Türk akademisyen, dünyanın en prestijli havacılık ödülünü törenle aldı
ABD’deki Michigan Üniversitesi Havacılık ve Uzay Mühendisliği Kısmı’ndan Dr. Gökçin Çınar (34), hibrit-elektrikli uçak ve itki sistemleriyle sürdürülebilir havacılık alanında yaptığı çalışmalarla 35 yaş altı bilim beşerlerine verilen dünyanın en itibarlı havacılık ve uzay alanlarını kapsayan Amerikan Havacılık ve Uzay Enstitüsü (AIAA) mükafatı olan ‘Lawrence Sperry Ödülü’nü kazandı. Mükafatını merasimle alan Dr. Gökçin Çınar, “Gerçekten çok onur duydum” dedi.
ABD Michigan Üniversitesi Havacılık ve Uzay Kısmı’nda hibrit-elektrikli uçak ve itki sistemleri ile sürdürülebilirlik alanında yaptığı çalışmalarla 2022’de AIAA ile Elektrik ve Elektronik Mühendisler Enstitüsü’nün (IEEE) düzenlediği sempozyumda ‘En Âlâ Makale’ mükafatını kazanan Dr. Gökçin Çınar, 2024 yılında AIAA’dan 2 tane daha ‘En Uygun Makale’ mükafatı kazanmayı başararak, dünya havacılık ve uzay alanında toplam 3 ödül sahibi oldu. Dr. Gökçin Çınar, bu yıl da 35 yaş altına verilen dünyanın en itibarlı havacılık ve uzay mükafatı olan ve her yıl yalnızca bir şahsa verilen AIAA’nın Lawrence Sperry Ödülü’ne layık görüldü.
‘GERÇEKTEN ÇOK ONUR DUYDUM’
Dr. Gökçin Çınar’a, Lawrence Sperry Mükafatı evvelki gece ABD’de düzenlenen merasimle takdim edildi. Ödül komitesi ve havacılık topluluğuna ödül için teşekkür ettiğini belirten Dr. Gökçin Çınar, “Gerçekten çok onur duydum. Bu mükafatı hibrit elektrikli uçak ve itki sistemleri ve sürdürülebilir havacılık alanlarına yaptığım katkılardan ötürü aldım. Bu ödül, her sene 35 yaş altı bir şahsa havacılık ve uzay alanına yaptığı değerli katkılardan dolayı veriliyor. Bu sene bana layık görüldü. Mesleğimde rol oynayan akıl hocalarıma, meslektaşlarıma, öğrencilerime, arkadaşlarıma ve bilhassa aileme teşekkür ederim. Kalbim dolu” diye konuştu.
PROJESİNE NASA’DAN FON DESTEĞİ
Ana uzmanlık alanı yeni jenerasyon sürdürülebilir uçak dizaynları olan ve bilhassa hibrit- elektrikli uçaklar üzerinde uzun yıllardır çalışmalar yapan Dr. Gökçin Çınar, bu alandaki çalışmaları ve amaçlarını DHA’ya anlattı. Dr. Gökçin Çınar, ‘Hibrit- Elektrikli Uçak Tasarımı’ ile ilgili çalışmalarına Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) fon takviyesi verdiğini söyledi. 2012 yılında ODTÜ Havacılık ve Uzay Mühendisliği’nden mezun olan Dr. Çınar, dünyanın en düzgün teknik üniversitelerinden biri olan Georgia Tech’te burslu doktora hakkı kazandığını, 2018 yılında mezun olduğunu belirterek, “Doktora tezimin konusu da elektriklendirilmiş (buna yüzde 100 elektrik ve hibrit elektrik de dahil) uçak tasarımlarıydı. Mezuniyetimden sonra 3 yıl Georgia Tech’te araştırma mühendisi olarak çalıştım. Ocak 2022’de ise yeniden dünyanın en âlâ üniversitelerinden biri olan University of Michigan’ın akademik takımına katıldım” dedi.
