Mars’tan yeni sismik veriler elde edildi

Hiroşima Üniversitesi’nden Ikuo Katayama ve Deniz Jeodinamiği Araştırma Enstitüsü’nden Yuya Akamatsu tarafından yapılan değerlendirmede, Mars yüzeyinin 10 ila 20 kilometre derinliğinde sıvı suyun var olabileceği öne sürüldü. Bilim insanları bu çıkarımı, Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) 2018 yılında Mars’a indirdiği ‘InSight’ aracındaki SEIS (İç Yapı İçin Sismik Deney) aygıtıyla toplanan datalara dayandırdı.

SEIS aygıtı, Mars sarsıntıları ve meteor çarpması üzere olaylardan kaynaklanan sismik dalgaları tespit ediyor. Bu dalgaların gezegenin iç katmanlarında nasıl yayıldığı incelenerek, yeraltındaki kayaçların yoğunluğu ve yapısı hakkında bilgi ediniliyor.

Özellikle P ve S dalgalarının suratları ve geçiş davranışları, araştırmacılara kayaların içinde sıvı olup olmadığına dair değerli bilgiler sunuyor. S-dalgaları suyun içinden geçemezken, P-dalgaları daha ağır hususlarda daha süratli ilerliyor. Datalara nazaran, 10 ve 20 kilometre derinlikte sismik süratlerde yaşanan ani değişimler, daha evvel kayaçların gözenekliliği ya da kimyasal yapılarındaki değişimlerle açıklanıyordu. Fakat Katayama ve Akamatsu, bu hudutların kuru çatlaklarla suyla dolu çatlaklar ortasındaki geçişten kaynaklanabileceğini tabir ediyor.

Araştırmacılar, Mars kabuğuna emsal özelliklere sahip İsveç’teki diyabaz kayaları üzerinde kuru, ıslak ve donmuş şartlarda deneyler yaptı. Piezoelektrik vericilerle yürütülen çalışmalarda, sismik dalga suratlarının farklı şartlarda bariz halde değiştiği görüldü. Bu bulgu, sismik bilgilerde gözlenen sonların, kuru kayaçlardan ıslak kayaçlara geçişle uyumlu olduğunu ortaya koydu.

Katayama, “Pek çok çalışma, antik Mars’ta milyarlarca yıl evvel suyun var olduğunu gösteriyor. Fakat modelimiz, günümüz Mars’ında da sıvı su bulunabileceğini gösteriyor” dedi.

Uzmanlar, yüzeyin altındaki sıvı su varlığının, gezegende mikrobiyal ömür ihtimalini artırabileceğini söylüyor.