Sanayi ve Teknoloji Bakanı Kacır, Boğaziçi Üniversitesi Finans Zirvesi’nde konuştu Açıklaması
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, 2030 Sanayi ve Teknoloji Strateji Dokümanı doğrultusunda gelecek beş yılda hayata geçirilecek programlarla yüksek teknoloji ve kritik alanlarda AR-GE ve yerli üretim kapasitesinin artırılacağını bildirdi.
Bakan Kacır, Boğaziçi Üniversitesi tarafından “Belirsizlik Çağında Finansal Dönüşüm” temasıyla düzenlenen Finans Doruğu 2025’te yaptığı konuşmada, dünyanın çok katmanlı bir dönüşüm sürecinden geçtiğini belirtti.
Liberal ticaretin yerini, korumacılık eksenli bir ekonomi yaklaşımına bıraktığına işaret eden Kacır, “Üretimde ve teknoloji geliştirmede stratejik özerklik, ulusal egemenliğin vazgeçilmez bir modülü olarak konumlanıyor. Yerli üretim atakları, sağlam ortaklardan ve dostlardan tedarik anlayışı ön plana çıkıyor.” dedi.
Kacır, artan global kutuplaşma ve stratejik belirsizlik ortamında teknolojinin gitgide jeopolitik bir güç enstrümanına dönüştüğünü vurguladı.
Sanayide çalışan sayısını 3 milyon 900 binden 6 milyon 700 bine çıkardıklarını tabir eden Kacır, şunları kaydetti:
“Gelişmiş sanayi altyapımız, esnek üretim kabiliyetimiz ve lojistik avantajlarımızla global pazarlarda büyük bir rekabet avantajı elde ettik. 22 yıl evvel 36 milyar dolar olan yıllık eser ihracatımız, artık 265 milyar dolarla Cumhuriyet tarihimizin tepe seviyelerine erişti. Türkiye artık Çin’den sonra, Orta Avrupa’ya kadar uzanan geniş jenerasyonda, en fazla çeşit eseri rekabetçi halde en fazla ülkeye ihraç edebilen ülkedir.”
“AR-GE’ye yaptığımız yatırımın ulusal gelirimizdeki hissesi gelişmiş ülkeler düzeyine erişti”
Kacır, dünyada uygulanan en faal AR-GE teşvik sistemiyle teknoloji geliştirmede kıymetli kazanımlar elde ettiklerini aktararak, ülkenin orta-yüksek ve yüksek teknolojili eser ihracatının 2002’de 10 milyar dolarken geçen yıl 101 milyar dolarla 10 katına eriştiğini söyledi.
AR-GE ve inovasyon ekosistemiyle yüksek teknolojili bölümlerin artık sanayi üretiminde müspet olarak öne çıktığını kaydeden Kacır, “Yıllık 1,2 milyar dolardan 16 milyar dolara yükselttiğimiz AR-GE harcamalarımızın üçte ikisi özel dal firmalarımız tarafından gerçekleştiriliyor. AR-GE’ye yaptığımız yatırımın ulusal gelirimizdeki hissesi gelişmiş ülkeler düzeyine erişti.” diye konuştu.
Kacır, özel bölümdeki 1600’ü aşkın AR-GE ve tasarım merkezinde vazife yapan araştırmacı ve mühendisin yüksek katma bedelli üretimi mümkün kılan yenilikçi tahlillerle teknoloji odaklı kalkınma vizyonuna güç kattığını belirtti.
Dijital ve Yeşil Dönüşüm Takviye Programlarını hayata geçirdiklerini hatırlatan Kacır, ikiz dönüşümün birçok alanda eş vakitli ve kapsamlı bir tekrar yapılanmayı, bunun için de uzun vadeli ve bütüncül yatırımları gerekli kıldığını söyledi.
