Kadınlar üretime kazandırdı: Ayakkabı bağcıkları renkli çantalara dönüşüyor

Kadınlar üretime kazandırdı: Ayakkabı bağcıkları renkli çantalara dönüşüyor

Mersin’de ayakkabı bağcıkları ve eşofman bel bağları bayanlar tarafından dokunarak renkli çantalar ve dokuma eserlerine dönüştürülerek iktisada kazandırılıyor

MERSİN – Mersin’de ayakkabı bağcıkları ve eşofman bel bağları, bayanlar tarafından dokunarak renkli çantalar ve dokumacılık eserlerine dönüştürülüyor. Halk ortasında ‘çulfalık’ olarak bilinen dokuma tezgahlarında ‘bir dokumacılık hikayesi’ sloganıyla pak dokumacılık atığı olarak nitelenen ayakkabı bağcıklarından üretilen çanta ve gereçler, dayanıklılığı, kalitesi ve kullanışlı olması ile dikkat çekerken iktisada de kazandırılmış oluyor.

Kentte ‘İleri Dönüşüm’ projesi ile ayakkabı bağcıkları ve eşofman bel bağları, renkli çantalar ve dokumacılık eserlerine dönüştürülüyor. Toroslar Kent Kurulu tarafından başlatılan proje kapsamında Çukurova Mahallesi’ndeki Dokuma Atölyesi’nde bayanlar tarafından üretilen çanta ve dokuma eserleri, dayanlılığı, kalitesi ve kullanışlılığı ile dikkat çekiyor.

Toroslar Kent Konseyi Başkanı Sevgi Altınöz Çetin, ‘bir dokuma hikayesi’ sloganıyla hayata geçirdikleri projeyle bayanların ekonomik hayata iştirakini sağlamayı hedeflediklerini söyledi. Maksatlarının toplumun bilhassa dezavantajlı alanlarına dokunmak ve gereksinim boyutunda projeler üreterek hayata geçirmek olduğunu belirten Çetin, şöyle devam etti: “Toroslar’da bayanın iktisada iştirakini sağlamak üzere ne tıp projeler üretebiliriz diye baş yorduğumuz vakit ortaya çıkan şey; kültürle birlikte doğayı ve bayanın iktisada iştirakini harmanlayacak bir fikirdi. Geldiğimiz noktada; doğayı koruyan, kültür mirasına sahip çıktığımız ve geleceğe aktardığımız, tıpkı vakitte da bayanın para kazanmasına vesile olduğumuz bu hoş çalışmanın içinde bulduk kendimizi. Toroslar’da kültür miras niteliğini taşıyan, bilhassa de unutulmaya yüz tutmuş kıymetler ortasında dokuma tezgahlar var, dokuma kültürü var, Yörük kültürü var. Bu kültür, unutulmaya yüz tutmuş bedeller sınıfına da girmeye başlamışsa, biz ‘buna sahip çıkalım, sahip çıkarken de etraftaki dezavantajlı meseleleri harmanlayarak irdeleyelim’ dedik.”

” 25 günlük kısa müddette gördüğünüz görüntü ortaya çıktı”

Projeyi hayata geçirdikten sonra dokuma tezgahlarında kullanılmak üzere materyal arayışına girdiklerinde tabir eden Çetin, kendilerini Mersin Tekstil Üreticileri Derneği Başkanı Kemal Dede’nin yanında bulduklarını kaydetti. Lider Dede’nin kendilerinde kumaş modülleri olmadığını lakin işlerine yararsa ayakkabı bağcıkları ve eşofman bel bağları bulunduğunu söylediğini anlatan Çetin, “Toroslar’da her mahallede çufallık tezgahına kesinlikle rastlayabilirsiniz. ‘Bu bedelleri de gün yüzüne çıkaralım konutunda pijamasını, penyesini keserek yolluklar, paspaslar dokuyan annelerimizin kültürünü çağa uyduralım’ dedik. ve ayakkabı bağcıkları çıktı karşımıza. Bu sıradışı bir müsabaka idi. Biz de bu türlü hayal etmemiştik lakin yapabilir miyiz? diye sorulduğu vakit; ‘deneriz en kötü’ diyerek başladığımız tezgah çalışmamızda 25 günlük kısa müddette gördüğünüz görünüm ortaya çıktı” dedi.

