Küresel enerji talebinin 2100 yılında yüzde 74 artması bekleniyor

Türkiye Güç Stratejileri ve Siyasetleri Araştırma Merkezi (TESPAM) tarafından yayımlanan “TESPAM World Energy Outlook 2100” raporuna nazaran, global güç tüketiminin 2100’e kadar yüzde 74 artarak 1,08 milyar gigajoule düzeyine ulaşması öngörülüyor.

Enerji tüketimi, elektrik talebi, sosyoekonomik dinamikler, karbon emisyonları ve dışa bağımlılık üzere temel alanlara odaklanan rapor, global güç eğilimlerine ait uzun vadeli ve kapsamlı bir projeksiyon sunuyor.

Buna nazaran, 2024’te 620,5 milyon gigajoule seviyesinde olan global güç tüketiminin, 2100 prestijiyle 1,08 milyar gigajoule düzeyine yükselerek yüzde 74 artması bekleniyor.

Bu süreçte Çin’in en büyük güç tüketicisi pozisyonunu koruyacağı lakin toplam global talepten aldığı hissede düşüş yaşanacağı iddia ediliyor. Öte yandan en süratli talep büyümesinin Hindistan’da yaşanacağı öngörülüyor. ABD ve Avrupa Birliği’nin (AB) ise sabit kalan yahut kısmen gerileyen talepleriyle global güç dinamiklerinde daha durağan bir görünüm çizeceği düşünülüyor.

Raporda, fosil yakıt bağımlılığının global ölçekte azalacağı, buna rağmen yenilenebilir ve nükleer güç kaynaklarının hissesinin artacağı öngörülüyor. 2100’de nükleer gücün global arz içindeki hissesinin yüzde 23,2’ye yükseleceği, kömürün ise yüzde 11,2’ye gerileyeceği belirtiliyor.

Net sıfır amaçlarında sapma öngörülüyor

Güneş ve rüzgar gücü öncülüğünde yenilenebilir kaynakların tüm bölgelerde büyüme göstermesi bekleniyor. Fakat mevcut eğilimler, net sıfır emisyon amaçlarına ulaşmanın güç olacağını gösteriyor.

Küresel karbon salımının yüzde 23 azalacağının öngörüldüğü raporda, Çin’in emisyonlarını yüzde 71 azaltarak bu alanda en büyük katkıyı sağlayacağı söz ediliyor. ABD’nin yüzde 58, AB’nin ise yüzde 68 oranında karbon salımını azaltması bekleniyor.

Öte yandan Hindistan’ın emisyonlarında yüzde 33 artış öngörülürken, Türkiye‘nin yaklaşık 400 milyon ton düzeyinde sabit kalacağı varsayım ediliyor.

Fosil yakıtların güç üretimindeki hissesi azalacak olsa da, bilhassa gelişmekte olan ülkelerde maliyet kaynaklı kömür ve petrol bağımlılığının devam edecek olması sebebiyle kelam konusu kaynaklardan büsbütün vazgeçilmesinin mümkün olmayacağı söz ediliyor.

Enerji sistemindeki en çarpıcı değişimin ise nükleer güçte yaşanacağının belirtildiği raporda 2100 prestijiyle nükleer gücün, toplam güç arzında yüzde 23,2’lik hisseyle liderliğini koruyacağı öngörülüyor.

Yenilenebilir güç kaynaklarının toplam arz içindeki hissesinin yüzde 21,4’e yükselmesi beklenirken, petrolün yüzde 25,8’lik oranla sistemdeki tartısını koruyacağı öngörülüyor. Kömürün hissesi yüzde 26,6’dan yüzde 11,2’ye gerileyerek en sert düşüşü yaşayacağı öngörülüyor.

Talep artışı gelişmekte olan ülkelerden gelecek

AA muhabirine bahisle ilgili değerlendirmelerde bulunan TESPAM Başkanı Oğuzhan Akyener, artan güç talebinin yüklü olarak gelişmemiş ve gelişmekte olan ülkelerden geleceğini belirterek, bu durumun temelinde ucuz fakat yüksek güç tüketen teknolojilere yönelimin yattığını söz etti.

Akyener, ABD’nin kişi başına güç tüketiminde liderliğini sürdürdüğünü vurgulayarak, “Gelişmekte olan ülkeler de vakitle ABD üzere daha fazla güç tüketmek zorunda kalacak. Bu bir tercihten çok, mecburilik olacak.” dedi.

Öte yandan, ABD ile Çin ortasında yaşanan ticaret savaşlarının güç talebi üzerinde baskı oluşturabileceğine dikkati çeken Akyener, global iktisatta yaşanabilecek sakinliklerin kısa vadede güç yatırımlarını sekteye uğratabileceğini anlatarak, şöyle devam etti:

“Ekonomi toparlandığında, şayet kâfi yatırım yapılmadıysa dünya yeni bir güç kriziyle karşı karşıya kalabilir. ABD, ekonomik liderliği Çin’e kaptırdıktan sonra bu farkı kapatması zorlaşacak. Bu nedenle, hangi alanda olursa olsun ABD’nin Çin’i baskılamaya devam edeceğini öngörüyoruz. Bağlamda bir değişiklik olmazsa global ölçekte yenilenebilir güce geçişte önemli problemler bizi bekliyor.”

Akyener, bu doğrultuda Türkiye‘nin yerli ve bağımsız güç dalına yatırım yapması gerektiğinin altını çizerek, “Türkiye güç alanında sahiden başarılı adımlar atıyor. Yenilenebilir güç başta olmak üzere nükleer güç, petrol ve doğal gazda bu kapsamda değerli bir sinerji yakaladık.” tabirlerini kullandı.

Türkiye‘nin 2053 net sıfır emisyon amacının, yenilenebilir ve nükleer üzere pak güç kaynaklarının hissesinin artırılmasını gerektirdiğini söz eden Akyener, bu amacın birebir vakitte AB ile sürdürülebilir ve rekabetçi bir ticaret yapısının temelini oluşturduğunu vurguladı

Akyener, güç dönüşümünün uzun soluklu ve dikkatli yönetilmesi gereken bir süreç olduğuna işaret ederek, şunları kaydetti:

“Almanya, yenilenebilir kaynaklara yük verirken nükleer enerjiyi devre dışı bıraktı ve kimi kömür santrallerini kapattı. Bu kararlar güç maliyetlerini artırarak Çin karşısında otomotiv bölümünde önemli kayıplar yaşanmasına yol açtı. Türkiye ise kendi kaynaklarını keşfedip üretmeye başladı. Tüm bunlar göz önünde bulundurulduğunda Türkiye’nin Avrupa’dan daha istikrarlı bir strateji izlediğini söyleyebiliriz. Bu yaklaşımın korunması büyük kıymet taşıyor.”