Türk otomotiv sektörü stratejilerini geliştirirken Avrupa’nın yeşil dönüşümü uygulamalarını örnek alıyor

Türkiye, en büyük ihracat pazarı olan Avrupa Birliği’nin (AB) otomotiv bölümündeki savlı yeşil dönüşüm planlarını yakından takip ederken, buna ahenk sağlamak ve rekabet gücünü korumak için stratejik adımlar atıyor.
AA muhabirinin edindiği bilgiye nazaran, Türkiye, Avrupa’nın otomotiv kesiminde yeşil dönüşüme ait attığı adımları yakından takip ediyor ve bu kapsamda, kısa mühlet evvel açıklanan, “Avrupa Otomotiv Dalı için Endüstriyel Hareket Planı”ndaki kararlara uyumlu stratejiler geliştiriyor.
Söz konusu aksiyon planı çerçevesinde, yeşil dönüşümü desteklemeye kararlı olan Avrupa, otonom araçların pazara hazırlığını ve ticarileşmesini artırmak için, üye devletlerle en az üç büyük ölçekli hudut ötesi test alanı, ilgili düzenleyici deneme alanları ve Avrupa otonom sürüş koridorları kuracak.
Bu kapsamda yapay zeka ve otonom arabalara yönelik mevzuat çalışmaları artırılacak, AB’nin araştırma programı “Ufuk Avrupa” kapsamında, 2025-2027 devrinde otomotiv dalı için 1 milyar avro finansman sağlanacak.
Sıfır emisyonlu araçlara yönelik talebin artırılması maksadıyla kurumsal filoların yüzde 60’ının çevreci hale getirilmesi, şarj altyapısı için finansmanın artırılması, ağır vasıta araç şarj merkezlerinin süratli biçimde kurulması planlanıyor.
AB’de batarya üreten şirketlere takviye için 1,8 milyar avro finansman sağlanması, devlet yardımları kurallarının kolaylaştırılması, bataryaların geri dönüşüm kapsamında, kullanım ömrü tamamlanmış araçlar ve batarya geri dönüşüm tesisleri için finansman dayanakları konusuna yük verilecek.
Serbest ticaret muahedeleri, karşılıklı tanıma mutabakatları, kritik ham unsurlar stratejik iştirakleri yahut pak ticaret ve yatırım iştirakleri üzere teşebbüslerle kritik minerallere ve üçüncü ülke pazarlarına erişimin garanti altına alınacak.
AB pazarında tercihli rejimden faydalanan üçüncü ülkelerde haksız ticaret uygulamalarında bulunan firmaları tesis kurmaktan caydırmak hedefiyle Avrupa otomotiv kesimi için ticaret savunma araçlarında spesifik menşe kuralları tanımlanacak.
Avrupa Kurulu, adil olmayan ticaret uygulamalarını ele almak üzere Çin’den ithal edilen elektrikli araçlara karşı telafi edici vergi uygulamalarının ve öteki tedbirlerin tesirli olmadığına dair kâfi ispat elde etmesi halinde soruşturma başlatacak.
Dönüşüm, Türkiye otomotiv dalı için kıymetli bir fırsat
Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Başkanı Cengiz Eroldu, AB’nin yeşil dönüşüme dönük birçok paket ve aksiyon planı hazırladığını anımsatarak, planların odağında teknolojik inovasyonun hızlandırılması, karbonsuzlaşma sürecinde esneklik sağlanması, tedarik zinciri dayanıklılığının artırılması, endüstrinin global rekabetçiliğinin korunması ve iş gücü dönüşümünün desteklenmesi üzere gayelerin yer aldığını belirtti.
Avrupa Kurulunun, bu maksatlar doğrultusunda hem yapısal hem de mali tedbirlerle kesime dayanak vermeyi taahhüt ettiğini anlatan Eroldu, şu sözleri kullandı:
“Batarya hücresi ve geri dönüşüm yatırımları için fon ayrılırken, AB içinde kritik ham unsur tedariki için stratejik projeler geliştirilmesi, ağır vasıta dönüşümünü destekleyecek yeni mevzuatın hazırlanması ve kurumsal filo araçları için karbonsuzlaşma yükümlülükleri getirilmesi planlanıyor.”
