Merkez Bankası Başkanı açıkladı: Risk arttı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan, Boğaziçi Üniversitesi tarafından düzenlenen Finans Tepesi 2025’te konuştu.
Karahan’ın konuşmasından öne çıkanlar şunlar oldu:
* Mart ayında finansal piyasalarda yaşanan hareketlilik karşısında proaktif bir biçimde gerekli önlemleri aldık. Önümüzdeki devirde de para siyasetindeki kararlı duruşumuzu sürdürerek, dezenflasyonun devamını sağlayacak formda hareket edeceğiz.
* Gelişmekte olan ülkelerdeki merkez bankaları, global finansal döngülerin giderek daha meçhul ve dalgalı hale geldiği bir ortamda, para siyaseti araçlarını çeşitlendirmeye yöneliyor.
* Bilhassa, 2008–2009 Global Finansal Krizi sonrasında, birçok merkez bankası faiz oranlarını ayarlamakla kalmamış, tıpkı vakitte makroihtiyati siyasetleri sıkılaştırıcı istikamette kullanarak finansal istikrarı desteklemiştir.
* Hasebiyle, gelişmekte olan ülkelerde “tek tip” bir siyaset reaksiyonundan değil, ülkelere has şartlara uyarlanmış çok araçlı ve esnek siyaset bileşimlerinden kelam etmek daha gerçek olacaktır.
*Biz de öbür gelişmekte olan ülkeler üzere para siyaseti uygulamalarımızda temel aracımız olan siyaset faizini çeşitli makroihtiyati siyasetlerle güçlendiriyoruz. Sıkı mali duruşumuzu desteklemek üzere kullandığımız araçları 3 ana kümede özetleyebiliriz:
*Mevduata yönelik düzenlemeler ile TL mevduatın hissesini artırmayı ve KKM’yi kademeli olarak azaltmayı hedefliyoruz.
*Kredi büyümesine yönelik düzenlemeler ile kredi talebindeki dalgalanmaların önüne geçiyoruz.
*Üçüncü olarak da likiditeye ait adımlarımız ile sistemdeki fazla Türk lirası likiditeyi yönetiyoruz
* Finansal piyasaların faal işleyişinin sürmesi hedefiyle piyasa kuralları içinde tüm para siyaseti araçlarını, proaktif bir yaklaşımla, kararlılıkla kullanmaya devam edeceğiz.
* Bu çerçevede, likidite şartlarını yakından izlemeyi ve likidite idaresi araçlarını tesirli formda kullanmayı sürdüreceğiz.
ZİRAİ DON BESİN FİYATLARINDAKİ YÜKSELİŞ RİSKİNİ ARTIRDI
* Bununla birlikte gerek kullandığımız altı göstergenin ortalaması gerekse kestirim performansı görece yeterli olan medyan enflasyona baktığımızda, bu göstergeler yıllıklandırılmış enflasyonun yüzde 30’un biraz üzerinde olduğunu ima ediyor. Bu da bize dezenflasyonun süreceğini gösteriyor.
* Yıllık olarak baktığımızda düşüş eğilimini sürdüren besin fiyatları, mart ayında ramazan ayının da tesiriyle yükselmesinin akabinde nisan ayında daha ölçülü bir artış kaydetti. Lakin, geçtiğimiz ay yurt genelinde gerçekleşen zirai don hadisesi önümüzdeki devir için, başta meyve olmak üzere, işlenmemiş besin fiyatları üzerinde üst istikametli riskleri artırdı.
* Tüketici fiyatları üzerindeki maliyet kaynaklı baskılar hafiflemekte. Bu durumun makul bölümlerden kaynaklanmayıp genele yayılması bizim açımızdan kıymetli bir gelişme.
* Enflasyon beklentileri dezenflasyon patikamızın üzerinde seyretmeye devam ediyor. Bu görünüm para siyasetindeki sıkı ve kararlı duruşumuzu muhafazayı gerekli kılıyor.
* Öbür taraftan, belirsizliklerin geçmiş periyoda nazaran daha yüksek olduğunu da göz önünde bulundurarak ihtiyatlı ve sıkı bir para siyaseti duruşu sergiliyoruz. Sıkı para siyaseti duruşumuz enflasyonda kalıcı düşüş ve fiyat istikrarı sağlanana kadar da sürecek.
* Bir sefer daha vurgulamak isterim ki, fiyat istikrarı; sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön şarttır. TCMB olarak dezenflasyon sürecinin devamını sağlayacak; enflasyonu, belirlediğimiz orta gayelerle uyumlu olacak biçimde düşürmek için kararlılıkla çalışmalarımızı sürdüreceğiz.
KKM HESAPLARINDAN DÖVİZE GEÇİŞ ORANI BELİRLİ OLDU
* KKM bakiyesindeki azalış, finansal istikrar üzerinde risk oluşturmadan ve Türk lirası cinsi mevduatı önceleyerek sağlandı.
* Son 12 ayda vadesi dolan KKM hesaplarından dövize geçiş oranı, yüzde 14,5 düzeyinde gerçekleşti.
* Son periyotta görülen finansal oynaklıkların sistemdeki toplam TL hissesi üzerinde tesiri de sonlu oldu.
* Hakikaten Türk lirası mevduatın hissesi yüzde 58 ile tarihî ortalamasına yakın bir düzeyde ilerlerken, yatırım fonlarını da dahil ettiğimizde görünüm değişmemekte.
* 14 Mart – 2 Mayıs tarihleri ortasında oluşan döviz talebinin yüzde 70’i yurt dışı kaynaklı olurken yurt içi talep hudutlu kaldı.
* Para siyaseti duruşumuz ve makroihtiyati çerçeve sayesinde mevduat faizlerinin düzeyi, TL’ye geçişi ve tasarrufları destekliyor.
* Mal talebine ait göstergeler yurt içi talebin ölçülü seyretmekle birlikte bir ölçü dirençli olduğunu gösteriyor.
