Prostat Kanseri Erken Teşhis ile Tedavi Edilebilir
BAŞKENT Üniversitesi Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Üroloji Anabilim Kolu’ndan Öğretim Üyesi Dr. Mehmet Vehbi Kayra, prostat kanserinin erken periyotta tespit edildiğinde muvaffakiyetle tedavi edilebildiğini, aile hikayesi ve yaşın en değerli risk faktörleri ortasında yer aldığını söyledi.
Üroloji uzmanları, prostatı erkek üreme sistemi içerisinde kıymetli bir yer tutan ve idrar torbasının çabucak çıkışında konumlanan bir organ olarak tanımlıyor. Hem cinsel sıhhat hem de üreme sıhhati açısından kıymetli misyonları bulunan prostatın, yaşla birlikte düzgün huylu ya da makus huylu büyümeler göstererek erkeklerde en sık görülen kanser çeşitlerinden biri olan prostat kanserine neden olabildiği belirtiyor.
Başkent Üniversitesi Adana Dr. Turgut Noyan Uygulama ve Araştırma Merkezi Üroloji Anabilim Kolu’ndan Öğretim Üyesi Dr. Mehmet Vehbi Kayra, prostat kanserinin erken devirde tespit edildiğinde muvaffakiyetle tedavi edilebilen bir hastalık olduğunu, bu sebeple de toplumsal farkındalığın artırılması gerektiğini ve sessiz ilerleyen bir hastalık olduğu için tertipli denetimin ehemmiyetini vurguladı.
AİLE HİKAYESİ VE YAŞ, EN KIYMETLİ RİSK FAKTÖRLERİ ARASINDA
Dr. Kayra, “Prostat kanseri, bilhassa 50 yaş üzerindeki erkeklerde görülme sıklığı artan ve ömür kalitesini önemli biçimde etkileyebilen bir hastalık. 50 yaş üstü erkeklerin rastgele bir belirti olmasa dahi kesinlikle bir kez üroloji uzmanına başvurmalarını öneriyoruz. Zira prostat kanseri uzun mühlet belirti vermeyebilir ve bu da teşhisin gecikmesine neden olabilir. Aile hikayesi, ihmal edilmemesi gereken çok değerli bir göstergedir. Şayet bir kişinin babasında yahut erkek kardeşinde prostat kanseri hikayesi varsa, bu kişinin riski manalı seviyede artar. Bu durumda, denetimlerin 50 yaşından evvel, mümkünse 40 yaş prestijiyle başlamasını öneriyoruz. Bununla birlikte, birtakım toplumlarda, örneğin Afrika kökenli erkeklerde prostat kanseri daha sık görülse de Türkiye’de bu cins genetik varyasyonlar çok besbelli bir risk faktörü değildir” dedi
TANI VE TEDAVİ SÜRECİNDE AKTÜEL YAKLAŞIMLAR
Prostat kanserinde teşhis sürecinin ekseriyetle PSA (Prostat Spesifik Antijen) ismi verilen bir kan testiyle başladığını belirten Dr. Mehmet Vehbi Kayra şöyle konuştu:
“Hastada şikayet olmasa bile PSA testi yapıyoruz. Şayet bu paha yüksekse, bu durumu dikkatle inceliyoruz fakat yalnızca bu testle teşhis koymak mümkün değil. PSA yüksekliğinde bir sonraki adım prostat MR’ı çekmek oluyor. MR manzaralarında kuşkulu bulgular varsa, biyopsiyle teşhis katılaştırılıyor. Kanser erken evrede tespit edilirse ve şimdi prostatın dışına taşmamışsa, hasta büsbütün kür sağlanacak formda tedavi edilebilir. Lakin ilerlemiş hadiselerde hastalık kemiğe ya da etraf dokulara yayılabilir. Hasta farklı tedavi seçenekleriyle yeniden hastalıktan kurtulabilir lakin birinci evredeki kadar kolay ve kolay olmaz. Erken evrede prostat kanseri çoklukla cerrahi usulle tedavi edilir. Prostatın büsbütün çıkarılması ve gerektiğinde lenf nodlarının alınmasıyla hastalarda yüksek oranlarda muvaffakiyet sağlanır. Lakin kanser prostat kapsülünü aştıysa ya da etraf dokulara sıçradıysa, radyoterapiye ve eş vakitli hormon tedavilerine başvuruyoruz. Bilhassa testosteron hormonunun prostat kanseriyle münasebeti nedeniyle, bu hormonun baskılanmasına yönelik tedaviler kıymet kazanıyor. İleri evrede prostat kanseri en sık kemiklere sıçrar. Bu durumda hastalara radyoterapi, hormon tedavileri, kemik kollayıcı ilaçlar ve son periyotta geliştirilen akıllı ilaçlarla kombine tedaviler uygulanmaktadır.”
SAĞLIKLI HAYAT STİLİ VE KOLLAYICI TEDBİRLER HAYATİ DEĞER TAŞIYOR
Prostat kanserinden korunmanın büsbütün mümkün olmadığını fakat riskin azaltılabileceğini vurgulayan Mehmet Vehbi Kayra; “Sağlıklı ömür alışkanlıkları kıymetli. Antioksidan içeriği yüksek besinlerle beslenmek, bol sebze-meyve tüketmek, işlenmiş ve paketli besinlerden uzak durmak, sigara içmemek genel manada kanser riskini azaltan davranışlardır. Lakin en değerlisi, hiçbir belirti olmasa bile aşikâr yaşlardan sonra nizamlı denetimlerle hastalıkların önüne geçilmesidir. Prostat kanseri erken teşhisle tedavi edilebilen, geç kalındığında ise ömür kalitesini düşüren bir hastalıktır. Yaş ilerledikçe değil, ihmal ettikçe risk büyür. Tüm erkeklerin bu bahiste bilinçlenmesi, kendi sıhhati ismine büyük bir adımdır” diye konuştu.
