Malatya İnönü Üniversitesi’nde Mangan Cevheri ile Lityum İyon Batarya Çalışması
Malatya İnönü Üniversitesi’nde mangan cevherinin elektrikli araçlardaki lityum iyon bataryalarda ve pil üretiminde kullanılması için çalışma yapılıyor.
İnönü Üniversitesinin yürütücülüğünde, Fırat ve Boğaziçi üniversitelerindeki bilim insanlarınca TÜBİTAK takviyeli hazırlanan proje kapsamında mangan madeninden elde edilen mangan oksitin, lityum iyon bataryaların randımanı ve dayanıklılığını artırmak maksadıyla yapılan deneylerde olumlu sonuç alındı.
Altın, yürütücüsü olduğu ve 6 aydır süren TÜBİTAK 1001 projesiyle Adıyaman’ın Gölbaşı ilçesinden getirilen mangan cevherinden elde edilen mangan oksitin lityum iyon bataryalarda kullanılmasının hedeflendiğini belirtti.
Lityum bataryaların elektrikli araçlardan, elektronik aygıtlara kadar en çok kullanılan batarya çeşitlerinden birisi olduğuna işaret eden Altın, batarya teknolojisinde yerli kaynakların kullanılmasının ülke iktisadı açısından değerli olduğuna dikkati çekti.
???????Bilimsel araştırma kapsamında lityum iyon bataryaların çekirdeğini mangan oksit kullanarak ürettiklerini söz eden Altın, yerli kaynakların katma kıymetini arttırmak istediklerini kaydetti.
Prof. Dr. Altın, şöyle devam etti:
“Mangan cevherinden laboratuvarda saf mangan oksit gereci elde ederek, bunu lityum iyon bataryalarda anot gereci üzerinde kullanacağız. Bataryanın bileşenlerine baktığımızda anot, katot, elektrolit ve ayırıcı katman olmak üzere 4 bileşenden oluşuyor. Bilim insanları da bataryalarda genelde bu bileşenleri geliştirmek üzerine çalışmakta. Biz de genelde yurt dışından kimyasal materyaller alarak bataryalar üzerinde çalışmaktayız. Bu projedeki emelimiz ise yerli kaynaklardan yüksek saflıkta mangan oksit elde etmek ve bunu lityum iyon bataryalarda anot gereci olarak kullanarak elektrokimyasal özelliklerini incelemek.”
Altın, proje kapsamında İnönü Üniversitesinin Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksekokulundan Doç. Dr. Aydın Aktaş, Fen Edebiyat Fakültesi Fizik Kısmından Doç. Dr. Fatih Bulut, Fırat Üniversitesi Metalurji ve Gereç Mühendisliği Bölömünden Prof. Dr. Mehmet Deniz Turan ile Boğaziçi Üniversitesi Kimya Kısmından Doktor Öğretim Üyesi Mehmet Nurullah Ateş ile çalışmaya devam ettiklerini kaydetti.
Mangandan elde edilen mangan oksidin ekonomik pahasının yüksek olduğuna vurgu yapan Altın, “Biz yüksek saflıkta mangan oksit elde ederek batarya bileşenlerinde kullanmayı amaçlıyoruz. Cevherin saflaştırılması için hocalarımız ön çalışmayı yaptı. Deneylerimizi yapıyoruz ve düzgün sonuçlar da alıyoruz. Şu an ticari olarak satın aldığımız mangan oksit ile bataryalar üzerinde laboratuvarda çalışmalarımıza devam ediyoruz. Daha sonra hocalarımızın saflaştırdığı mangan oksit üzerinden de deneyleri tekrarlayarak elde ettiğimiz her iki sonucu karşılaştıracağız. Saflaştırdığımız mangan oksidin, satın aldığımız mangan oksit ile birebir sonuçları verip vermediğini irdeleyeceğiz.” diye konuştu.
“Mangan oksit, batarya ve pil üretimi için kullanılacak”
Türkiye’nin mangan madeni bakımından varlıklı olduğuna değinen Erdemoğlu, bu esere yurt dışında önemli talep olduğunu tabir etti.
Mangandan yüksek saflıkta mangan oksit elde ettiklerini aktaran Erdemoğlu, şöyle konuştu:
“Bataryalardan gücün geri alınmasını, randımanı ve süreyi artırmayı, bataryaların dayanıklılığıyla güç depolama kapasitelerini artırmaya çalışıyoruz. Bu çeşit araştırmalar günümüzde devam ediyor. Mangan cevherinin bataryalar üzerinde verimli kullanımı üzerine araştırmaları sürdürüyoruz. Burada elde ettiğimiz yüksek saflıktaki mangan oksit, batarya ve pil üretimi için kullanılacak.
Şu ana kadar ülkemizde ne yazık ki mangan cevherinden batarya kalitesinde gereç üretimi yapan şimdi bir tesis bulunmuyor. Yurt dışından mangana çelik dalında önemli talep var. Manganlı bataryalarda kullanım emeliyle yurt dışından mangan cevheri talebinde bulunuluyor. Ucuza ihraç ediyoruz, tahminen bizim ülkemizin topraklarından alınan mangandan elde edilen bataryayı kendi telefonumuzda, aracımızda kullanıyoruz.”
