Rizeli Üreticiler, Açıklanan Yaş Çay Alım Fiyatına Tepkili: “Bir Kilo Yaş Çayla, Simit ve Çay Alınmıyor, Yeniden Fiyat Belirlensin”

Haber: Gençağa Karafazlı

(RİZE) – Tarım ve Orman Bakanlığı’nın, 2025 yılı yaş çay alım fiyatını kilogram başına 25,44 lira olarak açıklamasına reaksiyon gösteren çay üreticisi Yakup Öz, “22 sene evvel Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklama bir simit- çay hesabını artık yapın bakalım. Bir kilo yaş çayla, simit ve çay alınmıyor, vatandaşa ne anlatıyorsunuz” dedi. Fındıklı Ziraat Odası Başkanı Mehmet Özsoy da üretici maliyetleri dikkate alınarak tekrar fiyat belirlenmesini istedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı, 2025 yılı yaş çay alım fiyatını, yüzde 33 artışla, kilogram başına 25,44 lira olarak açıkladı. Üreticiler ise yaş çay için alımının en az 35 TL olarak belirlenmesini istiyordu.

Açıklanan çay fiyatına reaksiyon gösteren üretici Yakup Öz, Cumhuraşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın 22 yıl evvel Rize mitinginde yaptığı çay, simit hesabını hatırlatarak, şunları söyledi:

“Açıklanan bu fiyat kâfi değil, daha çok bekliyorduk. O denli toplumsal medyadan bu türlü bir açıklama yapmanız gerekmez, Rize’ye gelip o açıklamayı burada yapacaksın vatandaşın içinde yapacaksın bu açıklamayı, toplumsal medyadan değil. Artı destekleme bekliyorduk, desteklemeyi neden kaldırdın, parayı cebinden mi veriyorsun sen, yazık değil mi bu halka? 22 sene evvel Tayyip Erdoğan’ın yaptığı açıklamada simit -çay hesabı vardı, artık hesabını yapın bakalım. Bir simit 20 TL, bir çay 15 TL, kaç para etti 35 TL. Bir kilo yaş çay ile çay ve simit alınamıyor, vatandaşa ne anlatıyorsunuz.”

Çay üreticisi Kamil Ustabaş ise fiyat beklentilerinin 35 lira olduğunu, çay üreticisinin 35 lirayla fakat günlük ömrünü idame ettirebileceğini belirterek, “Çayın bugün bir kilosunun maliyeti 26 liradır. Bu 26 TL üzerinde enflasyonu da koyduğunuzda 35 TL üzere bir beklentimiz vardı. Bugün AKP iktidarı, çay üreticilerine 25.44 kuruş fiyatı açıklayarak aslında ‘sizleri ben sefalete yoksulluğa mahkum edeceğim’ diyor. Aslında çay üreticilerini büsbütün tarımdan uzaklaştıran ve tarımda, çay işlerinde uğraşmamasını da sağlayacak bir fiyat. Biz çay üreticileri olarak bunun karşısında ürettiğimiz esere sahip çıkacağız. ve bu eserin aslında bizim yaşamsal olarak geleceğimizi garantiye alabileceği bir biçimde örgütlenmeye devam edeceğiz” tabirlerini kullandı.

“Kendileri çiziyor, kendileri oynuyor”

Bölgesinde en büyük çaycılarından biri olduğunu belirten Nazım Rakıcı, “Yıllardan beri çayın içindeyiz fakat şunu söyleyebilirim, çay bizim olmadı, toprak bizim, mahsul bizim lakin fiyatı belirleyen, satanlar ayarlayan onlar diğerleri. Biz çayımıza sahip çıkamıyoruz, çıkamadık her ne yaptıysak boşa çıkmış. Bugün müstahsil olarak yapmış olduğumuz fiyat 29 TL civarlarında. Merkezi bir ortaya toplanıp da bizden fiyat alamıyorlar, biz belirlediğimiz fiyatları elinin zıddıyla itiyorlar. Kendileri yiyor, kendileri oynuyor, kendileri çiziyor, kendileri oynuyor, oynayın oynadığınız kadar. Herhalde vatandaş olarak bizim de bir kelamımız olur. Bu kelam geldiği vakit biz de gerekli olan karşılığı veririz diye düşünüyorum” diye konuştu.

“Maliyetin altındaki fiyatlar üreticiyi perişan etmiştir, bununda tek hatalısı iktidardır”

Çay üreticisi Mevlüt Sancaktutan, “Şimdi yıllar evvel bir kilo çayla bir kilo zeytin alındığını biliyorum, hatırlıyorum. Yıllar daima üreticiden aldı, yıllar içerisinde üreticilerin alım gücü yok edildi. Hele bu iktidar periyodunda çaya verilen maliyetin altındaki fiyatlar üreticiyi perişan etmiştir diye düşünüyorum. Üretici tatmin edilmiyor, üreticilerimiz mağdur. Bunun da tek suçlusunun iktidar olduğunu düşünüyorum. Tarım üreticilerinin, çay üreticilerinin emeğinin zayi edildiğini düşünüyorum beklentimiz 35,36 TL civarındaydı” dedi.

“Yeniden fiyat belirlensin”

“Çiftçi her yıl küçülüyor” diyen Fındıklı Ziraat Odası Başkanı Mehmet Özsoy da belirlenen çay fiyatına ait şunları söyledi:

“Çay üreticisinin maliyeti bile değil bu, çok üzücü. Çay toplama personelliği, yardımcı maliyet, personel, yemek, ulaşım. Paklık, ot, yabancı ot paklığı,  3 sürgün boyunca çayın bahçeden alım yerinde nakliyesi, gübre bedeli, gübrenin bahçeye nakli ve gübrenin personelliği, budama personelliği, hasat öncesi muhtaçlık duyulan aletler, bakımları, çay motoru, teleferik araç bakımı, yani tarlamız heyetimi, kurulumdan sonra üretime geçene kadar süreçteki maliyetler öngörülemeyen masraflar, alım meskeni, bakımı, tamiratı, gereksinim duyulan masa, sandalye, tırmık, süpürge üzere ve alım konutunun elektriği üzere maliyetler var. Bir de bölgemizin çok yağmur almasından dolayı neredeyse bütün çiftçinin her yıl 100 metrekare, 200 metrekare bir dönüm, 2 dönüm üzere çaylık alanları heyelanla yok oluyor. Bu üzere maliyetlerimiz var, bu maliyetlerin totali 29 TL bizim hesaplarımıza nazaran. Fiyat, maliyetler üzerinden yapılmamış. Cumhurbaşkanımıza geçen yılın fiyatının üzerine yüzde 30’luk bir kar konarak fiyat açıklanmıştır. Bu maliyet bile değildir. Sayın Cumhurbaşkanımızdan rica ediyoruz, bizim maliyetlerimizi değerlendirsin ve maliyet üzerinden çiftçiye karlılık belirleyerek tekrar fiyat belirlensin. Aksi takdirde çay üreticisi kazanmayacak. Çiftçi küçülüyor, endüstrici büyüyor. Maalesef kaybeden çiftçi, çiftçi olmazsa sanayiciyi de olmaz. Lütfen fiyatı tekrar değerlendirin. Çiftçinin kazanacağı bir fiyat belirlensin.”