Eroldu, endüstride en büyük ihracat pazarı olan AB’de kapsamlı ve dönüşüm odaklı yeni adımların atılmasının Türkiye otomotiv bölümü için hem önemli bir sorumluluk hem de kıymetli bir fırsat manasına geldiğini vurgulayarak, bu süreci sırf çevresel bir ahenk konusu olarak değil stratejik geçiş devri olarak gördüklerini söyledi.
Üyelerinin alternatif yakıtlı araç üretimi konusunda güçlü adımlar attığına dikkati çeken Eroldu, şu tabirleri kullandı:
“Sanayimiz, hibrit, batarya elektrikli ve içten yanmalı motor teknolojilerini birlikte üretebilecek esnek yapılar kuruyor. Bu çoklu teknoloji yaklaşımımız, sırf iç pazarın gereksinimlerine yanıt vermekle kalmayacak, birebir vakitte Avrupa başta olmak üzere global pazarlarda farklı regülasyonlara sahip ülkelere ihracat yapabilmemizi de mümkün kılmaya devam edecek.”
Eroldu, bilhassa tedarik endüstrinin bu süreçteki rolünün çok kritik olduğunu vurgulayarak, elektrifikasyonun tesiriyle değişen eser yapılarının bugün tedarikçilerin ürettiği birçok kesimin gelecekte kullanılmaz hale gelmesine neden olabileceğinin altını çizdi.
Tedarik endüstrisinin bu dönüşüme ayak uydurmasının, sırf ihracat potansiyeli açısından değil, tüm otomotiv ekosisteminin sürdürülebilirliği açısından büyük ehemmiyet taşıdığına dikkati çeken Eroldu, şunları kaydetti:
“Dernek olarak, hem iklim amaçlarına katkı sunmak hem de Türk otomotiv endüstrisinin global rekabet gücünü artırmak emeliyle kamu-özel kesim işbirliğini güçlendirmeye devam ediyoruz. Bu süreçte sırf bölümümüzün değil, ülkemizin sanayi siyasetlerinin da bu dönüşüme ayak uyduracak biçimde güncellenmesi önem taşıyor.”
“Gümrük Birliği, Türkiye’yi üretim ve ihracat üssü haline getiriyor”
Eroldu, AB’nin son devirde Çin menşeli elektrikli araçlara karşı uyguladığı ticaret tedbirlerinin Türkiye açısından da yakından takip edilmesi gerektiğini belirterek, Avrupa Kurulunun açıkladığı planda da bu bahiste tedbirlerin genişletilebileceğine dair açık sinyaller olduğunu söyledi.
Türkiye ile AB arasında uygulanan Gümrük Birliği sayesinde, üretilen araçların ‘ATR’ evrakı (Avrupa Topluluğu Menşe Belgesi) ile gümrüksüz biçimde AB’ye ihraç edildiğini hatırlatan Eroldu???????, “Bu durum, Türkiye’yi üçüncü ülke menşeli üreticiler için potansiyel bir üretim ve ihracat üssü haline getiriyor ki zati son periyottaki Çinli üreticilerin yatırım kararlarında da bu eğilimin izlerini görmek mümkün. Fakat burada AB’nin direkt gümrük vergisi uygulayamasa da menşe kurallarına dayalı çeşitli ticaret siyaseti tedbirleri geliştirme potansiyeline dikkat etmek gerekiyor.” diye konuştu.
Eroldu, ATR ile ihracatı yapılan fakat üçüncü ülke menşeli olan birtakım eserlere yönelik olarak nezaret uygulamaların ve ek vergi yahut ek mali yükümlülüklerin devreye alınabildiğini anımsatarak, AB’nin de benzeri bir siyaset seti oluşturmasının şaşırtan olmayacağını anlattı.
Bu nedenle, Türkiye’ye yatırım yapmayı planlayan üreticilerin eserlerine Türk menşei kazandıracak üretim yapısı kurmalarının kritik kıymet taşıdığına işaret eden Eroldu, şu değerlendirmede bulundu:
“Bunun için yerli modül kullanım oranının artırılması, temelli personellik süreçlerinin Türkiye’de gerçekleştirilmesi ve tedarik zincirinde yerli katkının güçlendirilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, bu üretimlerin Avrupa pazarına erişimi sonlu hale gelebilir. Türkiye olarak bu süreci yalnızca dış yatırım çekmek değil, tıpkı vakitte gelen yatırımların sürdürülebilirliğini ve stratejik katkısını artırmak açısından da değerli bir eşik olarak görüyoruz.”
