TBMM’den Yapay Zeka Zirvesi: ‘Veriden Karara Yapay Zeka’
TBMM Yapay Zeka Araştırma Komitesi Başkanı ve AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, kurulun çalışmalarını 8 Mayıs’ta bir tam günlük 5 panelle “Veriden Karara Yapay Zeka” başlığıyla bir tepe ile sonlandırmayı düşündüklerini söyledi.
Dönmez başkanlığında toplanan kurulda, Tarım ve Orman Bakanlığı, İŞKUR, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) yetkilileri ile bir akademisyen dinlenildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı Bilgi Teknolojileri Genel Müdür Yardımcısı Yasin Hakkı Kocaman, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz’ın başkanlığındaki Yapay Zeka Strateji Evrakı toplantılarına istinaden, Bakanlıkta yapay zeka kullanımına yönelik strateji, siyaset dokümanı oluşturulması çalışmalarına başladıklarını, bu yılın son çeyreğinde de bir evrakın ortaya çıkmasını planladıklarını belirtti.
Devlet Su İşleri Genel Müdür Yardımcısı Cengiz Han Kılıçaslan, yapay zekanın kendileri için otomatik meteorolojik müşahede istasyonu ve radar uydu bilgileri ile sayısal hava kestirim modellerini bir ortaya getirdiğini ve karar takviyesi sağladığını söyledi.
Kılıçaslan, 2022 yılında devreye aldıkları taşkın erken ikaz sistemini Türkiye genelinde 533 istasyona çevirdiklerini tabir ederek, “Yağışların taşkına dönmeden evvel lokal yönetimlere bilgi verilmesi ve taşkınların ziyanlarının minimuma indirilmesi hedeflenmekte. 2024 yılında 164 taşkında ziyanların azaltılmasını sağladık, öncesinde aldığımız önlemlerle.” dedi.
Kılıçaslan, daha evvel Muğla Bayırköy’de ve Afyonkarahisar Seyitler Selevir sulamasında uyguladıkları “online” uzaktan idare sistemini, Adana Yedigöze Barajı sulamasında 3 bin 300 hektarlık alanda yapay zeka takviyesiyle sağlamayı hedeflediklerini söyledi.
Orman Genel Müdürlüğü Şube Müdürü Hasan Murat Ersöz, dünyada teknoloji, iş gücü yahut çaba araçları artmasına karşın orman yangınlarında da artış paralelliği yaşandığını tabir ederek, orman yangınlarının da durmadan meteoroloji ve global ısınmaya nazaran hal aldığını anlattı.
Ersöz, en çok güvendikleri yazılımlardan birinin Yangın Karar Takviye Sistemi olduğunu belirterek, şu tabirleri kullandı:
“Bu sistem, bizim yangın bilgilerimizle birlikte Türkiye’deki tüm yangın datalarını tutan, istatistiklerini sağlayan, tüm altyapıyla üzerindeki yapay zeka algoritmalarını kullanarak geliştirilmiş bir yazılım. Yapay zekanın bize en büyük yararı İHA’larla yangın tespiti ve İHA’ları bütün orman yangınlarına hassas bölgelerde kullanmamız. İHA’ların avantajı uzun mühletler havada kalması. Bilhassa yaz aylarında, kritik günlerde bir dakikada 3 milyon hektarı biz İHA’larla tarayabiliyoruz, 3 milyon hektar. Bir yangın gözetleme kulesinin tarayabileceği en âlâ hektar alanı 50 bin hektar.”
Sunumların ardından Komisyon Başkanı Dönmez ve milletvekilleri, yetkililere sorular yöneltti.
Tarım ve Orman Bakanlığı Tarım Reformu Genel Müdürlüğü Tarım Teknolojileri ve Mekanizasyon Daire Başkanı Mustafa Gezici, “Pestisit tespitiyle alakalı yani daha tarladayken tarım eserlerinin pestisitlerinin tespitiyle alakalı bir yazılım var mı ya da bu türlü bir fikir var mı?” sorusuna, şöyle karşılık verdi:
“Pestisit çalışmalarıyla alakalı örnekleme yöntemi çalışıyoruz genelde ilçe müdürlüklerimiz vasıtasıyla. Yalnız bunun yapay zeka modülüne dayandırılan bir programı yok bizde. Ancak pestisit ilaçlama yaptıktan sonra örnekleme almak yerine ‘değişken oran uygulamaları’ denilen bir uygulama sistematiğine geçtik, hem gübrelemede hem ilaçlamada. Arazinin her noktasına tıpkı oranda gübreleme ve ilaçlama yapılmamasına yönelik bir sistem bu.”
