Küresel piyasalar ABD-Çin geriliminin gölgesinde karışık seyrediyor

ABD’de ticari tarifelerin ülkede enflasyonist baskıları artırabileceği telaşı iktisatta ana gündem hususlarından biri olmaya devam ederken, ABD’nin Çin’e karşı uyguladığı muhafazacı ticaret yaklaşımı varlık fiyatları üzerinde tesirli oluyor.

ABD Menkul Değerler ve Borsa Komitesine (SEC) bildirimde bulunan Nvidia, H20 entegre devrelerinin Çin’e ve belli başka ülkelere sevkiyatı için lisans mecburiliği getirildiğini belirtmişti.

Analistler, ABD ticaret siyasetindeki daima değişimlerin iç tüketimi ve ekonomik büyümeyi etkileyeceğine dair kaygıların arttığını belirtti. ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin Çinli yapay zeka teşebbüsü DeepSeek’in ABD teknolojisini satın almasını engelleyecek cezalar üzerinde durduğu ve Amerikalıların bu teşebbüsün hizmetlerine erişimini yasaklamayı değerlendirdiğine dair haber de teknoloji paylarını baskıladı.

ABD’DEN ÇİN’E VERGİ YÜZDE 245 OLDU!

Bu gelişmelerin yanı sıra Beyaz Saray, Çin’den ithal edilen kimi eserlere uygulanan gümrük vergilerinin, daha evvel yürürlükte olan tarifelerle birlikte toplamda yüzde 245’e ulaştığını bildirdi.

Dün ülkede açıklanan bilgilere nazaran, ABD’de perakende satışlar, martta aylık bazda yüzde 1,4 artarak piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. ABD’de sanayi üretimi, martta yüzde 0,3 ile piyasa beklentilerinin üzerinde düşüş kaydetti. Ülkede kapasite kullanım oranı ise tıpkı periyotta 0,4 puan azalışla yüzde 77,8’e geriledi.

Beklentilerin üzerinde gelen perakende satış verisinin enflasyondaki hareketlenme olabileceğine yönelik kuşkuları artırdığını bildiren analistler, tarifeler sonrası artan enflasyon telaşlarının datalara nasıl yansıyacağının takip edileceğini söyledi.

Ayrıca dün, Kanada Merkez Bankası (BoC), üst üste yedi toplantıda yaptığı gevşemenin akabinde, siyaset faizini yüzde 2,75’te sabit tuttu.

POWELL’DAN TRUMP TARİFELERİNE İKAZ: ENFLASYON YÜKSELECEK, BÜYÜME DARALACAK

ABD Merkez Bankası (Fed) Başkanı Jerome Powell, dün, bankanın kendini enflasyon ve istihdam maksatlarının tansiyon içinde olduğu güçlü bir senaryonun içinde bulabileceği ikazında bulundu.

Powell, “Şu ana kadar açıklanan tarife artışlarının düzeyi beklenenden çok daha büyük. Tıpkı durumun ekonomik tesirler için de geçerli olması beklenen, bu tesirler ortasında daha yüksek enflasyon ve daha yavaş büyüme yer alacaktır.” diye konuştu.

Anketlere dayalı ve piyasa temelli kısa vadeli enflasyon beklentilerinin kıymetli ölçüde yükseldiğine işaret eden Powell, anket iştirakçilerinin bu artışı tarifelere bağladığını aktardı.

Powell, siyaset değişikliklerini daha uygun anladıkça, iktisada ve para siyasetine tesirleri hakkında daha net fikir sahibi olacaklarını belirterek, “Tarifelerin enflasyonda en azından süreksiz bir artışa yol açması hayli olası. Enflasyonist tesirler daha kalıcı da olabilir.” dedi.

Tahvil piyasasındaki dalgalanmalara da değinen Powell, şu anda tam olarak ne olup bittiğini söylemek için çok erken olduğunu söyledi. Powell, “Piyasalar tarihî olarak gibisi olmayan gelişmeleri ve büyük bir belirsizlik ortamını sindirmeye çalışıyor. Muhtemelen dalgalanmaların devam ettiğini göreceksiniz.” sözünü kullandı.

