamaya nazaran, yılın birinci üç ayında Viranşehir’de yakalanan 349 kaçak trafoyla 72 binden fazla kişinin elektrik muhtaçlığına denk kayıt dışı tüketim tespit edildi. Mardin’in ilçelerinde de yüzlerce kaçak trafo bulundu. Dicle Elektrik’in dron ve yapay zeka takviyeli operasyonlarıyla Şanlıurfa ve Mardin başta olmak üzere toplam 10 binin üzerinde kaçak trafo belirlendi.
Kaçak tüketimin en ağır olduğu ilçeler Viranşehir, Kızıltepe, Siverek, Ceylanpınar ve Derik olarak açıklandı. Kelam konusu beş ilçe, Türkiye’nin üç aylık toplam elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 2’sini tek başına gerçekleştirdi. Şirketin hesaplamalarına nazaran, mevcut süratle devam ederse yıl sonunda 6 vilayette faturalandırılamayan güç ölçüsünün 9,8 milyar kilovatsaati aşması bekleniyor.
Arvas, denetimsiz kaçak elektrik tüketiminin, iktisada ve güç arzının sürdürülebilirliğine büyük ziyan verdiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Kaçak yollarla çok elektrik tüketimi, şebeke arızalarına ve uzun periyodik elektrik kesintilerine neden olurken ziraî sulama abonelerimizden ticarethane abonelerine kadar kaçak kullanmayan ve borcunu vaktinde ödeyen tüm abone kümelerimizi olumsuz etkileyebiliyor. Kaçak kullanımın iktisada ziyanını ise örnekle belirtmek gerekirse, yalnızca bir köyde tespit ettiğimiz 83 kaçak trafonun her biri 200 kilovatamper gücünde. Bu trafolardan dönem boyunca tüketilen toplam elektriğin maliyeti 200 milyon lira. Bu durum, kaçak kullanımda tüketimin olağanın 9 ila 10 kat arttığı gerçeğini doğrular nitelikte.”
2013’te başlayan özelleşme sürecinden bu yana şebekesini güçlendirmek ismine 62 milyar liranın üzerinde yatırım gerçekleştiren Dicle Elektrik, kayıp-kaçak oranını yüzde 76 düzeylerinden yüzde 37’ye kadar düşürmeyi başardı. Kent merkezlerindeki 3K (kayıpsız-kesintisiz-kaliteli) olarak isimlendirilen bölgelerde bu oran yüzde 14,5 düzeyine inerek Türkiye ortalamasına kadar çekilmiş durumda. Ancak kırsal ve ziraî alanlarda bilhassa ziraî sulama hedefiyle kullanılan kaçak trafolar ile kaçak şebeke kontakları bu kazanımı gölgeliyor.