“Ülkemizden 68 kurum 14 milyon avroluk fona erişim elde etti”
Kacır, sırf finansal kaynak sağlamakla sonlu kalmayan, birebir vakitte teknik uzmanlık, proje idaresi kapasitesi ve bilgi birikimini Türkiye ile paylaşmaya istekli memleketler arası finans kuruluşlarıyla kapsamlı ve çok boyutlu işbirlikleri kurduklarını da anlatarak projelere ait bilgi verdi.
Dijital Avrupa Programı’na katıldıklarını lisana getiren Kacır, “Ülkemizin programa iştirakiyle birlikte, sanayicilerimiz, girişimcilerimiz ve üniversitelerimiz Avrupa Kurulu tarafından açılan davetlere müracaat yapma imkanına kavuştu. Bugüne kadar ülkemizden 68 kurum 14 milyon avroluk fona erişim elde etti.” tabirlerini kullandı.
Kacır, Türkiye Yüzyılı’nda, sanayi altyapısını yüksek teknolojili üretimde yeni kapasite ve kabiliyetlerle taçlandıracak adımları devreye almaya devam edeceklerini vurgulayarak, Teknoloji Odaklı Sanayi Atağı Programı ile yüksek teknoloji yatırımları için AR-GE’den seri üretime, uçtan uca bütüncül bir takviye düzeneği kurduklarını kaydetti.
Program doğrultusunda dayanak kararı alınan 160 projeyle stratejik bölümlerde kabiliyeti değerli ölçüde geliştirecek 137 milyar liralık yatırımı harekete geçirdiklerini bildiren Kacır, “Geçtiğimiz yıl çıktığımız Yükselen Yenilikçi Teknolojiler Daveti da sanayicilerimizden büyük teveccüh gördü. Davet kapsamında toplam yatırım meblağı 315 milyar lirayı bulan 372 müracaatın kıymetlendirme sürecinde de sona yaklaştık.” diye konuştu.
“AR-GE ve yerli üretim kapasitemizi artıracağız”
Kacır, Yatırım Taahhütlü Avans Kredisi Programı ile Merkez Bankası ile işbirliği içinde dış ticaret açığının yüzde 85’ini oluşturan 284 esere yönelik yatırımları hızlandırdıklarını belirterek, şöyle devam etti:
“Merkez Bankamızın 300 milyar liralık kaynak tahsis ettiği bu programın girişimcilerimizden yüksek ilgi görmesi bizleri şad ediyor. Milletlerarası rekabet gücünü artıracak ve ulusal ekonomimizin yükselişini destekleyecek programa bugüne dek toplam yatırım meblağı 1 trilyon 256 milyar lirayı bulan 275 proje başvurdu. 58 projeye ait değerlendirmeleri tamamladık. Bunlar ortasından bugüne kadar toplam yatırım meblağı 241 milyar liraya yaklaşan 49 proje kıymetlendirme komitesi tarafından kredi başvurusu gerçekleştirmeye uygun bulundu.”
HIT-30 Yüksek Teknoloji Yatırım Programı ile ileri teknoloji yatırımlarını hızlandırdıklarını anlatan Kacır, yatırımcılara proje bazlı yatırım teşviklerinin yanında cazip şartlarda finansman ve uygun yatırım alanları sunduklarını bildirdi.
Kacır, martta açıklanan 9,3 milyar dolarlık 19 yeni yatırımın tamamlandığında, 20 binden fazla nitelikli istihdam oluşturacağını, cari istikrara yıllık 12,4 milyar dolar katkı sağlayacağını hatırlatarak, “Sayın Cumhurbaşkanımız, bu yatırımlarla eş vakitli olarak, sanayi üretiminde ve teknolojide tam bağımsızlık maksadımızı ve Türkiye’yi yüksek teknolojili eserlerin üretiminde önder ülkeler ortasına taşıma vizyonumuzu ortaya koyan 2030 Sanayi ve Teknoloji Strateji Belgesi’ni de ilan etti. Strateji Evrakımız doğrultusunda önümüzdeki beş yılda hayata geçireceğimiz programlarla yüksek teknoloji ve kritik alanlarda AR-GE ve yerli üretim kapasitemizi artıracağız.” diye konuştu.
