Sessizce yayılıyor: Her 10 çocuktan 9’u bu virüse yakalanıyor!
Çocuk Sıhhati ve Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Eda Kepenekli, “RSV respiratuar sinsityal virüsü olarak biliniyor. Dünya genelinde bebeklerde ve erken çocukluk periyodunda alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının en değerli nedenleri ortasında yer alıyor. Genellikle soğuk algınlığı üzere üst teneffüs yolu enfeksiyonlarına neden olsa da tıpkı vakitte akciğerleri etkileyip önemli alt teneffüs yolu enfeksiyonlarına (zatürre ve bronşiyolit) yol açıyor” diye konuştu.
‘RSV, 1 YAŞINDAN KÜÇÜK BEBEKLERİN YÜZDE 80’İNİ ETKİLİYOR’
Prof. Dr. Kepenekli, “Bu virüs tüm zatürrelerin yaklaşık yarısından ve bebeklik periyodunda görülen bronşiyolitin ise neredeyse yüzde 90’ından sorumlu. Bu bilgiler ışığında şunu söyleyebiliriz ki bebeklerde RSV teneffüs yolu enfeksiyonlarının bilhassa de alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının en kıymetli nedenlerinden biri. Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) bilgilerine nazaran, RSV’nin çocuklardaki akut teneffüs yolu enfeksiyonlarının yüzde 60’ından ve 1 yaşın altındaki bebeklerde ise yüzde 80’inden sorumlu olduğu varsayım ediliyor.
Çocukların neredeyse yüzde 90’ı ise 2 yaşına kadar en az bir kere enfekte oluyor. Takviye tedavileri yapılmış bebek ve çocuklarda ilerleyen devirde tekrarlayan kronik akciğer hastalığı geliştirme riski bulunuyor. Geçtiğimiz yıllarda, yapılmış bir dizi çalışma bebeklik periyodunda şiddetli RSV enfeksiyonları ile daha sonraki çocukluk periyodunda astım gelişimi ortasında bir münasebet olduğunu gösteriyor” sözlerini kullandı.
Prof. Dr. Kepenekli virüsün önemli sonuçlarına dikkat çekerek, “Ne yazık ki, RSV dünya genelinde bebek ve küçük çocuklarda kıymetli bir vefat nedeni olmaya devam etmektedir. RSV’ye yönelik kesin bir tedavi bulunmadığından, RSV nedeniyle alt teneffüs yolu enfeksiyonu geçiren bebek ve çocuklarda hastalık vakit zaman vefatla bile sonuçlanabiliyor” dedi.
‘RSV VİRÜSÜ ÖTEKİ TENEFFÜS VİRÜSLERİ İLE KARIŞTIRILMAMALI’
RSV belirtilerinin başka hastalıklarla benzerlik gösterdiğini vurgulayan Prof. Dr. Kepenekli, “RSV virüsünün neden olduğu belirtiler, influenza (grip) ve Covid-19 üzere öteki teneffüs yolu virüslerine benzediği için kolaylıkla karıştırılabiliyor. RSV virüsünün neden olduğu yaygın belirtiler burun akıntısı, burun tıkanıklığı, öksürük, hapşırma, ateş, iştahsızlık, hırıltı ve nefes almada zorluktur. Bilhassa küçük bebeklerde huzursuzluk, beslenme meseleleri ve teneffüs zahmeti de ortaya çıkabilir.
Tüm dünyada RSV mevsimsel bir seyir izler ve ortalama 5 ila 6 ay sürer. Başlangıçları ekseriyetle kış aylarına denk gelir. Ülkemizin de içerisinde olduğu kuzey yarım kürede Eylül ayı prestijiyle RSV enfeksiyonları görülmeye başlar. Fakat son yıllarda birinciyim değişikliği, hava kirliliği ve yakın geçmişte yaşadığımız Covid-19 pandemisinin tesiriyle RSV enfeksiyonlarının daha erken aylarda görülmeye başlandığı da bilinmektedir.
