Küresel piyasalarda karardan önce moral havası: Gözler bu hafta açıklanacak Fed faiz kararında
Küresel piyasalar, ABD ile Çin’in tarifelerde müzakere edebilecekleri beklentisi, makroekonomik datalar ve Amerikalı şirketlerin açıkladığı bilançoların öne çıktığı haftada müspet seyrederken gözler, gelecek hafta ABD Merkez Bankasının (Fed) açıklayacağı faiz kararına çevrildi.
ABD idaresinin muhafazacı ticaret adımları çerçevesinde uygulamaya aldığı gümrük tarifelerinde Çin ile müzakere edebileceği umutları piyasalarda risk iştahını artırdı. Bu mevzudaki her yeni haber akışı yatırımcıların odağına yerleşirken ABD’de büyüme başta olmak üzere makroekonomik bilgiler de geride kalan haftada ön planda yer aldı.
Geçen hafta ABD iktisadı, 2022 yılından beri birinci sefer daralma kaydederken enflasyon-resesyon ikilemi ortasında gelecek dataları dikkatle izleyen Fed’in atacağı adımlar yatırımcıların odağına yerleşti.
Gelecek hafta para siyaseti kararlarını duyurmasının ardından Fed Başkanı Jerome Powell’ın sözle yönlendirmeleri de yakından takip edilecek.
Para piyasalarında fiyatlamalar, Fed’in gelecek hafta siyaset faizini sabit bırakacağına kesin gözüyle bakıldığını ortaya koydu.
Tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin üzerinde gerçekleşmesi ve işsizlik oranının sabit kalmasının akabinde bankanın yapacağı yılın birinci faiz indirimine ait öngörülerin haziran ayında zayıfladığı, temmuza yönelik iddiaların ise güç kazandığı görüldü.
Öte yandan ABD ile Çin’in diyaloğa geçebileceğine yönelik haber akışı öne çıkan gelişmeler arasındaydı.
Çin Ticaret Bakanlığı, ABD Başkanı Donald Trump’ın gümrük vergilerini açıklamasının akabinde iki taraf ortasında mümkün mutabakatları değerlendirdiklerini duyurdu. Resmi kanallardan gelen açıklamalarla ABD ile Çin’in ticaret konusunda anlaşabileceğine dair umutlar arttı.
Makroekonomik verilerde ABD Ticaret Bakanlığı, 2025’in ocak-mart dönemine ait gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) öncü bilgilerini açıkladı. Buna nazaran ABD’de GSYH, yılın birinci çeyreğinde yıllıklandırılmış olarak yüzde 0,3 azaldı. Bu devirde ABD iktisadının yüzde 0,2 büyümesi öngörülüyordu.
Ülke iktisadı, 2022’nin birinci çeyreğinden bu yana birinci kere küçülme kaydetti. ABD’de iktisat, 2024’ün son çeyreğinde yüzde 2,4, geçen yıl genelinde ise yüzde 2,8’lik büyüme performansı gösterdi. İktisadın yılın birinci çeyreğinde küçülmesinde ithalatın artması ve kamu harcamalarının azalması etkili oldu.
ABD Başkanı Donald Trump, büyüme datalarına ait, rakamların eski ABD Başkanı Joe Biden dönemini yansıttığını belirtti.
ABD’de tarım dışı istihdam nisanda 177 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşirken işsizlik oranı değişmeyerek yüzde 4,2 oldu. Piyasa beklentilerini geride bırakan tarım dışı istihdamın 138 bin kişi artacağı öngörülüyordu.
Aynı periyotta haftalık ortalama çalışma saati değişmeyerek 34,3 oldu. ABD Merkez Bankasının (Fed) dikkatle izlediği ortalama saatlik çıkar yüzde 0,2 artarak 36,06 dolara çıktı.
Bu gelişmeler ışığında geçen hafta tahvil piyasalarında sonlu da olsa satıcılı seyir hakim olurken ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi haftayı yüzde 4,31 ile tamamladı.
Altının ons fiyatı, haftalık bazda yüzde 2,3 paha kaybederek 3 bin 241 dolara inerken dolar endeksi, yüzde 0,5 artışla 100 düzeyinde haftayı kapattı.
Geçen hafta Brent petrolün varil fiyatı ise yüzde 6,9 azalışla 61,3 dolardan alıcı buldu.
