Türkiye ve İtalya’dan ortak bildiri: “Türkiye ve İtalya, bölgesel ve uluslararası konularda yakın iş birliği ve eşgüdümlerini sürdürmeye devam edecek”

İtalya‘nın başşehri Roma’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Giorgia Meloni eş başkanlığında düzenlenen Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Doruğu sonrasında yayınlanan ortak bildiride, “NATO Müttefikleri ve G20 ortakları olarak Türkiye ve İtalya, bölgesel ve milletlerarası konularda yakın iş birliği ve eşgüdümlerini sürdürmeye devam edecektir” denildi.

İtalya’nın başşehri Roma’daki tarihi Villa Doria Pamphili rezidansında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile İtalya Başbakanı Giorgia Meloni eş başkanlığında düzenlenen Türkiye-İtalya 4. Hükümetlerarası Doruğu sonrasında ortak bildiri yayınlandı.

Ortak bildiride, “NATO Müttefikleri ve G20 ortakları olarak Türkiye ve İtalya, bölgesel ve milletlerarası konularda yakın iş birliği ve eşgüdümlerini sürdürmeye devam edecektir. Türkiye ve İtalya, Avrupa ve ötesinde memleketler arası barış ve istikrara kıymetli katkılarda bulunmaktadır. Her seviyede sistemli istişareler yoluyla iş birliklerini geliştirmeyi hedeflemektedirler” denildi.

Zirve’nin, Ukrayna-Rusya savaşı, Avrupa güvenlik mimarisi ve milletlerarası ticarete ait ortaya çıkan tartışmalar, Gazze’deki vahim durum, dengeli mukabele ve etkili iş birliği gerektiren sistemsiz göç ve iklim değişikliği üzere süregelen sınamalarla bölgesel ve global ölçekte değerli gelişmelerin meydana geldiği bir periyotta düzenlendiği hatırlatılan bildiride, “Taraflar, Hükümetlerarası Tepe’nin sistemli olarak tertip edilmesi ve beşinci Tepenin Türkiye’de toplanması konusundaki mutabakatlarını yinelemişlerdir” denildi.

Türkiye-AB ilişkileri

Türkiye’nin tüm Avrupa kıtasının istikrarı ve refahına yaptığı katkıları tarafların kabul ettiği söz edilen bildiride, “Taraflar, Türkiye’nin aday ülke statüsünü de göz önünde bulundurarak AB ile Türkiye ortasındaki bağların geliştirilmesinin ehemmiyetini vurgulamışlardır. Taraflar bu doğrultuda, Türkiye-AB Vize Serbestisi Diyaloğunun hızlandırılması, göç konusundaki iş birliğinin yenilenmesi ve terörle çaba iş birliğinin güçlendirilmesi üzere kilit alanlarda somut sonuçlar elde edilmesine yönelik uğraşlarını koordine etme konusunda mutabık kalmışlardır. Taraflar ayrıyeten her iki taraf için potansiyel yararlar sağlayacak olan Türkiye-AB Gümrük Birliği’nin güncellenmesine duyulan acil muhtaçlığı da vurgulamışlardır” denildi.

Ekonomi, ticaret ve sanayi

Tarafların, ekonomi ve ticaret konusunda iş birliğini artırma ve bu alanlarda gelişmenin güçlendirilmesini amaçlayan yeni yaklaşımları belirleme ve uygulama konusundaki kararlılıklarını vurguladıkları belirtilen bildiride, “Taraflar, 2024 yılında ikili ticaret hacminin, 30 milyar dolar olan ortak amaçlarını aşmış olmasını memnuniyetle karşılamışlardır. Derinleşen ikili ticari ve ekonomik münasebetleri göz önünde bulundurarak 40 milyar dolar ticaret hacmine ulaşmaya yönelik yeni bir orta vadeli maksat belirlemişlerdir. Taraflar, bu yeni amaca ulaşmak için birlikte çalışmaya ve bu doğrultuda Üçüncü Ortak Ekonomi ve Ticaret Kurulu (JETCO) Toplantısını 2025’in dördüncü çeyreğinde Türkiye’de düzenlemeye karar vermişlerdir. Taraflar ayrıyeten bugünkü Tepe marjında İş Forumu’nun düzenlenmesini memnuniyetle karşılamışlardır” denildi.