Diğer Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Cleveland Fed Başkanı Beth Hammack, eğer iktisatta bir duraklama yaşanırsa ve enflasyon düşerse, faiz oranını süratle düşürmenin uygun olabileceğini kaydetti.

Yakın ve orta vadede daha yüksek enflasyon ve daha düşük büyüme ve istihdam riskleri gördüğünü belirten Hammack, bunun para siyaseti için zorluk olabileceğini lisana getirdi.

ABD’DEKİ VADELİ KONTRATLAR OLUMLU BAŞLADI

New York Borsası’nda dün S&P 500 endeksi yüzde 2,24, Nasdaq endeksi yüzde 3,07 ve Dow Jones endeksi yüzde 1,73 kıymet kaybetti. ABD’de endeks vadeli kontratlar yeni güne müspet seyirle başladı.

H20 devrelerine getirilen yeni ihracat denetimleri münasebetiyle 5,5 milyar dolara kadar maliyet beklediğini kaydeden Nvidia’nın payları, dün yüzde 7’ye yakın geriledi. Öteki büyük teknoloji paylarındaki düşüş de takip edildi. Tesla payları yüzde 5, Apple, Microsoft ve Meta payları yaklaşık yüzde 4, Amazon payları yüzde 3 ve Alphabet payları yüzde 2 paha kaybetti.

Tahvil piyasalarında ise ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 4,31 düzeyinde dengelenirken. Dolar endeksi yüzde 0,2 yükselişle 99,6’da bulunuyor.

Ekonomik belirsizlikler ve tarife restleşmeleri gölgesinde yatırımcıların inançlı liman varlıklara yönelimi devam ediyor. Altının ons fiyatı dün günü yüzde 3,7 artışla tamamladı. Yeni güne de yükselişle başlayan altının ons fiyatı 3 bin 357 dolarla rekor tazeledi.

Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 1 artışla 66,1 dolardan süreç görüyor.

AVRUPA MERKEZ BANKASI’NDAN FAİZ İNDİRİMİ BEKLENTİSİ

Avrupa borsalarında dün Fransa hariç olumlu bir seyir izlenirken, bugün gözler Avrupa Merkez Bankasının (ECB) para siyaseti kararlarına çevrildi.

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda Bankanın 3 temel siyaset faizini 25’er baz puan indireceğine kesin gözüyle bakılırken, kararın açıklanmasının ardından ECB Başkanı Christine Lagarde’ın yapacağı açıklamalar yatırımcılar tarafından yakından takip edilecek.

Analistler, Lagarde’ın konuşmasında ABD tarifelerinin AB iktisadı üzerindeki potansiyel tesirleri ve büyümeye yönelik sinyallerin aranacağını belirterek, para siyaseti alanında gelecek periyottaki projeksiyonlara yönelik ipuçlarının da yatırımcıların odağında olduğunu söyledi.

Euro Bölgesi’nde dün açıklanan enflasyon datalarına nazaran, şubatta yüzde 2,3 olan yıllık enflasyonun martta yüzde 2,2’ye indiğini hatırlatan analistler, Bankanın orta vadede hedeflediği yüzde 2’lik düzeye yakın kalmayı sürdürdüğünü ve kelam konusu enflasyon bilgilerinin daha fazla mali gevşemeye yer açılmasında tesirli olduğunu söz etti.

Dün, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 0,32, Almanya’da DAX 40 yüzde 0,27 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,62 yükselirken, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 0,07 düştü. Avrupa’da endeks vadeli kontratlar yeni güne negatif bir seyirle başladı.

ASYA PİYASALARINA MÜZAKERELER OLUMLU YANSIDI

Asya borsalarında Çin hariç olumlu bir seyir izlenirken, Trump’ın Japon yetkililerle tarifeler konusunda yaptıkları görüşmede “büyük ilerleme” kaydedildiğini bildirmesi, bölgedeki risk iştahının canlı kalmasını sağlıyor.

Bölgedeki iktisat yetkililerinin açıklamaları da yatırımcılar tarafından yakından takip edilirken, bugün açıklamalarda bulunan Japonya Merkez Bankası (BoJ) Başkanı Kazuo Ueda, ABD’nin tarifelerinin Japonya iktisadını ticaret faaliyetleri ve finans piyasalarındaki oynaklık üzere çeşitli kanallardan etkileyebileceğini söyledi.