Burun akıntısı, öksürük, boğaz ağrısı ve ateş üzere şikayetler ise RSV, influenza (grip), Covid-19 ve öbür solunumsal virüslerde ortak belirtiler ortasında. Bu nedenle sıklıkla hangi virüsün etken olduğunu anlamak için testler yapılıyor. Bazen hasta birden fazla solunumsal virüs ile enfekte olabiliyor. Doğal bu durum hastalığın klinik şiddetinin daha ağır seyretmesine neden olabilir” diye konuştu.
‘RSV, BULAŞ ORANI ÇOK YÜKSEK BİR VİRÜS’
RSV’den korunmak için burun akıntısı, ateş ve öksürük üzere teneffüs yolu enfeksiyonu belirtileri olan bebek, çocuk ve erişkinlerin öbür insanlardan temasının kısıtlanmasının ve yaşı uygunsa maske kullanmasının hastalığın denetiminde epeyce kıymetli olduğunu belirten Prof. Dr. Kepenekli, “Çünkü biliyoruz ki, RSV son derece bulaşıcı bir hastalık. Öpüşme, bardak yahut çatal-kaşık paylaşımı üzere yakın temas durumlarında tükürük yahut burun akıntısı yoluyla şahıstan bireye çarçabuk bulaşıyor. Yıkanmamış ellerde RSV, 30 dakika yahut daha uzun mühlet hayatta kalabilir, bu nedenle el yıkamak hastalığın denetiminde bir öteki değerli hami tedbir olarak karşımıza çıkıyor.
Bunların yanında, son yıllarda Amerika Birleşik Devletleri ve kimi öbür ülkelerde yaşlı bireylerde ruhsat almış RSV aşıları, bebekleri korumak için hamile aşılamaları ve bebeklere RSV’ye karşı antikor (RSV antijenlerine karşı oluşturulan bağışıklık proteini) uygulamaları yapılıyor. Ülkemizde ise şu an yüksek riskli bebekler için ruhsatlı bir antikor bulunuyor. Lakin ABD ve birçok ülkede ruhsatlı ve kullanımda olan bir başka RSV antikoru hem sağlıklı hem de yüksek riskli bebekler için uygulanmakta. Yürütülen çalışmalar, bu uygulamaların hem hastalık yükünü hem de hastane yatışlarını azaltmada tesirli olduğunu gösteriyor” sözlerini kullandı.
‘EBEVEYNLERDE RSV FARKINDALIĞI GÜÇLENMELİ’
Prof. Dr. Kepenekli, “RSV, her ne kadar ‘soğuk algınlığı’ olarak bilinen hastalıktan sorumlu virüslerden biri olsa da dünya genelinde bebeklik ve erken çocukluk devrinde alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının (zatürre, bronşiyolit) en kıymetli nedeni. Alt teneffüs yolu enfeksiyonlarının bebek ve çocuklarda berbat sonuçlar yaratabileceğinin unutulmaması gerekir. Yakınmaları olan bebek ve çocukların kesinlikle tabip tarafından kıymetlendirilmesi gerekir.
Ailelere nazaran kıymetli olmayan bir belirti ve bulgu, önemli bir hastalık için kıymetli bir belirteç olabilir. Neredeyse iki yaşına kadar çocukların yüzde 90’ı RSV ile enfekte olsa da, geçirilen enfeksiyona karşı oluşan bağışıklık kişinin yine enfeksiyon geçirmesine karşı kâfi bir müdafaa sağlamaz. Bu nedenle maalesef birebir dönemde bile tekrarlayan enfeksiyonlara rastlıyoruz. Yani ‘Bebeğim bir sefer RSV enfeksiyonu geçirdi, bir daha RSV’den etkilenmez’ inancı ne yazık ki yanlıştır. Ebeveynlerde RSV farkındalığının güçlenmesini bu nedenle değerli buluyorum” dedi.