Tarafların, iki ülke ortasındaki direkt yatırımların ekonomik bağlarının kıymetli bir boyutunu oluşturduğu inandığı vurgulanan bildiride, “Bu nedenle direkt yatırımların düzeyini arttırmak amacıyla sanayi iş birliği, karşılıklı mutabık kalınan koşullara dayalı teknoloji transferinin teşvik edilmesi ve kilit teknolojilerin endüstride kullanılmasının desteklenmesi yollarıyla da Türk ve İtalyan yatırımcıları daha fazla teşvik etmeye karar vermişlerdir. Taraflar ayrıyeten dijital teknolojiler, yapay zeka ve siber güvenlik alanlarında iş birliğini ilerletme isteklerini tabir etmişlerdir” denildi.

Ulaştırma

Tarafların, ulaştırma koridorlarının hem global tedarik zincirlerinin sürdürülmesinde hem de toplumsal ve ekonomik kalkınmaya katkı sağlamadaki hayati rolünü kabul ettikleri belirtilen bildiride, “Taraflar, denizcilik alanındaki mevcut ilgilerinden duydukları memnuniyeti söz etmişler ve bunları daha da geliştirmeyi taahhüt etmişlerdir. Karayolu nakliyatının ticari alakaların artırılmasındaki kıymetinin altını çizen Taraflar, son Kara Ulaştırması Karma Komite toplantısının ulaştığı sonuçları tasdik etmişlerdir. Taraflar, iki ülke ortasındaki sivil havacılık bağlantılarının daha da güçlendirilmesi konusunda mutabakata varmışlardır” denildi.

Savunma

Son NATO Doruklarında alınan kararlar ve Stratejik Konsept çerçevesinde, tarafların, başta terörle çaba olmak üzere özellikle İttifak’ın Güney Kanadından kaynaklanan tehditler ve çok istikametli sınamalar üzere hususlarda 360 derecelik yaklaşım temelinde iş birliklerini güçlendirmeye yönelik kararlılıklarını vurguladıkları aktarılan bildiride, “Taraflar, NATO-AB Stratejik İştirakini mutabık kalındığı formda geliştirme isteklerini ve AB dışındaki Müttefiklerin, bu iştirakin geliştirilmesi için AB’nin savunma gayretlerine mümkün tam iştirakinin değerini yine teyit etmiştir” denildi.

Savunma sanayi

Tarafların, Türk ve İtalyan savunma sanayi şirketlerinin son yıllarda muvaffakiyetle sonuçlanan ortak projelerine ve bu iş birliğini ilerletme tarafındaki siyasi iradeye atıfta bulundukları tabir edilen bildiride, “Taraflar, savunma endüstrinin hem mevcut hem de gelecekteki alakaları açısından kilit bir rol oynadığını ve bu nedenle bu bölümdeki diyalog ve iş birliğini güçlendirmeye devam edeceklerini kabul etmişlerdir. Bu anlayış doğrultusunda Taraflar, 2025 yılında 14. Savunma Sanayi İşbirliği Toplantısını düzenlemeye ve ikili savunma ilgilerinin düzeyini Müttefiklere örnek teşkil edecek biçimde yükseltmek maksadıyla karşılıklı olarak üst seviye ziyaretler ve teknik toplantılar düzenlemeye karar vermişlerdir. Taraflar ayrıyeten NATO içerisinde savunma sanayi iş birliğini geliştirme ve daha güçlü bir Avrupa savunma sanayiine yönelik ortak eforları destekleme tarafındaki taahhütlerini yinelemişlerdir” denildi.

