Tanımlanamayan mikroorganizma milyon yıllık iz bıraktı
Almanya’daki Johannes Gutenberg Üniversitesi’nden jeolog Cees Passchier liderliğindeki bir grup, bu mikroskobik delikleri birinci sefer bilimsel olarak tanımladı. Bulgular, kaya içindeki saf kalsiyum karbonat tozlarıyla dolu bu ‘mikro tünellerin’ jeolojik süreçlerle değil, kayaları “kemiren” organizmalar tarafından oluşturulduğuna işaret ediyor.
Passchier, “Keşfimizi bu kadar heyecan verici yapan şey, bu endolitik mikroorganizmanın ne olduğunu bilmememiz.” diyor.
Bilim insanlarının ellerindeki ispatlar, bu canlıların bir milyon yıldan daha önceye ilişkin olabileceğini gösteriyor. O devirde bu kayaçlar okyanus tabanında, ışık almayan şartlarda bulunuyordu. Deniz yüzeyinden süzülen organik gereçler, kayaçları besleyici hususlarla buluşturmuş olabilir.
Zamanla tektonik hareketlerle yüzeye çıkan bu kayalar, çok ısı ve basınca maruz kaldı. Bu da içerdikleri biyolojik hususların daha küçük, organizmalar tarafından tüketilebilir moleküllere ayrılmasına neden oldu.
Araştırmacılar, buradaki hayatın kayalara su akıntıları aracılığıyla ulaştığını ve daha nemli bir iklim devrinde oluştuğunu düşünüyor. Mikroorganizmalar karbonatta hapsolmuş kısa zincirli hidrokarbonları ve başka besinleri çözerek tüketmiş olabilir. Bu sırada asidik bir salgı kullanmış olmaları da olası.
Dikkat çeken bir öbür ayrıntı ise bu kolonilerin oluşturduğu dikey tünellerin çoklukla birebir tarafta ilerlemesi. Araştırmacılara nazaran bu yönelim, besin tüketimi ilerledikçe kolonilerin daha derine gerçek hafriyat yapmasından kaynaklanıyor.
Fungusların kaya içinde yarattığı tünellerin bilakis, bu mikro tüneller birbirine bağlanmıyor. Bu da, burada daha evvel bilinmeyen bir biyolojik yapının tesirli olduğunu düşündürüyor.
Passchier’e nazaran bu ömür formu hâlâ hayatta olabilir ve global karbon döngüsü üzerinde önemli bir tesiri olabilir: “Bilim dünyasının bu yapının farkına varması hayati kıymette.”
Eğer bu organizmalar gereğince yaygınsa ve kayaçlardan karbon salınımına neden oluyorsa, bu durumun iklim modellerinde dikkate alınması gerekebilir. Araştırmacılar, bu mikro tünellerin Kuzey Afrika ve Arap Yarımadası’ndaki çöl kayaçlarında epeyce yaygın olduğunu belirtiyor.
