Kızılırmak’taki ürküten görüntünün nedeni belli oldu!
Türkiye’de Sivas sonlarından doğup, Karadeniz’e dökülen ve 1355 kilometre ile Türkiye’nin en uzun ırmağı olan Kızılırmak bilhassa bahar aylarında kar erimesi ve yağmurların tesiri ile kızıllığa bürünüyor. Taşıdığı toprak nedeni ile bu manzarayı alan ırmağın kızıllığına en çok katkıyı kent merkezinde birleşen kollarından Fadlum Irmağı sağlıyor. Fadlum Irmağı’ndan gelen jips toprak taşınımı, kırmızı haliyle Cumhuriyet Üniversitesi yerleşkesi yakınında Kızılırmak’a katılıyor. Dronla da görüntülenen renk iştiraki dikkat çekiyor.
ANA ETKEN JİPS KAYAÇLAR
Sivas Cumhuriyet Üniversitesi (SCÜ) Eğitim Fakültesi Coğrafya Eğitimi Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Fatih Kartal, “Bu jeoloji ile ilgili bir durumdur. Yerlerin jeolojisi önemli boyutta ortamları etkileyen bir ögedir. Bu yüzden bilhassa Kızılırmak alanını incelediğimizde, burası jips ve demir minerallerinin ağır olduğu bir sahadır. Araştırıldığı vakit çok net olarak görülecek ki jipsin ana etken unsuru kalsiyum sülfattır. Kalsiyum sülfat kısmi olarak bakıldığı vakit, çözüldüğünde, kırmızı rengi alır. Jipsin ağır olduğu alanlar, kırmızı renkli topraklar olarak bilinir. İşte bu toprakların dönemsel yağışlarla birlikte bilhassa bu Kızılırmak Havzası’na dereler vasıtasıyla taşınmasıyla suyun kırmızı hali almasına sebep oluyor. Bu alandaki en kıymetli rengi veren öge jips kayacıdır. Jipsin dışında Sivas, Malatya ile birlikte demir cevherinin Türkiye’de yüzde 80’ine sahip olan bir ildir. Bu açıdan alanda demir minareli de çok olduğu için yağışla birlikte oksidasyona uğrayarak demir paslanır. Pasın rengi de kırmızıdır ve bilhassa Fadlum civarında ağır olması ırmağın daha da kırmızı olmasına neden oluyor” dedi.
EROZYON UYARISI
Suyla giden toprağın erozyona uğradığını anlatan Dr. Fatih Kartal, “Toprak taşınımı, erozyon; kurak ve yarı kurak bölgeler için bir tehlikedir. Bunların yağmur ve yağışlarla göl ve barajlara taşınması, baraj ve göllerin ömrünü kısaltmaktadır. Ekolojik istikrarın bozulmasında da büyük bir etken olmaktadır” diye konuştu.