Güvenlik

Tarafların, hudut aşan örgütlü hatalarla çabada ikili iş birliğinde kazanılan ivmeyi memnuniyetle karşıladıkları belirtilen bildiride, “Özellikle örgütlü kabahatler ile terörizmin finansmanı ortasındaki irtibatın ele alınması bakımından iş birliklerini sağlamlaştırmaya yönelik kararlılıklarını yinelemişlerdir. Taraflar, aşağıdaki maksatlarla diyalog ve iş birliklerini güçlendirmeyi kararlaştırmışlardır: Her iki ülkenin güvenliğine yönelik tehditlerin ve ortak zorlukların belirlenmesi ve kıymetlendirilmesi; Ortak teşebbüsler ve aksiyonların tanımlanması vasıtasıyla stratejik iş birliğini güçlendirmenin gerekli olduğu alanların belirlenmesi; Terörizm, hudut aşan organize kabahatler ve siber hatalar dahil olmak üzere en önemli kabahat cinslerini önlemek gayesiyle sistemler, uygun uygulamalar ve uzmanlık değişiminin teşvik edilmesi” denildi.

Bildiride, “Taraflar ayrıyeten her iki Devletin de taraf olduğu Avrupa Kurulu Kontratları çerçevesinde hatalıların iadesi, karşılıklı isimli yardımlaşma, mahkumların nakli ve çocukların korunması bahislerinde isimli iş birliğinin güçlendirilmesine yönelik gayretlerini koordine etmeyi ve terörizm ve organize hatalarla uğraşta karşılıklı isimli yardımlaşmaya öncelik vermeyi kararlaştırmışlardır” tabirleri kullanıldı.

Tarafların, NATO müttefikleri olarak gitgide karmaşıklaşan güvenlik ortamında bölgesel ve memleketler arası istikrarı arttırmak hedefiyle terörizmle gayret konusunda ikili iş birliklerini güçlendirme taahhütlerini vurguladıkları belirtilen bildiride, “Bu bağlamda Taraflar ayrıyeten ‘Türkiye-İtalya Terörle Uğraş İstişareleri’nin yine başlatılmasının, bu istişarelerin stratejik değere sahip iki bölgesel aktör ortasında güçlü bir iştirak üzerine inşa edilmiş olması nedeniyle kıymet arz ettiğini vurgulamışlardır” denildi.

Kültür, bilim, gençlik ve spor

Tarafların, 1951 tarihli Kültür Muahedesi temelinde; kültür, bilim, gençlik, sanat, müzik, koreografi eğitimi, inovasyon ve arşivler alanlarında ikili ve çok taraflı seviyelerde mevcut iş birliğini daha da güçlendirme kararlılıklarını teyit ettikleri söz edilen bildiride, “Taraflar, stantlar ve ortak projeler yoluyla sanat yapıtlarının karşılıklı sirkülasyonunu ve ayrıyeten somut olmayan kültürel miras alanında ortak çalışmaları teşvik etmeyi kararlaştırmışlardır. Taraflar, engelliler de dahil olmak üzere ferdî gelişim, toplumsal ahenk ve sürdürülebilir büyümenin desteklenmesinde sporun ve sporda dürüstlüğün teşvik edilmesinin değerli rolünü kabul etmişlerdir. Taraflar, turizmin halklar ortasındaki etkileşimi teşvik etmedeki tesirini dikkate alarak tanıtım faaliyetlerini destekleme iradelerinin altını çizmişlerdir” denildi.

Enerji ve çevre

Tarafların, güç arz güvenliğinin güçlendirilmesi ve kaynakların çeşitlendirilmesi bağlamında Güney Gaz Koridoru’nun stratejik ehemmiyetini vurguladıkları ve ortaklar olarak sağlam iş birliklerini memnuniyetle karşıladıkları aktarılan bildiride, “Taraflar, gücün Akdeniz Bölgesi de dahil olmak üzere ortak büyüme, güvenlik ve refah faktörü olarak kapsayıcı bedelini kabul ederek iş birliğini ilerletme taahhütlerini yinelemişlerdir. Taraflar, global pak güç dönüşümündeki kilit rollerini göz önünde bulundurarak kritik mineraller ve az toprak elementleri tedarik zincirlerinin güvenliğinin sağlanması için iş birliğinin güçlendirilmesinin değerini vurgulamışlardır. Taraflar, pak güç alanında iş birliğini arttırma potansiyelinin yüksek olduğunu göz önünde bulundurarak yenilenebilir güç, güç verimliliği, hidrojen ve doğal gaz altyapısı alanlarındaki iş birliklerini güçlendirmeyi kararlaştırmışlardır. Taraflar, kendi ülkelerinde ve üçüncü ülkelerde petrol ve gaz kesimindeki ortak projeler de dahil olmak üzere daha fazla iş birliği yapmanın mümkün yollarını araştırmayı kararlaştırmışlardır” denildi.

