Onları bir meteor öldürmedi! İşte dinozorların gerçek sonu

Milyonlarca yıl boyunca Dünya’ya hükmeden dev dinozorların yok oluşunu sağlayan felaketin ne kadar yıkıcı ve karmaşık olduğunu keşfetmek, bilim insanları ve kamuoyu tarafından uzun müddettir tartışılan bir bahis olmuştur. Çoklukla ani ve yıkıcı bir olay olarak düşünülen dinozorların yok oluşu, yeni araştırmalara nazaran çok daha derin ve şaşırtan bir sürecin başlangıcıydı.

theconversation.com’un haberine nazaran yaklaşık 66 milyon yıl evvel, çapı yaklaşık 10 kilometre olan bir asteroit, Yucatán Yarımadası’nda günümüz Meksika’sındaki Chicxulub Krateri’ne çarptı. Bu çarpışma, yalnızca dinozorları değil, gezegendeki canlı çeşitlerinin yarısından fazlasını yok etti. Lakin, bu felaket tarihin en büyük yok oluşu değildi. 186 milyon yıl evvelki Permiyen yok oluşu, hayat formlarının %90’ını ortadan kaldırmıştı. Çarpışmadan evvel, dinozor çeşitlerinin sayısı global soğuma nedeniyle esasen azalmıştı. Fakat tüm dinozorlar yok olmadı; teropod dinozorlarının torunları olan kuşlar, onların mirasını taşıyan yaşayan ispatlar olarak hayatta kaldı.

Güneş 4 kat daha fazla ısındı

Asteroit, saniyeler içinde atmosferi delip, havayı Güneş’in dört katı sıcaklığa kadar ısıttı. Şok dalgası kayaları eritti ve gökyüzüne dev bir ateş topu gönderdi. Çarpışma sonucu oluşan 175 kilometre çapındaki krater, devasa ölçüde karbondioksit saldı ve Dünya, global çapta düşen kızgın döküntülerle bombardımana tutuldu. Yüzlerce kilometrelik bir yarıçap içinde hayat bir anda yok oldu. Daha uzak bölgelerde, şok dalgası ve gerisinde her şeyi yok eden dev bir ateş fırtınası oluştu.

Aylarca süren büyük yangınlar, gökyüzünü kararttı ve tsunamiler, 1 kilometreye kadar yükselerek kıtaları harap etti. Fotosentez durdu, besin zinciri çöktü ve gezegen dondurucu, ölümcül bir karanlığa gömüldü. Güneş ışığı geri döndüğünde, Dünya artık büsbütün değişmişti. Sera gazları nedeniyle sıcaklıklar yükselmeye devam etti ve asit yağmurları bitki örtüsüne ziyan verirken suyu ağır metallerle zehirledi.

Ancak enteresan bir formda kimi organizmalar hayatta kalmayı başardı. Küçük memeliler, kuşlar ve timsahlar üzere sürüngenler, bu kaosun ortasında ahenk sağlamayı başardı. Bu felaket, Senozoyik Devir’in başlangıcını işaret ederken, hayat gelişmeye devam etti ve yeni yollarla varlık göstermeye başladı. Dünya, tarihinin en büyük felaketlerinden birinin akabinde tekrar şekillendi.