Muhalefete karşı kanlı mesaj: İran, 3 ayda 230 kişiyi idam etti

Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü, 2025’in birinci üç ayında İran’da en az 230 kişinin idam edildiğini bildirdi.

Örgüte nazaran bu sayıya 8 bayan da dahil. Geçen yılın tıpkı devrine kıyasla idam sayısı iki katına çıktı.

İran, 2024 yılında en az 975 kişiyi idam etti ve bu sayı örgütün 2008’de data tutmaya başlamasından bu yana kaydedilen en yüksek sayı oldu.

MUHALEFETİ İDAM EDEREK SUSTURUYOR

Örgüt, İran rejiminin idam cezasını giderek daha sık bir formda siyasi tansiyonların ağırlaştığı periyotlarda kullandığını belirtti.

Örgüte nazaran bu usul, toplumsal huzursuzluğun arttığı anlarda denetimi elde tutmak için tesirli bir araç haline geldi.

İnsan hakları savunucuları bu uygulamanın bilhassa 2022 protestolarından sonra sistematik hale geldiğini söylüyor. Rejim, İran içerisindeki muhalefeti bastırmak için idamları bir baskı aracı olarak kullanıyor.

İran İnsan Hakları Örgütü Başkanı Mahmud Emirimekdam, İran’ın ABD ile artan tansiyon nedeniyle idamları daha da artırabileceği ikazında bulundu.

Emirimekdam, “İranlı yetkililer mevcut askeri tansiyon atmosferinden faydalanarak daha fazla idam gerçekleştirebilir. Bu kapsamda siyasi mahkumlar da gaye alınabilir” dedi.

KADINLAR DA HEDEFTE

İran, idamları hem iç güvenliği sağlamak hem de dış dünyaya ileti vermek için kullanıyor. 2024 yılında en az 31 bayanın idam edilmesiyle son 17 yılın en yüksek sayısına ulaşıldı.

Bu bayanların birçok zorla evlendirildikleri eşlerini öldürmekle suçlandı. 29 Mart 2025’te İsfahan’da idam edilen 24 yaşındaki Mahnaz Kakayi, bu isimlerden sadece biri.

Kakayi, nişanlısını öldürmek cürmünden karar giymişti. Bayanlara yönelik bu sert yaklaşım, İran rejiminin hem toplumsal hem siyasi krizlere verdiği karşılığın şiddetini gözler önüne seriyor.