Sınav Döneminde Çocukların Psikolojik Sağlığına Dikkat

SAMSUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sıhhati ve Hastalıkları Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Koray Karabekiroğlu, haziran ayında yapılacak Yüksek Öğretim Kurumları Sınavı (YKS) ile Liselere Geçiş Sistemi (LGS) sınavı sürecinin ruhsal etkilerine dikkat çekerek, “Sürekli sınavı hatırlatmak, çocuğun derdini artırır. Bu süreçte anne babaların sakin kalması, daha az konuşması ve konuttaki sistemi bozmaması en gerçek yaklaşımdır” dedi.

Prof. Dr. Koray Karabekiroğlu, imtihanın bu kadar ön planda olmasının ve muvaffakiyet odaklı yaklaşımın çocukların ruhsal yükünü artırdığını belirterek, “Sınava hazırlık süreci büyük ölçüde tamamlandı. Bu noktadan sonra çocukları kaygılandıracak, gerilimi artıracak her türlü telaffuzdan kaçınmak gerekiyor. Ailelere, bilhassa imtihan konusunu gündemde tutmadan, daha az konuşmalarını tavsiye ediyorum” diye konuştu.

‘ÇOCUKLARI DİĞERLERİYLE KIYASLAMAK ÇOK ZARARLIDIR’

Fazla tasanın çocukların imtihan devrinde onların dikkatlerini bozabileceğini söyleyen Prof. Dr. Koray Karabekiroğlu, “Sınavlara kısa mühlet kala insanlara iki temel tavsiyem var. Birincisi, imtihan hakkında gereksiz konuşmalardan kaçınmak. Bahis açılırsa da çocuğa öğüt vermeden yalnızca ne hissettiğini sorarak yorum yapmadan konuşmak gerekir. İkincisi ise günlük sistemi bozmamak. Uyku ve yemek saatleri çalışma ortamı günlük rutinler korunmalı. Son haftalarda büyük değişiklikler örneğin ortam değiştirmek ani tempolarla çok fazla çalışmak çoklukla verimsiz oluyor. İmtihan devrinde sıhhat uyku ve ruhsal istikrar her şeyden kıymetli. Kimi çocuklarda imtihan derdi daha bariz olabilir. Bu durumda imtihan gününe zihinsel olarak hazırlanmak yani sonuca değil sürece odaklanmak örneğin o gün ne yapacağım sorusuna odaklanmak korkuyu yönetmeye yardımcı olur. Zira denetim edebildiğimiz tek vakit dilimi şu an. Korku büsbütün makûs değildir hatta motive edici olabilir. Fakat fazla dert dikkati bozabilir. Bu nedenle sınavı daima hatırlatmak çocukları diğerleriyle kıyaslamak çok ziyanlıdır. ‘Arkadaşın kaç net yapmış, bu türlü giderse kazanamazsın’ üzere cümleler çocukların motivasyonunu kırar. Bunların yerine emeği vurgulamak gerekir. Emeğe paha verilen destekleyici bir ortam yaratmak imtihan muvaffakiyetini da olumlu etkiler” sözlerini kullandı.

TERCİH VAKTİNDE AİLELER ÇOCUKLARININ SEÇİMİNE HÜRMET DUYMALI

Tercih sürecinde ise çocuğun kendi isteğiyle şuurlu tercihler yapması gerektiğini tabir eden Prof. Dr. Karabekiroğlu, şöyle devam etti:

“Sınava girecek çocukların konut ortamı da kıymetlidir. Gürültülü dağınık kaotik bir mesken atmosferi konsantrasyonlarını bozabilir. Televizyonun daima açık olduğu tatil planlarının konuşulduğu bir meskende çocuk ders çalışmakta zorlanabilir. Bu nedenle mümkün olduğunca sessiz ve sakin bir ortam sağlamak hatta birtakım planları imtihan sonrasına ertelemek daha uygun olabilir. Ayrıyeten çocukların vakit zaman ders dışında etkinliklere katılması yani açık havada yürüyüş yapması sporla ya da sanatla ilgilenmesi de onları zihinsel olarak rahatlatır. Bu devirde hala çok korkulu olan çocuklar için profesyonel dayanak gerekebilir. Bu noktada bir uzmandan yardım almak süreci daha sağlıklı atlatmalarını sağlar. Unutulmamalı ki bazen anne babalar çocuklardan daha fazla dert yaşıyor ve bu korku onlara da yansıyor. Bu nedenle ebeveynlerin de kendi his durumlarına dikkat etmeleri gerekiyor. İmtihan sonrası tercih periyoduna geldiğimizde çocukların karar sürecinde etkin rol alması çok kıymetli. Kendi isteğiyle şuurlu bir halde tercih yapmadığında ileride mutsuz olma riski artar. Çocuğun seçenekleri düşünerek avantajlarını kıymetlendirerek bir seçim yapması gerekir. Bu süreçte aileler çocuğun yanında yönlendirici değil destekleyici bir rol üstlenmelidir. Meslek seçerken tek bir alana bağlı kalmamak uzun vadeli maksatlar koymak ve vakitle bu maksatları güncellemek sağlıklı bir yaklaşım olur.”