TÜİK Lider Yardımcısı Tuba Değirmenci, en büyük gayelerinin yazılım geliştirme süreçlerine yapay zekanın entegrasyonu olduğunu belirtti.
Değirmenci, kurum olarak yapay zeka uygulamalarına bakış açılarını şöyle anlattı:
“Yapay zeka uygulamalarında Türkiye İstatistik Kurumu perspektifinden hangi badireler önümüzde duruyor? Bilgi kalitesi sorunu. Birazcık daha modele odaklanıyor olabiliriz, sorunun neyi çözeceğine odaklanıyor olabiliriz lakin bu model için, bu algoritma için kullandığımız bilginin nitekim yanlışsız, taraflı olmayan, kaliteli bir data olduğundan emin miyiz? Data kalitesi, yapay zeka modeli kadar çok konuşulması gereken bir durum, yoksa aksi takdirde bütün harcamalarınız, işte çıktılarınız ne yazık yerini bulmayabilir. Çok maliyetli süreçler, bilgilerin etiketlenmesi, bu datanın ne manaya geldiği konusunda altyapı eksikliklerimiz, güvenlik risklerinin tekrar ele alınması gerektiği ve maliyet-fayda dengesizliği.”
Değirmenci, “Verileri paylaştığınız kurumlar var mı? İstatistikleri, bunları kullanması ve çalışması için bu bu türlü bir altyapı var mı?” sorusuna, “Böyle sıkı korunmuş protokollerle bu bilgi paylaşımını kolaylaştırmak üzere mevzuat çalışmalarımız şu an inşallah, Meclisin önüne getirilmeye hazır hale geldi.” cevabını verdi.
“Yapay zeka araştırmacısı üzere yeni roller çok talep görüyor”
İŞKUR Genel Müdür Yardımcısı Oğuz Özdemir, yapay zekaya bazılarının “öcü” gözüyle baktığını savunarak, bu görüşe katılmadıklarını belirtti. Özdemir, öbür teknolojik gelişmelerde olduğu üzere yapay zekanın birtakım meslekleri ortadan kaldırabileceği, birtakım yeni alanları da ortaya çıkarabileceği değerlendirmesinde bulundu.
Özdemir, LinkedIn tarafından hazırlanan bir rapor olan Yükselen Meslekler Raporu’na değinerek, rapordaki iş ilanlarında yapay zeka uzmanlarına olan talebin yıllık yüzde 74’lük bir artışa tekabül ettiğini aktardı. Özdemir, “(Raporda) yapay zekanın artan tesiriyle makine tahsili mühendisliği, bilgi bilimci, yapay zeka araştırmacısı üzere yeni rollerin çok büyük talep gördüğü tabir ediliyor.” dedi.
Sunumların ardından, Komisyon Başkanı Dönmez, “Anlaşılan o ki bilhassa büyük dataların, bilgilerin olduğu işte SGK üzere, İŞKUR üzere kurumlarımızın iş süreçlerinin hızlandırılması, uygunlaştırılması, kalitenin artırılması açısından alışılmış, yapay zeka uygulamalarının kurum içi uygulamalarda da dikkate alınmasında yarar var gözüküyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Ankara Üniversitesi Disiplinlerarası Yapay Zeka Teknolojileri Ana Bilim Kısmı Lideri Prof. Dr. Asım Egemen Yılmaz da yapay zekanın hem olumlu hem olumsuz istikametleri olduğuna dikkati çekti.
Yapay zekayla günlük hayat sorunlarına tahlil bulmanın çok hoş olduğunu lakin bunun tesirlerini de âlâ görmenin gerekli olduğunu söz eden Yılmaz, şunları söyledi:
“Birtakım işlerin makinelere devredilmesi, bu aslında yeniden olumlu bir halde kullanılırsa tüm bölümlerde üretkenlik artışına dair bir potansiyel, lakin iş gücü talebinde bir dönüşüm, değişim, bu güzel yönetilmezse sahiden biraz katastrofik durumlara da yol açabilir.
Veri bilimi, yapay zeka etiği uzmanlığı üzere yeni vazifelerin, mesleklerin türemesi ve ortadan kalkan, kalkacak ve yeni türeyen, türeyecek işler ortasında nasıl bir istikrar olacak ve yerinden edilen çalışanlar mı yeni tarafa kayacaklar, yoksa bir kesim işsiz kalırken öteki birileri şey yapacak mı? Bunun güzel yönetilmesi gerekiyor, bu artık ülke siyasetleri bazında olması gereken bir şey.”
Dönmez, kurulun çalışmalarını 8 Mayıs’ta bir tam günlük 5 panelle “Veriden Karara Yapay Zeka” başlığıyla bir tepe ile sonlandırmayı düşündüklerini söyledi.
Reklamdır
