Trump’ın ilk 100 gününe tarifeler damga vurdu
ABD Başkanı Donald Trump, görevinin birinci 100 gününde izlediği tarife siyasetiyle global ticarette tansiyonun tırmanmasına ve belirsizliklerin artmasına neden oldu.
Beyaz Saray’daki başkanlık koltuğuna 20 Ocak’ta ikinci defa oturan Trump, bugün vazifesindeki 100’üncü gününü tamamlıyor. Birinci 100 gününde, seçim kampanyası sırasında verdiği tarife kelamlarını tutan Trump, global iktisatta derin yankılar uyandırdı.
“Önce Amerika” sloganıyla yola çıkan Trump, dış ticaret açığını azaltma, yerli üretimi güçlendirme ve haksız ticaret uygulamalarına karşı koyma maksadıyla yeni tarifeleri duyurdu.
Karşılıklı tarifelerle ABD’nin tüm ticaret partnerlerini maksat aldı
Görevinin birinci 100 gününde birinci olarak Kanada, Meksika ve Çin üzere büyük ticaret partnerlerine yönelik tarifeler getiren Lider Trump, çelik, alüminyum ve araba üzere stratejik dalları gaye alan adımlarla da dikkati çekti.
Trump, ticaret siyasetindeki en vurucu adımı 2 Nisan’da atarken, “Kurtuluş Günü” olarak tanımladığı bu günde karşılıklılık aslına dayalı tarifeleri duyurdu. Temel tarife oranının yüzde 10 olacağını bildiren Trump, başka ülkelerin uyguladığı tarifeler ve tarife dışı mahzurları hesaba katarak ülkeye nazaran değişen gümrük vergisi oranlarını açıkladı.
Özellikle Çin’e uygulanan tarifeler, fentanil krizi gerekçesiyle getirilen vergilerle birlikte yüzde 145’e ulaştı. Çin’den ithal edilen kimi eserlere uygulanan gümrük vergileri ise daha evvel yürürlükte olan tarifelerle birlikte toplamda yüzde 245’i buldu.
Tarife müzakelerinde şimdi bir mutabakat haberi yok
Kanada ve Meksika’ya yönelik tarifelerde sağlanan süreksiz muafiyetler, ABD-Meksika-Kanada Mutabakatı (USMCA) çerçevesinde muhakkak eserlere esneklik tanınması ve karşılıklılık aslına dayalı tarifelerin 90 gün durdurulması, Trump’ın sert ticaret ataklarını diplomasiyle dengeleme uğraşını yansıttı.
Ancak, tarife siyasetleri ABD’nin ticaret partnerleriyle bağlantılarında tansiyonlara yol açarken, tarifeler ve ülkelerle yürütülen ticaret müzakerelerine ait çelişkili açıklamalar global piyasalarda belirsizlikleri artırdı.
Müzakerelerin nasıl ilerlediği ve Çin ile görüşmelerin sahiden başlayıp başlamadığı belirsizliğini korurken, hala bir mutabakat haberi gelmedi.
Trump her fırsatta bu siyasetlerin Amerikan çalışanını ve iktisadını muhafaza emeli taşıdığını vurgularken, ekonomistler, tarifelerin Amerikalı tüketicilere artan maliyetler ve enflasyon olarak yansıyabileceği ikazında bulunuyor. Ayrıyeten, tarifelerin ABD iktisadı için resesyon riskini artırdığına işaret ediliyor.
Trump’ın ticaret vizyonunun iktisatta korumacılığın hudutlarını zorlarken global ticaret tertibinde yeni bir devrin kapısını araladığı belirtiliyor.
AA muhabirinin derlediği bilgilere göre, ABD Başkanı Trump yönetiminin 100 günde ticaret siyasetinde attığı adımlar şöyle:
20 OCAK
Beyaz Saray, ticaret siyaseti önceliklerinin ana çizgilerinin belirlendiği “Önce Amerika Ticaret Siyaseti Genelgesi”ni yayımladı ve federal kurumlara 1 Nisan’a kadar haksız ticaret uygulamalarını inceleme talimatı verildi.
1 ŞUBAT
ABD Başkanı Donald Trump, fentanil ve göçmen sıkıntısını münasebet göstererek Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yüzde 25, Çin’den yapılan ithalata yüzde 10 oranında ek gümrük vergisi getirilmesine yönelik kararnameyi imzaladı.
Kanada’dan ithal edilen güç kaynaklarına yüzde 10’luk daha düşük bir tarife uygulanırken, kelam konusu tarifelerin 4 Şubat’ta yürürlüğe gireceği bildirildi. Kararnamede, ülkelerin misilleme yapması halinde tarifelerin artırılabileceği aktarıldı.