NEW YORK BU HAFTAYI MÜSPET KAPATTI
New York borsasında geçen hafta alış yüklü seyir öne çıktı. Haftalık bazda S&P 500 endeksi yüzde 2,92, Nasdaq endeksi yüzde 3,45 ve Dow Jones endeksi yüzde 3 kıymet kazandı.
Geçen hafta kıymetli şirketlerin açıkladığı finansal tablolar, piyasalarda risk iştahının canlanmasında tesirli oldu.
Teknoloji devlerinden Microsoft’un geliri ocak-mart periyodunda yüzde 13, Meta’nın geliri de yüzde 16 arttı. Microsoft’un geliri ocak-mart periyodunda geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 13 artarak 70,1 milyar dolara yükseldi. Microsoft, geçen yılın birebir devrinde 61,9 milyar dolarlık gelir elde etti. Şirketin net karı da tıpkı periyotta yüzde 18 artışla 25,8 milyar dolara çıktı. Firmanın net karı geçen yılın birebir periyodunda 21,9 milyar dolar olarak kaydedildi.
Microsoft Üst Yöneticisi (CEO) Satya Nadella, şirketin bilançosuna ait değerlendirmesinde bulut ve yapay zekanın, her işletmenin çıktılarını artırması, maliyetleri düşürmesi ve büyümeyi hızlandırması için temel girdilerden olduğunu belirtti. Nadella, yapay zeka altyapısı ve platformlardan uygulamalara kadar her katmanda inovasyonla müşterilere en güzel hizmeti sunduklarını söz etti.
Facebook, Instagram ve WhatsApp’ın sahibi Meta, birebir periyotta gelirini, evvelki yılın tıpkı devrine nazaran yüzde 16 artışla 42,3 milyar dolara çıkardı. Meta, geçen yılın birebir devrinde 36,5 milyar dolar gelir elde etti. Şirketin bu periyotta elde ettiği gelir, piyasa beklentilerinin üzerinde gerçekleşti. Meta’nın net karı da bu yılın birinci çeyreğinde yüzde 35 artarak 16,6 milyar dolara çıktı. Şirket, geçen yılın tıpkı devrinde 12,4 milyar dolar kar açıkladı.
Apple, gelirini üç aylık periyotta yıllık bazda yüzde 5 artırdı ve 95,4 milyar dolara yükselti. Şirketin net karı da birebir devirde 24,8 milyar dolar olarak kaydedildi.
Apple Üst Yöneticisi (CEO) Tim Cook, şirketin bilançosunun açıklanmasının akabinde düzenlenen konferans görüşmesinde tarifelerin tesiri ile beklentilerine ait değerlendirmelerde bulundu.
Haziranda sona erecek çeyrek için ise belirsizlik nedeniyle tarifelerin tesirini tam olarak kestirim edemediklerini belirten Cook, “Bununla birlikte, mevcut global tarife oranları, siyasetleri ve uygulamalarının bu çeyrekte değişmeyeceğini ve yeni tarifelerin eklenmeyeceğini varsayarsak, bu tesirin maliyetlerimizi 900 milyon dolar artıracağını iddia ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Amazon’un net satışları, bu yılın birinci çeyreğinde geçen yılın tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 9 artarak 155,7 milyar dolara yükseldi. Şirketin net satışları, geçen yılın birinci çeyreğinde 143,3 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Amazon’un net karı da yılın birinci çeyreğinde 17,1 milyar dolara çıktı.
Yeni haftada pazartesi günü S&P Küresel ve ISM hizmet bölümü Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), salı dış ticaret istikrarı, çarşamba Fed’in faiz kararı, Fed Başkanı Powell’ın konuşması, perşembe toptan stoklar, haftalık işsizlik maaşı müracaatları bilgileri takip edilecek.
AVRUPA BORSALARI İYİMSER
Geçen hafta Avrupa’da tarife müzakerelerine yönelik iyimserlikler, Rusya-Ukrayna Savaşı’na yönelik haber akışı yakından takip edilirken gözler, yeni haftada İngiltere Merkez Bankasının (BoE) para siyaseti kararlarına çevrildi.
Makroekonomik bilgilerin takip edildiği haftada Avro Bölgesi iktisadı, yılın birinci çeyreğinde evvelki çeyreğe kıyasla yüzde 0,4 büyüme kaydetti. Piyasa beklentileri, Avro Bölgesi’nde GSYH’nin çeyreklik bazda yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 1 artması tarafındaydı. Açıklanan bilgilerin piyasa beklentilerinden daha yüksek gelmesi dikkati çekti.
