Suriye, ABD’nin mektubunu aldı: Talepler teker teker sıralandı
Suriye, ABD’nin kısmi yaptırım muafiyeti için sunduğu sekiz unsurluk şart listesine yazılı cevap verdi. Reuters’ın gördüğü mektuba nazaran Şam idaresi, şartların birçoklarını yerine getirdiğini argüman etti ama birtakım başlıklarda Washington ile “karşılıklı anlayış” gerektiğini belirtti.
ABD’nin talepleri ortasında kimyasal silah stoklarının yok edilmesi ve yabancıların üst seviye idare konumlarına getirilmemesi üzere hususlar bulunuyordu.
14 yıllık savaşın akabinde harap olan Suriye iktisadı, önemli bir yaptırım gevşemesine gereksinim duyuyor. Suriye üzerindeki yaptırımlarımların kaldırılması, yaklaşık 2 milyon Suriyeliye mesken sahipliği yapan Türkiye için de değerli bir mevzu haline geldi.
ABD’NİN TALEPLER, SURİYE’Yİ ZORLADI
ABD, Ocak ayında birtakım yaptırımları altı ay müddetle askıya almış lakin bunun tesiri sonlu kalmıştı. Mart ayında Reuters, üst seviye ABD yetkilisi Natasha Franceschi’nin Suriye Dışişleri Bakanı Asad Hasan el-Şeybani’ye Brüksel’deki bir bağış konferansında talepleri şahsen ilettiğini bildirmişti.
Şeybani, Cuma günü BM Güvenlik Konseyi’ne hitabında kimyasal silahlar ve Suriye’de kayıp ABD vatandaşları hususlarında adım attıklarını vurguladı. Reuters tarafından görülen dört sayfalık mektup da Şeybani’nin kamuya açık tabirleriyle örtüşüyor.
Mektupta, Suriye’nin kayıp ABD’li gazeteci Austin Tice’ın bulunması için dışişleri bakanlığı bünyesinde bir irtibat ofisi kuracağı taahhüt ediliyor. Ayrıyeten kimyasal silahlarla gayret konusunda global silah kontrol kuruluşlarıyla işbirliğinin güçlendirildiği belirtiliyor.
Ancak mektup, aslen Suriye’li olmayan HTŞ militanlarının ülkeden çıkarılması ve ABD’nin terörle gayret operasyonlarına müsaade verilmesi üzere kimi kilit talepler konusunda net bir ilerleme sunmuyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Suriye’nin yanıtını aldıklarını doğruladı lakin kıymetlendirme sürecinin sürdüğünü ve şu kademede açıklama yapmayacaklarını bildirdi.
CAN ALICI İKİ MESELE
Yabancı militanlar konusunda Suriye, daha evvel atanmış altı yabancı militana, yeni Suriye ordusunda askeri rütbelerinin verilmesinin askıya alındığını kaydetti. Fakat bu bireylerin mevcut rütbelerinin geri alınıp alınmadığına dair bir bilgi verilmedi.
Ayrıca ABD’nin terörle uğraşta uyum talebine “karşılıklı anlayış” gerektiren bir sıkıntı olduğu cevabı verildi.
Suriye, yeni hükümetinin ABD ve Batı çıkarlarına yönelik rastgele bir tehdide müsaade vermeyeceğini belirtti. Lakin uygulanacak tedbirler konusunda detaya girilmedi.
Mektup, Suriye’nin İsrail dahil rastgele bir tarafa tehdit oluşturmasına müsaade verilmeyeceğinin de kelamını veriyor. Filistinli kümelerin faaliyetlerini izlemek için bir komite kurulduğu ve devlet denetimi dışındaki silahlı kümelerin tolere edilmeyeceği belirtildi.
Bu açıklama, Suriye’nin İslami Cihad örgütünden iki yetkiliyi gözaltına almasının çabucak öncesine denk geldi. Suriye ile ABD ortasında Ürdün’ün başşehri Amman’da IŞİD’le uğraş konusunda direkt görüşmeler yapıldığı da birinci sefer ortaya çıktı.
ABD’li ve Suriyeli kaynaklar, mektubun beş şartı büsbütün karşıladığını lakin kalanların hala tahlil beklediğini belirtti.