3 ŞUBAT
ABD Başkanı Trump, Meksika’nın sınır güvenliğini artırması karşılığında bu ülkeye getirilen yüzde 25’lik gümrük vergisini 1 ay durdurduğunu açıkladı.
Trump, Kanada’ya yönelik açıkladığı gümrük vergilerinin de hudut güvenliğini artırmaya yönelik alacakları tedbirler karşısında 30 gün müddetle durdurulacağını bildirdi.
4 ŞUBAT
ABD’nin 1 Şubat’ta açıkladığı Çin’den ithal edilen eserlere yönelik yüzde 10 oranındaki gümrük vergisi yürürlüğe girdi.
10 ŞUBAT
ABD Başkanı Trump, çelik ve alüminyum ithalatına yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına yönelik kararnameleri imzaladı. ABD’nin tüm ülkelerden yaptığı çelik ve alüminyum ithalatına istisnasız uygulanacak tarifelerin 12 Mart’ta yürürlüğe gireceği bildirildi.
13 ŞUBAT
ABD Başkanı Trump, ülkelere karşılıklılık aslına dayalı gümrük vergileri uygulama planına ait bir başkanlık kararını imzaladı.
Ticarette adaleti sağlamak emeliyle karşılıklı tarife uygulamaya karar verdiğini belirten Trump, “Ülkeler ABD’ye ne uygularsa onu uygulayacağız.” dedi. Trump, KDV’nin bir tarife olarak değerlendirileceğini tabir ederek, ülkeler tarafından sağlanan sübvansiyonlara da bakılacağını kaydetti.
21 ŞUBAT
ABD Başkanı Trump, Amerikan şirketlerine uygulanan dijital hizmet vergileri üzere yabancı hükümetler tarafından getirilen vergilere karşı tarifeler dahil olmak üzere karşılık verici adımların kıymetlendirilmesine yönelik bir karara imza attı.
Trump, Çin’in ABD’nin teknoloji, kritik altyapı, sıhhat, tarım, güç, ham unsur ve öbür stratejik kesimlerine yatırım yapmasını kısıtlamaya yönelik bir kararı da imzaladı.
25 ŞUBAT
ABD Başkanı Trump, Ticaret Bakanlığına bakır ithalatına yönelik soruşturma başlatma talimatı veren bir kararname imzaladı.
1 MART
Trump, Ticaret Bakanlığına kereste ithalatının ABD ulusal güvenliğine tehdit oluşturup oluşturmadığına ait bir soruşturma yürütmesi talimatını veren kararname imzaladı.
4 MART
ABD’nin Kanada ve Meksika’dan ithal edilen mallara yönelik bir ay mühletle askıya alınan yüzde 25 oranındaki gümrük vergileri yürürlüğe girdi.
Çin’e mevcut tarifelere ek yüzde 10 gümrük vergisi getiren kararnamede yapılan değişiklikle de bu ülkeye yönelik ek tarife oranı yüzde 20’ye çıkarıldı.
6 MART
Trump, Meksika ve Kanada’ya yönelik tarifelerde ABD-Meksika-Kanada Mutabakatı (USMCA) ile uyumlu malların 2 Nisan’a kadar muaf tutulmasını öngören düzenlemeleri imzaladı. Düzenlemeyle, USMCA gerekliliklerini karşılayan arabalar de tarifelerden muaf tutulan eserler ortasında yer alırken, Kanada menşeli potasa (çiftçilerin kullandığı gübre) uygulanan gümrük vergisi oranı ise yüzde 10’a düşürüldü.
12 MART
Trump’ın 10 Şubat’ta açıkladığı çelik ve alüminyum ithalatına yönelik yüzde 25 oranındaki tarife yürürlüğe girdi.
25 MART
ABD Başkanı Trump, Venezuela’dan petrol yahut gaz satın alan ülkelere 2 Nisan’dan itibaren yüzde 25 tarife getirileceğini bildirdi.
Venezuela’nın kasıtlı ve hileli bir formda on binlerce hatalıyı bilinmeyen bir formda ABD’ye gönderdiğini öne süren Trump, bu dahil birçok nedenden ötürü Venezuela’ya “ikincil tarife” olarak bilinen uygulamanın başlatılacağını duyurdu.
26 MART
Trump, ithal araba ve hafif ticari araçlar ile temel araba kesimlerine yüzde 25 gümrük vergisi uygulanmasına yönelik kararnameyi imzaladı.