Avro Bölgesi’nde yıllık enflasyon nisan ayında yüzde 2,2 düzeyinde sabit kaldı. Piyasa beklentisi yıllık enflasyonun nisanda yüzde 2,1 olacağı tarafındaydı.
Bölgede işsizlik oranı mart ayında yüzde 6,2 düzeyini korudu. Martta işsizlik oranı İspanya’da yüzde 10,9, Finlandiya’da yüzde 9,1, Yunanistan’da yüzde 9 ve İsveç’te 8,8 oldu. AB’de işsiz sayısı, martta 12 milyon 904 bin olarak hesaplanırken bu bireylerin 10 milyon 818 bini Avro Bölgesi’nde yer aldı.
Avro Bölgesi’nde imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI), nisan ayında son üç yılın en süratli artışını göstererek 49 puan oldu.
Öte yandan, bölgede elektrik kesintisine ait haber akışı takip edilirken kesintinin nedeni de araştırılıyor.
İspanya haber ajansı EFE’nin haberine nazaran, kesintinin nedenini araştıran kurul, elektrik şirketlerinden başlangıçta talep ettiği bilgilerin birçoklarını aldı. Birtakım datalara erişimde “teknik karmaşıklık” yaşanmasına karşın elektrik şirketleri, bu dataları de komiteye teslim etmek üzere hazırlıklarını sürdürüyor.
Bu gelişmelerle haftalık bazda Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 3,11, İngiltere’de FTSE 100 endeksi yüzde 2,11, İtalya’da MIB 30 endeksi yüzde 2,62 ve Almanya’da DAX 40 endeksi yüzde 3,76 yükseldi.
Gelecek hafta açıklanacak data gündeminde salı günü Avro Bölgesi’nde üretici fiyat endeksi (ÜFE), Hamburg Ticaret Bankası (HCOB) hizmet dalı PMI, çarşamba Avro Bölgesi’nde perakende satışlar, Almanya’da fabrika siparişleri, perşembe Almanya’da sanayi üretimi, İngiltere’de BoE faiz kararı takip edilecek.
Pazartesi günü İngiltere’de piyasalar tatil nedeniyle kapalı olacak.
ASYA BORSALARIN MÜZAKERELER TAKİP EDİLİYOR
Asya borsalarında geçen hafta Çin hariç müspet seyir öne çıktı. Çin ile ABD’nin yakın vakitte masaya oturabileceğine dair işaretler, bölge hisse piyasalarında tesirli oldu. Çin Ticaret Bakanlığının, ABD ile mümkün görüşmelerin değerlendirildiğini açıklaması ise mevcut problemlerin müzakere yoluyla çözülebileceğine yönelik umutların güçlenmesinde tesirli oldu.
Öte yandan Japonya Merkez Bankası (BoJ), perşembe günü faiz kararını açıkladı. Banka oy birliğiyle siyaset faizinin yüzde 0,5 düzeyinde sabit tutulmasına karar verdi.
Bankanın yayımladığı “Ekonomik Faaliyet ve Fiyat Görünümü” raporunda Japonya’nın ölçülü ekonomik büyüme kaydetmesinin beklendiği belirtildi.
Raporda temel enflasyonun temel olarak iktisattaki yavaşlama nedeniyle sürat kaybedeceğine işaret edilerek, ekonomik büyümenin artmasıyla orta ve uzun vadeli enflasyon beklentilerinin yükseleceği ve buna bağlı olarak temel Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) artışının kademeli formda hızlanabileceğinin öngörüldüğü bildirildi.
Bunun yanı sıra milletlerarası kredi kıymetlendirme kuruluşu S&P Küresel Ratings, Çin’in 2025 ve 2026 yılları GSYH büyümesine ait iddiasını gümrük tarifelerinin yaratabileceği aksiliklerle düşürdü. Kuruluş, mart ayında sırasıyla yüzde 4,1 ve yüzde 3,8 olarak öngördüğü büyümenin 2025 yılında yüzde 3,5 ve 2026 yılında yüzde 3 olarak gerçekleşeceği kestirim etti.
