Orban’dan Ukrayna’ya Karşı Sert Kampanya

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Ukrayna’nın AB üyeliğine karşı sert bir kampanya yürütüyor. Hükümete yakın medya organlarında yayınlanan görüntülerle kamuoyu, halk oylamasında “hayır” demeye yönlendiriliyor.Macaristan’da hükümet Ukrayna’nın Avrupa Birliği (AB) üyeliğine yönelik bir oylama başlattı.

Halk oylaması için Macar seçmenler 20 Haziran’a kadar oy kullanabilecek. Hükümetin tavrı açık: Ukrayna’nın AB üyeliğine hayır!

Viktor Orban hükümetinin Ukrayna’nın AB üyeliğine karşı yürüttüğü kampanya çerçevesinde Macar medyasında görüntüler yayınlanıyor.

Kampanyanın öne çıkan bir görüntüsünde cürüm mahalli imgeleri, uyuşturucu laboratuvarı ve tehditkar bir kurt figürü eşliğinde derin bir ses, “Ukrayna mafyası uyuşturucu ve silah ticaretinde uzman” diyor. Savaş sayesinde ellerine “hiç olmadığı kadar silah geçtiği” belirtiliyor. İmgelerde bir tank, yüzünü kapatan bir adam ve ardından Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’in fotoğrafı yer alıyor. Bildiri net: “Ukrayna Avrupa Birliği’ne girerse, mafya Macaristan’a da gelir.”

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, uzun müddettir Rusya yanlısı ve Ukrayna tersi bir siyaset izliyor, kullandığı lisan de giderek sertleşti. Bu son kampanya ise daha evvel mülteciler ya da Macar asıllı ABD’li iş insanı George Soros’a yönelik yürütülen propagandalardan çok daha ağır ve sistematik.

Orwell usulü propaganda

Ülkedeki atmosfer, George Orwell’in “1984” isimli romanında yer alan “İki dakikalık nefret” kampanyasını andırıyor. Lakin buradaki propaganda, yalnızca makul bir mühlet değil, günün her saati sürüyor. Verilen ana ileti şu: “Doğudan, yani Ukrayna’dan bir tehdit geliyor; batıdan ise Brüksel olayları yönlendiriyor.”

Ülke genelindeki afişlerde Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy sinirli bir sözle gösterilirken, gerisinde von der Leyen ve Avrupa Halk Partisi (EPP) Küme Lideri Manfred Weber gülümsüyor. Televizyon, radyo ve toplumsal medya mecralarında daima Ukrayna zıddı bildiriler veriliyor. Hükümet yetkilileri, küçük kasabalarda dahi toplantılar düzenleyerek emsal iletileri tekrarlıyor.

Vahim tezler ve sert propaganda dili

Kampanya kapsamında Ukrayna, Doğu Avrupa’nın cürüm merkezi olarak tanıtılıyor. Ukraynalıların “ucuz iş gücüyle Macaristan’ı istila edeceği,” halk sıhhatini tehdit edecek tarım eserleri getireceği ve her ailenin yılda yüz binlerce forint ödemek zorunda kalacağı öne sürülüyor. Uzmanlara nazaran bu argümanlar, temelsiz ve ırkçı telaffuzlara dayanıyor.

Orban da bu lisanı şahsen kullanıyor. Örneğin 2 Mayıs’taki radyo konuşmasında Ukrayna’nın “kendi ayakta duramayan bir devlet” olduğunu savunarak, Avrupa’dan ordu takviyesi “talep ettiğini” argüman etti.

İç siyaset kaygısı

Bu keskin telaffuzların ardında iç siyasete dair telaşlar yatıyor. Macaristan’da yolsuzluk ve otoriter eğilimler nedeniyle Orban’a karşı toplumsal hoşnutsuzluk artmış durumda. Birinci kere güçlü bir rakip, Peter Magyar ve onun kurduğu Tisza Partisi anketlerde Orban’ın partisi Fidesz’in önünde.

Orban kampanyayı başlatmadan önce, Tisza Partisi Ukrayna’nın AB üyeliği konusunda halktan görüş almıştı. Sonuçlar dikkat cazipti: İştirakçilerin yüzde 58’i üyeliği destekliyordu. Bu gelişme sonrası hükümet, Tisza’yı Brüksel ve Zelenskiy ile iş birliği yapmakla suçlayan bir anlatı geliştirdi.

Hükümetin düzenlediği oylamalarda ne iştirak ne de sonuçlar bağımsız kurumlarca denetlenebiliyor. Nisan 2025’te hükümete yakın kamuoyu araştırma kuruluşu Nezöpont Enstitüsü, oylamadan yüzde 67 oranında “hayır” sonucu çıkacağını öngördü.

Revizyonist hayaller

Kampanya sırf AB zıddı değil, tıpkı vakitte revizyonist bir telaffuz taşıyor. Orban, Batı Ukrayna’daki Transkarpatya bölgesine yönelik tarihi hasretleri sık sık lisana getiriyor. Ukrayna’dan “hiç kimsenin toprağı” ya da “adı olan bir bölge” diye bahsederek ülkenin parçalanabileceği imasında bulunuyor.

Dış siyasette Orban’ın Ukrayna zıddı duruşu, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve ABD Lideri Donald Trump’a yönelik siyasi yakınlığın bir işareti olarak yorumlanıyor. Macaristan, ekonomik olarak Rusya’ya bağımlı hale gelmiş durumda.

Rus oligarklar korunuyor

Öte yandan Orban, Ukrayna’yı “mafya devleti” olarak tanımlarken, savaş hataları nedeniyle yaptırım uygulanan Rus oligarkları Alisher Usmanov ve Mihail Fridman üzere isimleri müdafaaya çalışıyor.

Uluslararası gözlemcilere nazaran gerçek tablo farklı. Avrupa Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) üzere kuruluşlar, Ukrayna’nın savaş şartlarına karşın yolsuzlukla uğraş ve hukukun üstünlüğü mevzularında Macaristan’dan daha düzgün durumda olduğunu belirtiyor. Bugünkü demokratik standartlarıyla Macaristan’ın AB’ye değil üye, aday bile olamayacağı vurgulanıyor.

DW Türkçe’ye manisiz nasıl ulaşabilirim?