Bildiride, tarafların, ortak projeler yoluyla iş birliğini geliştirme ve yeşil dönüşüm ve Sıfır Atık üzere alanlarda bilgi alışverişinde bulunma tarafındaki dileklerini tabir ettiği aktarılarak, “Taraflar ayrıyeten Paris Mutabakatı’nın maksatları doğrultusunda emisyonların azaltılması ve iklim değişikliğinin tesirlerine ahenk sağlanması için yenilikçi tahliller geliştirilmesini taahhüt etmişlerdir” denildi.

Uluslararası forumlarda iş birliği

Tarafların, bölgesel ve memleketler arası barış, güvenlik ve istikrarın yanı sıra merkezinde Birleşmiş Milletler (BM) bulunan çok taraflılığa katkıda bulunmak gayesiyle sistemli stratejik diyalog sürdürme kararlılıklarını teyit ettikleri tabir edilen bildiride, “Bu bağlamda, Uzlaşı için Birleşme kümesi bünyesindeki BM Güvenlik Kurulu ıslahatı da dahil olmak üzere BM bünyesinde devam eden ikili iş birliğinden duydukları memnuniyeti lisana getirmişlerdir. Ayrıyeten BM sisteminin üç temeli olan barış ve güvenlik, kalkınma ve insan haklarını destekleme kelamı vermişlerdir. Taraflar ayrıyeten devletlerin egemenliğine, bağımsızlığına ve toprak bütünlüğüne hürmet temelinde üçüncü ülkelerde ve bölgelerde barış ve istikrarın desteklenmesinde; âlâ komşuluk bağlarının geliştirilmesinde ve ekonomik kalkınmanın yanı sıra bölgesel bağlantısallığın arttırılmasında iş birliğinin kıymetinin altını çizmişlerdir” denildi.

Düzensiz göç

Bildiride, tarafların, göç rotaları dahil, sistemsiz göçle ilgili mevcut eğilimleri, sistemsiz göçle mücadelede iş birliği alanlarını kıymetlendirdikleri belirtilerek, “Taraflar, sistemsiz göçle uğraşta memleketler arası iş birliğinin değerini vurgulamışlardır. Taraflar, tertipli göç için kanallar sunar ve çeşitlendirirken, yenilikçi tahlilleri göz önünde bulunduran ve tıpkı vakitte göçün temel nedenlerini ele alan bir yaklaşımın gerekliliği konusunda mutabık kalmışlardır. Taraflar, memleketler arası hukuka ve insan onuruna saygılı bir yaklaşımla göçmen kaçakçılığı ve insan kaçakçılığına karşı aralıksız gayrete devam etme ve bu çabaya katkıda bulunma kararlılıklarını vurgulamışlardır” denildi.

Dini hoşgörüsüzlükle mücadele

Bildiride, “Taraflar, din yahut inanca dayalı hoşgörüsüzlük, yabancı düşmanlığı ve ayrımcılığın tüm hal ve tezahürleriyle faal bir halde çaba edilmesi hedefi doğrultusunda iş birliği yapmaya yönelik iradelerini tabir etmişlerdir” sözlerin kullanıldı.

Doğu Akdeniz Bölgesi

Denize kıyısı olan iki ülke olarak tarafların, etraf problemleri, iklim değişikliği, güç, güvenlik ve sistemsiz göç üzere artan riskler karşısında Akdeniz’de seyrüsefer serbestisini ve kapsayıcı iş birliğini teşvik etme konusunda mutabık kaldıkları belirtilen bildiride, “Taraflar, deniz sonu uyuşmazlıklarının, hakkaniyet prensibine dayalı tahlillere ulaşılması emeliyle memleketler arası hukuk temelinde, mutabakat yoluyla tahlile kavuşturulmasının ehemmiyetini yinelemişlerdir. Taraflar, gerekli şartların sağlanması halinde Doğu Akdeniz Çok Taraflı Konferansı’nın düzenlenmesinin bölgede kapsayıcı bir iş birliği düzeneği kurulması için bir fırsat teşkil edeceğini vurgulamışlardır” denildi.