HAVACILIĞIN GLOBAL ISINMAYA ETKİSİ
Gelecek jenerasyon uçakların fosil yakıtlara gereksinimini azaltmak için havacılık sanayisinde çığır açan teknolojiler ve dizaynlar üzerine çalıştığını anlatan Dr. Çınar, çalıştığı teknolojilerin başında hibrit ve elektrikli uçakların yer aldığını vurguladı. Hidrojen yakıtlı uçakların da ilgi alanları ortasında olduğunu belirten Dr. Çınar, günümüzde uçak yakıtlarının etraf kirliliğine tesirine ait, “Küresel havacılık sanayisi, koronavirüs pandemisi öncesi, 2019 yılında 915 milyon ton karbondioksit emisyonu saldığını açıkladı. Bu beşerler yüzünden salınan bütün karbondioksitin yalnızca yüzde 2,1’ine denk geliyor. Bütün ulaşım araçlarının içindeyse yüzde 12’lik dilime tekabül ediyor. Fakat sorun havacılığa talebin koronavirüs öncesine kadar her yıl gitgide artmasıydı. Koronavirüs sürecinde bu talep epeyce azalmış olsa da bugün tekrar eski haline döndüğünü görüyoruz” diye konuştu.
‘İSTİKBAL GÖKLERDEDİR’ KELAMI DAİMA AKLINDA
Atatürk’ün ‘İstikbal Göklerdedir’ kelamını kılavuz edindiğini ve daima aklında tuttuğunu belirten Dr. Çınar, yeni teknolojileri uçaklara entegre ederek, ortaya yeni uçak dizaynları çıkartıp, hedefinin havacılığın global ısınmaya tesirini bir an evvel ve kalıcı olarak azaltmak, bunu yaparken de yepisyeni uçak dizaynları ortaya çıkarmak olduğunu söyledi. Çalışmalarında 2030 yılında kullanıma girebilecek, kısa ve orta ara uçuş yapabilen uçakların itki sisteminin nasıl elektriklendirileceğini ve bu uçakların dizaynlarının bulunduğunu belirten Dr. Çınar, “Paralel hibrit elektrik itki sisteminin nasıl modelleneceğini ve bu sistemin uçuş sırasında nasıl kullanılabileceğini ayrıntılı olarak inceledik ve sunduk. Ayrıyeten bu sistemin çeşitli uçak dizaynları üstündeki tesirini ve yakıt tüketimini nasıl ve ne kadar azaltabileceğini araştırdık. Havacılığa talep bu süratle artmaya devam ederse ve gereken tedbirleri alamazsak, 2050 yılına geldiğimizde hava ulaşımı, global karbondioksit salınımlarının en büyük etkenlerinden biri olabilir. Havacılıkta yeni teknolojilerin pazara girmesi, öbür dallara nazaran çok daha uzun sürer. Münasebetiyle önümüzdeki 10 ila 30 yıl içinde bir tesir yaratabilmek için şimdiden çok önemli çalışmalar yapmamız gerekiyor. Lakin bu, kara araçlarında olduğu kadar kolay değil” dedi.
ELEKTRİKLİ UÇAK ŞİMDİ YOK
Dünyada şu an hala seri halde elektrikli uçak üretimi olmadığını söz eden Dr. Çınar, uçak tasarım ve üretiminin uzun yıllar alan bir süreç (geleneksel dizaynlar için yaklaşık 15 sene) olduğuna dikkati çekerek, şu an çeşitli şirketlerin uçuş demonstratörleriyle (teknoloji gösterimi emeliyle geliştirilen sistemlerle) uçuş testlerinin devam ettiğini söyledi.
NASA TAKVİYELİ UÇAK TASARIM YAZILIMI
Michigan Üniversitesi’nde bu alanda çalışmak için 3 yıl evvel bir araştırma kümesi kurduğunu da anlatan Dr. Çınar, şunları söyledi: “Bu süreçte kümemizin ismi ‘Integrated Design of Efficient Aerospace Systems Laboratory’ ve giderek büyüyor. Birlikte çığır açan uçak teknolojilerinin sisteme entegrasyonu ve tasarımı üzerinde çalışmalarımıza son süratle devam ediyoruz. Mesela geçen yaz NASA dayanağıyla açık kaynak kodlu, herkesin kullanabileceği bir uçak tasarım yazılımını çıkardık, sitemizden isteyen herkes indirip kullanabilir.”
