Ruh sağlığı için yeni adres… Gençler yapay zekaya yöneliyor
Guardian’da yer alan habere nazaran; 30 yaşındaki Tayvanlı Ann Li, önemli bir sıhhat sorunu teşhisi aldıktan sonra ailesine ve arkadaşlarına söylemeye yürek edemedi. Yalnız kaldığı bir gece ChatGPT’ye yazmaya başladı. “Bu çeşit gecelerde AI ile konuşmak daha kolay” diyor. Çinli 25 yaşındaki Yang da benzeri halde hissettiğini “Gerçek insanlara içimi dökmek imkansız üzere geliyor.” kelamlarıyla lisana getirdi
Bu eğilim, Tayvan ve Çin’de artan ruh sıhhati meseleleri ve sonlu profesyonel takviye erişimiyle birlikte büyüyor. Bilhassa Z nesli ortasında yapay zeka sohbet robotları, ruhsal takviye için tanınan hale gelmiş durumda. Harvard Business Review’un da dahil olduğu araştırmalar, ruhsal yardımın artık yetişkinler ortasında AI sohbet robotlarının kullanımında kıymetli bir neden olduğunu gösteriyor.
Tayvan’da ChatGPT, Çin’de ise Baidu’nun Ernie Bot’u ve DeepSeek üzere lokal uygulamalar revaçta. Kullanıcılar, yapay zekanın vakit kazandırdığını, daha ekonomik olduğunu ve toplumda hâlâ var olan ruh sıhhatine dair önyargılardan uzak durmalarını sağladığını söylüyor.
Klinik psikolog Dr. Yi-Hsien Su, “Yapay zeka bir yerde hakikaten yardımcı oluyor – erişilebilirliği yüksek. Bilhassa Çin kültüründe hisler bastırıldığı için, konuşacak tarafsız bir ‘kişilik’ olması önemli” diyor.
Ancak uzmanlar “yapay zeka sırf bir araç olmalı, terapistlerin yerini almamalı. AI sohbet robotlarının fazla optimist karşılıklar vermesi, kriz anlarında gereğince tesirli olmaması ve tıbbi teşhisi geciktirme riski var.” diyerek ikazda bulunuyor. Tayvan Ruhsal Danışmanlık Derneği, “AI bir yardımcı araç olabilir, lakin bir terapistin yerini tutamaz” açıklamasında bulundu.
Bazı kullanıcılar AI sayesinde gerçek bir uzmana gitme hamasetini kazandıklarını belirtse de, yardım almadan sadece yapay zekaya dayanan bireylerin tehlikede olabileceği vurgulanıyor. Son yıllarda kimi gençlerin sırf AI ile irtibat kurarak takviye aradığı ve daha sonra intihar ettiği trajik olaylar yaşandı.
Su, “AI sadece metinle çalışır. Lakin biz yüz yüze geldiğimizde jest, mimik, davranış üzere sözel olmayan ipuçlarını da değerlendiririz” diyor.