2 NİSAN
ABD Başkanı Trump, ABD’nin ticaret partnerlerine karşılıklılık temeline dayalı tarifelerin uygulanmasını öngören kararnameyi imzaladı.
Temel tarife oranının yüzde 10 olacağını belirten Trump, ülkelerin uyguladığı tarifeleri ve tarife dışı manileri hesaba katarak ülkeye nazaran değişen gümrük vergisi oranlarını paylaştı.
Bu kapsamda tüm ülkelere getirilen yüzde 10 oranındaki temel gümrük vergisinin 5 Nisan’da, ülkelere özel olarak belirlenen daha yüksek oranlı ek tarifelerin ise 9 Nisan’da yürürlüğe gireceği bildirildi.
3 NİSAN
Trump idaresinin ithal araba ve hafif ticari araçlar ile temel araba kesimlerine getirdiği yüzde 25’lik gümrük vergisi yürürlüğe girdi.
5 NİSAN
ABD’nin ticaret partnerlerine getirdiği yüzde 10’luk temel tarife oranı yürürlüğe girdi.
8 NİSAN
Karşılıklılık temeline dayalı tarifelere misilleme olarak ABD’den ithal edilen eserlere yönelik yüzde 34 oranında tarife açıklayan Çin’e uygulanacak tarife oranında düzenlemeye gidildi. Bu kapsamda, 9 Nisan’dan itibaren geçerli olmak üzere Çin’e yüzde 50 oranında ek gümrük vergisi uygulanacağı bildirildi.
9 NİSAN
Trump idaresinin 2 Nisan’da duyurduğu, ABD’nin ticaret partnerlerinin uyguladığı tarifeler ve tarife dışı pürüzler hesaba katılarak belirlenen ve ülkeye nazaran değişen ek tarifeler yürürlüğe girdi.
Karşılıklılık temeline dayalı ek tarifelerin yürürlüğe girmesinin üzerinden 24 saat geçmeden ABD Başkanı Trump, Çin hariç öteki ticaret ortakları için ek tarifelerin 90 gün mühletle durdurulduğunu duyurdu.
Trump, Çin’e uygulanan tarifeyi ise yüzde 125’e çıkardığını açıkladı. Böylelikle, ABD’nin Çin’e uyguladığı toplam tarife oranı, fentanil krizi nedeniyle uygulanan yüzde 20’lik gümrük vergisi oranı da dahil edildiğinde yüzde 145’e ulaştı.
11 NİSAN
ABD idaresi, karşılıklı tarife uygulamalarına ait düzenlemeler kapsamında akıllı telefonlar, bilgisayarlar ve çipler üzere kimi teknoloji eserlerini ek gümrük vergilerinden muaf tuttu.
ABD İç Güvenlik Bakanlığına bağlı ABD Gümrük ve Sınır Koruma Kurumu tarafından yayımlanan düzenlemeye nazaran, bilgisayarlar, akıllı telefonlar, çipler, çip üretiminde kullanılan makineler, işlemciler, modemler, güneş panelleri ek tarifelerden muaf tutulacak teknoloji eserleri ortasında yer aldı.
14 NİSAN
ABD idaresi, ithal ilaçlar ile yarı iletkenler ve yarı iletken üretim ekipmanlarının ulusal güvenliğe tesirlerini incelemek üzere iki başka soruşturma başlattı.
15 NİSAN
ABD Başkanı Trump, kritik mineraller, ender toprak elementleri, işlenmiş kritik mineraller ve bunlardan türetilen eserlerin ithalatının ulusal güvenlik açısından oluşturduğu risklerin araştırılması talimatı veren bir kararname imzaladı.
17 NİSAN
ABD Ticaret Temsilciliği (USTR), Çin merkezli gemi sahipleri ve Çin üretimi gemilerin işletmecilerinden net tonaj ya da konteyner sayısına nazaran fiyat alınmasına yönelik planını açıkladı.
Açıklamada, yeni tedbirlerin iki etapta hayata geçirileceği ve birinci 180 gün boyunca rastgele bir fiyat uygulanmayacağı kaydedildi. Bu müddetin sonunda Çin merkezli gemi sahipleri ve işletmecilerine ABD seferi başına net tonaja nazaran ve Çin imali gemilerin işletmecilerinden de net tonaj yahut konteyner bazında fiyatlar alınacağı bildirilen açıklamada, bunların kademeli olarak artırılacağı tabir edildi.
22 NİSAN
ABD idaresi, orta ve ağır vasıta kamyonları, yedek kesim ve türev eserlerinin ithalatının ulusal güvenliğe tesirlerini incelemek üzere soruşturma başlattı.