Dijital dönüşümü geniş bir bakış açısıyla ele alarak iktisadın genelinde hızlandıracaklarına değinen Kacır, endüstriyi düşük karbonlu üretime yönlendirecek dayanak araçları ve memleketler arası finansman kaynaklarını yaygınlaştıracaklarını söyledi.
Kacır, kurulacak yeni kalkınma ve ticaret koridorlarıyla kazan-kazan prensibine dayalı ittifakların ülkenin global ticaretteki pozisyonunu perçinleyeceğini belirterek, ihracatta ve dış ticarette pazar çeşitliliği sağlayarak, global kıymet zincirlerindeki kırılmalara karşı ülke iktisadının dayanıklılığını artıracaklarını vurguladı.
Orta ve uzun vadeli maksatlar doğrultusunda yeni programları hayata geçirirken Türkiye ve dünya ekonomisindeki gelişmeleri takip ettiklerini de kaydeden Kacır, şöyle devam etti:
“Küresel seviyede yaşanan ticaret savaşlarının Türk endüstrisine yeni fırsat kapıları açması için ağır formda uğraş gösteriyoruz. Tıpkı vakitte bu fırtınalı periyodun risklerinden sanayicilerimizi korumak için çaba ediyoruz. Fiyat istikrarını önceleyen ekonomik programımız iç talep üzerinde yavaşlatıcı tesirler oluşturuyor. Enflasyonla gayretle uzun vadede yakalanan istikrar ülkemizde sağlıklı büyümeyi getirecektir.”
Kacır, KOSGEB Kapasite Geliştirme Takviye Programı’nın ağır ilgi gördüğüne dikkati çekerek, “İlk müracaat periyodunda 877 işletmenin 19,5 milyar liralık yatırım projesini destekledik. Geçtiğimiz hafta başlattığımız ve 30 Haziran’a kadar sürecek ikinci müracaat devrinde ise KOBİ’lerimize 20 milyon lira üst limitli, 36 aya kadar vadeli ve 20 puana kadar geri ödemesiz finansman takviyesi sunuyoruz.” dedi.
Sanayicinin finansmana erişimini destekleyecek yeni adımları hayata geçireceklerini de aktaran Kacır, Türkiye’nin coğrafik pozisyonu, genç ve dinamik nüfusu, gelişmiş sanayi altyapısı, güçlü üretim kültürü ve artan teknoloji geliştirme kapasitesiyle yükselişini sürdüreceğini tabir etti.
Milyar dolar bedeli aşan 7 teknoloji teşebbüsünün (Turcorn) olduğunu lisana getiren Kacır, “Hedefimiz 2030’a kadar ülkemizde 100 bin teknoloji teşebbüsünün yeşermesi ve Turcornlarımızın kıymetinin 100 milyar dolara erişmesidir.” dedi.
Kacır, girişimcilik ekosistemine daha fazla milletlerarası sermaye çekmek ismine, kamunun çapa yatırımcı olarak teşebbüs sermayesi fonlarına iştirakini artıracaklarına işaret ederek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Kamu dayanaklı fonların fonu sistemlerini yaygınlaştırarak biyoteknoloji, yapay zeka üzere stratejik alanlarda sektörel ve tematik teşebbüs sermayesi fonlarını devreye alacağız. Büyük ölçekli işletmelerin bu fonlara etkin iştirakini teşvik ederek, yenilikçi tahlillerin geniş bir ekonomik yapıya entegre edilmesini sağlayacak ve girişimcilik ekosistemimizin sürdürülebilir büyümesi için yer hazırlayacağız. Bizler yatırımcı dostu siyasetlerle sanayicilerimizin, girişimcilerimizin muhtaçlık duyduğu düzenlemeleri hayata geçirerek güçlü bir yatırım iklimi oluşturmaya devam edeceğiz.”
Bakan Kacır’a konuşmasının akabinde Boğaziçi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Naci İnci tarafından ikram takdim edildi.