Ueda, gerçek faiz oranlarının son derece düşük olduğu bir ortamda iktisadın, fiyat kestirimleri doğrultusunda hareket etmesi halinde BOJ’un faiz oranlarını artırmaya devam edeceğini söyledi.

ABD’deki gümrük vergilerinin büyümeyi etkileyeceği ihtarında bulunan Ueda, pirinç ve öteki besin fiyatlarındaki devam eden artışların, uzun vadeli enflasyon beklentilerini artırabilecek geniş tabanlı fiyat artışlarına yol açabileceğini bildirdi.

Bugün açıklanan bilgilere nazaran Japonya’da mart ayına ait dış ticaret istikrarı 544,1 milyar yen fazla verdi.

BoJ Yönetim Kurulu Üyesi Junko Nakagawa, ABD tarifeleri konusundaki belirsizliğin yalnızca ihracatı düşürmekle kalmayıp tıpkı vakitte çok piyasa oynaklığı yoluyla da iktisada ziyan verebileceğini kaydetti. Nakagawa ayrıyeten, şirketlerin artan personellik maliyetleri de dahil olmak üzere sarfiyatları karşılamak için beklenenden daha fazla fiyat ve fiyat artışına gidebileceğini söyleyerek, iç enflasyonda çok artış riskine karşı uyardı.

Analistler, Japon iktisadının ABD’deki gelişmelerden etkilenmeye en açık Asya ülkelerinden biri olduğunu tabir ederek, ülkede enflasyon riskinin temel ekonomik gündem unsuru olarak kalmaya devam ettiğini söyledi.

Öte yandan, Güney Kore Merkez Bankası siyaset faizini yüzde 2,75 düzeyinde sabit bıraktı.

Bu gelişmelerle, kapanışa yakın, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,1, Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,7, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,3 bedel kazanırken, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yatay seyrediyor.

GÖZLER MERKEZ BANKASI’NIN FAİZ KARARINDA

Yurt içinde dün satış yüklü bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü yüzde 1,36 paha kaybederek 9.266,09 puandan tamamladı. Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) BIST 30 endeksine dayalı nisan vadeli kontrat ise dün akşam seansında olağan seans kapanışına nazaran yaklaşık yüzde 1,1 kıymet kaybederek 10.142,00 puana indi.

Öte yandan, bugün TCMB’nin faiz kararı yatırımcıların odağına yerleşti. AA Finans’ın beklenti anketine katılan ekonomistler nisan ayında TCMB’nin siyaset faizini yüzde 42,5 düzeyinde sabit tutmasını bekliyor. Ekonomistlerin yıl sonu siyaset faizi beklentilerinin medyanı ise yüzde 34,50 oldu.

Dolar/TL, dün yüzde 0,1 artışla 38,1380’den kapanırken, bugün bankalararası piyasanın açılışında evvelki kapanışının çabucak üzerinde 38,1540 düzeyinden süreç görüyor.

Analistler, bugün yurt içinde TCMB’nin faiz kararı, yurt dışında ise ECB’nin faiz kararı başta olmak üzere ağır data gündeminin takip edileceğini lisana getirerek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.200 ve 9.100 düzeyinin takviye, 9.350 ve 9.450 puanın direnç pozisyonunda olduğunu kaydetti.

Piyasalarda bugün takip edilecek bilgiler şöyle:

09.00 Almanya, mart ayı Üretici Fiyat Endeksi

10.00 Türkiye, mart ayı Konut Fiyat Endeksi

10.00 Türkiye, şubat ayı özel kesimin yurt dışından sağladığı kredi borcu

14.00 Türkiye, TCMB’nin faiz kararı

14.30 Türkiye, Haftalık Para ve Banka İstatistikleri

15.15 Euro Bölgesi, ECB’nin faiz kararı

15.30 ABD, mart ayı konut başlangıçları

15.30 ABD, mart ayı inşaat izinleri

15.30 ABD, haftalık işsizlik başvuruları

15.30 ABD, Philadelphia Fed İmalat Endeksi

15.45 Euro Bölgesi, ECB Başkanı Lagarde’ın basın toplantısı