“İpi ayakkabı bağcığından yaptık”

Kullanılan gereçten ötürü farklı bir konsept oluştuğuna işaret eden Çetin, “Öncelikle eserlerimiz ‘ileri dönüşüm’ diye isimlendirdiğimiz eserler. Geri dönüşüm bir eserin formunu değiştirerek ortaya çıkardığımız, ileri dönüşüm ise formunu bozmadan ortaya çıkardığımız eserlerdir. Biz ayakkabı bağcığının formunu bozmadık; dokuma tezgahlarında muhtaçlık olan ipi ayakkabı bağcığı ya da eşofman bel bağcığından yaptık. Sıkıntı bir çalışmaydı. Hala sıkıntı bir çalışma ancak ortaya çıkan sonucu gördüğümüz vakit da ‘evet bu bedele kıymet’ diye bakıyoruz. Ayakkabı bağcığı diyerek geçilmemeli. Zira, su tutmaması, bilhassa yaz aylarında Mersin üzere bölgede denizin, kumun ve havuzun bol olduğu bir bölgede çok kullanışlı ve çok sağlam eserler oldu. Kim kullanacaksa yıkasın yıkasın kullansın diyoruz” diye konuştu.

Kooperatifleşme ve markalaşma çalışmaları

Elde ettikleri eserler için pazar arayışının sürdüğünü tabir eden Çetin, bu basamakta kooperatif kurmak için kolları sıvadıklarını kaydetti. Çetin, “Öncelikle, planlarımız ortasında bu kadar emek vermeye ve üretmeye istekli bayan arkadaşlarımızı profesyonel bir çatı altına toplamak birinci maksadımız. Bu da eşittir kooperatifleşme. Toroslar’da üretici bayan kooperatifi yok. Buna da bir imza atarak bir birincisi gerçekleştirmiş olacağız. Bayanın emeğinin profesyonel bir çatının altında toplanmasını ve sağlam yerler üzerine kurulmuş bir yapıda para kazanmasını sağlayacağız. Bu da markalaşma manasına gelecek. Kıssayı kiminle paylaştıysak, ‘kimin aklına geldi, nereden çıktı bu olay’ deniyor. Muhakkak ki kimse ayakkabı bağcığı formundaki bir dokuyu dokumamış, dönüştürmemiş, dikmemiş. Bunu biz başardık” dedi.

“Sıra dışı bir çalışma, çok hoş şeyler üretiyoruz”

Atölyede dokuma yapan bayanlardan Çiğdem Durukan, daha evvel hiç bu türlü bir çalışma yapmadığını belirterek, “Sıra dışı bir çalışma, çok memnunum şu an. Çok hoş şeyler üretiyoruz arkadaşlarla. Bu türlü bir fikri duyduğumda evvel çok şaşırdım ancak çok memnun oldum. Değişik desenler çıkarınca çok hoş oluyor” tabirlerini kullandı.

Küçüklüğünden beri dokuma yaptığını söz eden Ayşe Kılınç ise “O vakitler sofra, savan üzere şeyler çok dokuduk. Ayakkabı bağcığıyla dokuma yapmadım. Birinci gördüğümde nasıl bir şey olacağını düşünemiyordum lakin dokuduğumda, çantalar dikilmeye başladığında yaptığımız eseri, emeğimizi görünce daha keyifli oluyorum” formunda konuştu.

5 yıldır dokuma yaptığını belirten Sadet Savcı da “Ben ayakkabı bağcığını birinci kez burada gördüm. Olağanda savanlar dokuyorduk, sofralar, masa örtüleri, kilim yapıyordumi. Buraya geldiğimde ayakkabı bağcıklarıyla karşılaşınca dedik ‘olur mu, olmaz mı? Deneyelim’ dedik” diye konuştu.