Makroekonomik data tarafında Japonya’da mart ayı işsizlik oranı yüzde 2,5 ile beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Japonya’da ise martta sanayi üretimi aylık bazda yüzde 1,1, yıllık olarak da yüzde 0,3 azalarak kestirimleri aştı. Ülkede perakende satışlar ise kelam konusu ayda evvelki aya nazaran yüzde 1,2 gerilerken, yıllık bazda yüzde 3,1 arttı.
Çin’de nisan ayında imalat sanayi, hizmet bölümü ile bileşik Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) sırasıyla 49, 50,4 ve 50,2 düzeyiyle beklentilerin altında sonuçlandı. Ülkede birebir periyotta Caixin imalat sanayi PMI verisi 50,4 ile öngörülerin üzerinde gerçekleşti.
Çin’de imalat aktivitesi ABD ile tırmanan ticaret savaşının karşılıklı ticareti sekteye uğratmasıyla yaklaşık 2 yılın en düşük düzeyine inerek eksi tarafa kayarken, ülkede süratli bir siyaset teşviki davetlerinin yapılmasına yol açtı.
Bu gelişmelerle geçen hafta Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 0,53, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 3,15, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 2,38 yükselirken, Çin’de Şanghay Bileşik endeksi yüzde 0,49 bedel kaybetti.
5 Mayıs ile başlayan haftada salı Çin’de Caixin hizmet dalı PMI, cuma Çin’de dış ticaret istikrarı bilgileri karşılanacak.
Pazartesi günü Çin’de Personel Bayramı nedeniyle salı, Japonya’da tatil münasebetiyle piyasalar kapalı olacak.
PAZARTESİ GÜNÜ NİSAN AYI ENFLASYONU AÇIKLANACAK
Yurt içinde geçen hafta düşüş eğilimi öne çıktı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 2,81 paha kaybederek 9.167,58 puandan tamamladı.
Geçen hafta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Giorgia Meloni’nin Türkiye-İtalya İş Forumu’ndaki ortak basın toplantısının akabinde “Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Doruğu Ortak Bildirisi” açıklandı. Türkiye ile İtalya ortasında ticaret, sanayi yatırımları, uzay, kültür, spor, toplumsal hizmetler, arşiv, ulaştırma ve savunma endüstrisi alanında 11 muahede imzalandı.
Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının (TCMB) aldığı kararlar yürürlüğe girdi. Buna nazaran, 31 Temmuz 2025’e kadar geçerli olmak üzere, ihracat bedeli satış zaruriliği yüzde 35’e yükseltilirken döviz dönüşüm takviyesi yüzde 3’e çıkarıldı.
TCMB’nin zarurî karşılık uygulaması kapsamında yaptığı değişikliklerle ise hukukî kişi mevduat için TL hissesi gayesi yine devreye alındı.
Yabancı para mevduat ve yurt içi yerleşiklerle yapılan yabancı para cinsinden repo süreçlerinde zarurî karşılık oranları artırıldı. Ayrıyeten, Türk lirası mecburî karşılıklara ödenen faiz ve telafi oranları yükseltildi. Son periyotta yabancı para mevduat artışı yüklü olarak ticari mevduat kaynaklıydı. Yeni adımlarla bankacılık sisteminde Türk lirası hissesinin artması bekleniyor.
ENFLASYON, ANKETE NAZARAN YÜZDE 3,24
Öte yandan, AA Finans’ın Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından 5 Mayıs Pazartesi günü açıklanacak nisan ayı enflasyon bilgilerine ait beklenti anketi, 17 ekonomistin iştirakiyle sonuçlandı.
Ankete katılan ekonomistlerin nisan ayı enflasyon beklentilerinin ortalaması yüzde 3,24 oldu. Ekonomistlerin nisan ayı için enflasyon beklentileri yüzde 2,75 ile yüzde 3,80 aralığında yer aldı. Ekonomistlerin nisan ayı enflasyon beklentilerinin ortalamasına nazaran (yüzde 3,24) bir evvelki ay yüzde 38,10 olan yıllık enflasyonun yüzde 38,18’e çıkacağı öngörülüyor.
Bununla birlikte dolar/TL, haftalık bazda yüzde 0,39 yükselişle 38,5770’ten kapandı.
Yurt içinde gelecek hafta pazartesi enflasyon, salı tüketici fiyat endeksi (TÜFE) bazlı gerçek efektif döviz kuru, perşembe Hazine nakit istikrarı, cuma sanayi üretimi dataları takip edilecek.
