Komisyon Başkanı Dönmez: Yapay zeka ile toplamda iş gücü kaybı beklemiyoruz
TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu Başkanı Fatih Dönmez, yapay zeka teknolojisi ile istihdamın etkilenebileceğini belirterek, “Bazı meslek alanlarında rol ve vazifelerin azalacağını, onları dönüşüme zorlayacağının farkındayız. Lakin toplamda iş gücü kaybı beklemiyoruz. Yeni iş alanları oluşacak. Yapay zekanın yahut teknolojinin giremediği iş alanları daima olacak” dedi.
TBMM Yapay Zeka Araştırma Komisyonu Başkanı ve Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, kurul olarak kamu kurumları başta olmak üzere özel dal temsilcileri, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının temsilcilerini dinlediklerini ve saha ziyaretleri gerçekleştirdiklerini belirtti. Dönmez, “Bizim çalışmalarımızda; ülkemiz, insanımız, kurumlarımız ve kuruluşlarımız bu yapay zeka teknolojisinden azami derecede nasıl istifade edebilir, yararlanabilir buna bakıyoruz. Bu ortada doğal berbata kullanımın amaçlanması halinde kimi riskler de kelam konusu oluyor. Bu risklerin tespiti ve alınması gereken önlemler, tedbirler varsa bunlara bakacağız. Bu çalışmaların sonunda şayet bir tüzel altyapıya gereksinim varsa, bu manada doğal tavsiyelerimiz olacak. Her teknolojide olduğu üzere riskler mevcut; ancak bu teknolojide biraz daha fazlaca gündeme geliyor. Bilhassa deepfake üzere, ses ve imaj taklidinin yapılması, dijital dolandırıcılığa aracılık etmesi üzere berbata kullanım da kelam konusu. Bunları da alışılmış önleyecek bir çalışma yapmak gerekiyor. Bizim bu çalışmamızın odağında insan var. Natürel ki insanın yerini almasını istemiyoruz. Biz bu teknolojiyi; beşere yardımcı olmak üzere, işlerini kolaylaştırmak, verimliliğini artırmak üzere kullanılmasının yanlışsız bir prosedür olduğunu düşünüyoruz. Raporumuza da bunlar, kurul üyelerimizin de fikir ve tekliflerini de aldıktan sonra yansımış olacak” diye konuştu.
‘VATANDAŞLAR İŞİNDE DÖNÜŞÜME ZORLANACAK’
Teknolojik gelişmelerle birlikte kimi mesleklerin vakit içerisinde ortadan kalktığını aktaran Dönmez, yapay zeka teknolojisi nedeniyle de istihdamın etkilenebileceğini söyledi. Dönmez, “Bu teknolojik değişimler aslında şunu gösteriyor; kimi meslek alanlarında rol ve misyonların azalacağını, onları dönüşüme zorlayacağının farkındayız. Fakat yapılan araştırmalar ki bilimsel olarak bizim komite çalışmalarında da bunu yansıtan akademik çevrelerden hocalarımız oldu, şunu görüyoruz; kimi alanlarda bir daralma olabilir, dönüşüme zorlanabilir; lakin toplamda iş gücü kaybı beklemiyoruz. Yeni iş alanları oluşacak. Bilhassa bu teknolojiyi kullanan ki çok tekrarlanan rutin işlerde, mesela bilgisayardaki programlarda biliyorsunuz gelişmeler hayli o denli olmuştu, o iş alanlarında istihdam edilenler daha farklı alanlara kaydırılmıştı. Bu teknoloji de onu zorlayacak üzere duruyor; lakin toplamda bir iş gücü kaybı beklemiyoruz. Vatandaşlar işinde dönüşüme zorlanacak. Yani iş yerleri diyelim ki, yapay zekayı kullandığı alanlarda daha evvel 1 emekçiyle yahut 1 uzmanla çalışıyorsa o alanlarındaki çalışanları diğer alanlara kaydıracak. Gerçekten bunun hoş örnekleri de var. Mesela robotlar sanayi sanayisinde çok sıkça kullanılıyor; lakin oradaki iş gücü öteki yerlerde değerlendirildi. Dünya var olduğu surece birtakım iş alanları var olacak; zira yapay zekanın yahut teknolojinin giremediği iş alanları daima olacak. Bu, insanın yerini almayacak. Bunun bir duygusu da yok ne üzülebiliyor ne kızabiliyor. İnsanı insan yapan özellikler var, onun da farkında olmamız gerekiyor. Tüm işleri buna yaptıracak değiliz; lakin birtakım işleri, bize ağır gelen hatta sıkıcı olan kimi işleri bunlar yorulmadan usanmadan yapar hale gelecekler” dedi.
‘ÖNÜMÜZDEKİ YILLARDA BİRİNCİ 20’YE GİREBİLİRİZ’
Dönmez, yapay zeka teknolojisinin tüm dallarda az yahut çok yer edineceğini söyleyerek, “Kendi belirlediğimiz 5-6, tahminen bu 10’a da çıkabilir; bu alanlarda bilhassa Türkiye’nin önemli bir dijital data altyapısı var; sıhhatte ve eğitimde öne çıkıyor. Bunları makul kullandığımız takdirde, bu alanlarda yurt içindeki gereksinimimizi karşılayabiliriz. Yalnızca bununla yetinmeyip yurt dışına da bu programları, teknolojiyi satar hale gelebiliriz. Ülkemizde yapay zeka altyapısı baktığımızda ise şu anda tüm dünya kendini bu teknolojiye hazırlamaya çalışıyor. Türkiye de bu ülkelerin ortasında bulunuyor. Hazırlık düzeyi açısından baktığımızda çeşitli araştırmalarda farklı düzeyler var. Bizi 30 ila 50 ülke ortasında gösterenler var. Bizim amacımız tabi G20 ülkesi olarak, birinci 20’ye girmek ki ben o denli kestirim ediyorum önümüzdeki yıllarda biz birinci 20’ye hazırlık düzeyi olarak girebiliriz” dedi.
‘İNSAN MERKEZLİ BİR YAPAY ZEKA’
Komisyonun saha çalışmalarına değinen Dönmez, TÜBİTAK ve Türkiye’nin birinci yerli aracı olan Togg fabrikasını ziyaret ettiklerini aktardı. Dönmez, Togg’un önümüzdeki yıllarda insansız bir biçimde kullanılabilmesi için çalışma içerisinde olduğunu ekledi. Dönmez, yapay zekanın insanın temel özgürlük alanlarına müdahalesini uygun görmediklerini aktararak, “İnsan merkezli bir yapay zekadan bahsediyoruz. İnsanın ferdî özgürlük alanlarına müdahaleyi uygun görmüyoruz. Zati mevcut mevzuatımızda ve maddelerimizde yasak. Bir kişinin müsaadesini almaksızın onun imajının, sesinin taklit edilmesi hele de bunun dolandırıcılık aracı olarak kullanılması konuları mevcut mevzuatımızda yasaklanmış konular. Bu alışılmış daha kompleks sonuçlara neden olabilir. Şayet Adalet Bakanlığımızda yani yargıçlarımız, ‘Adliyemizde bu alanda biraz daha net tüzel düzenlemelere gereksinim var’ derse onlar ile ilgili Meclisimiz aslında gereğini yapacaktır” dedi.
‘ULUSAL YAPAY ZEKA DORUĞU DÜZENLEYECEĞİZ’
Dönmez, çalışmanın sonunda tüm ilgili paydaşlara ışık tutacak, yol gösterecek bir vizyon evrakı hazırlayacaklarını kaydetti.