Ukrayna

Tarafların, Ukrayna’nın toprak bütünlüğüne, egemenliğine ve bağımsızlığına olan sarsılmaz takviyelerini Ukrayna’ya mümkün olan en kısa müddette adil ve kalıcı bir barış getirme gayretlerini sürdürme iradelerini teyit ettikleri söz edilen bildiride, “10-11 Temmuz tarihlerinde Roma’da düzenlenecek Ukrayna’nın Yine İnşası Konferansı’na dikkat çekerek ikili yatırımları artırmak ve Ukrayna’nın yine inşasında olası karşılıklı yatırım projelerini teşvik etmek için özel bölüm temsilcileri ve kamu kurumları ortasındaki iş birliğinin geliştirilmesi konusunda mutabık kalmışlardır” denildi.

Libya

Bildiride, tarafların, Libya’nın güvenlik, istikrar, egemenlik, toprak bütünlüğü ve siyasi birliğinin korunması emeliyle Birleşmiş Milletler’in kolaylaştırıcılığında Libya’nın sahipliğinde ve öncülüğünde yürütülecek bir siyasi süreci destekleme konusundaki kararlılıklarını teyit ettikleri aktarıldı.

Suriye

Tarafların, Suriye’nin toprak bütünlüğü, birliği ve egemenliğine ve Suriye topraklarının bölge ve ötesi için bir tehdit oluşturmamasının temin edilmesi konusundaki kararlılıklarının altını çizdikleri vurgulanan bildiride, “Taraflar, Suriye’deki toplumların her bir üyesinin kendini inançta ve emniyette hissedeceği, anayasal vatandaşlığa dayalı haklarından yararlanacağı bir ülkeyle sonuçlanacak kapsayıcı bir siyasi sürecin ehemmiyetine vurgu yapmışlardır. Taraflar, yaptırımların mümkün olan en geniş ölçüde hafifletilmesi suretiyle düzgünleştirilmiş bir iş ve yatırım ortamında Suriye’nin ekonomik toparlanmasını ve tekrar inşasını destekleme ve eforlarını koordine etme konusundaki kararlılıklarını söz etmişlerdir. Taraflar ayrıyeten terörizm ve aşırıcılıkla gayret uğraşlarında Suriye’ye yardımcı olmak ve UNHCR ve IOM üzere ilgili BM kuruluşları ile iş birliği yaparak Suriyelilerin istekli, inançlı, onurlu ve sürdürülebilir geri dönüşlerini kolaylaştırmak için iş birliği yollarını arama konusunda mutabık kalmışlardır. Bu bağlamda, Suriye ile daha fazla çalışılması için memleketler arası topluma davette bulunmuşlardır” denildi.

Orta Doğu

Tarafların, Orta Doğu’da barış ve istikrar için birlikte çalışmaya devam edecekleri aktarılan bildiride, “Taraflar, 2735 Sayılı BM Güvenlik Kurulu Kararına uygun olarak Gazze’de acil ve kalıcı ateşkesin sağlanması ve 19 Ocak’ta yürürlüğe giren ateşkese ve rehine ve tutukluların hür bırakılmasına/takasına ait muahedenin; kan dökülmesine kalıcı olarak son verilmesi, kesintisiz insani yardım sağlanması ve toparlanma ve tekrar yapılanma sürecinin başlatılması gayesiyle, tam olarak uygulanması davetinde bulunmaktadır. Taraflar, ilgili BM Güvenlik Kurulu Kararlarına uygun olarak İsrail ile barış ve güvenlik içerisinde yan yana yaşayan, bağımsız bir Filistin Devleti ile iki devletli bir tahlile yönelik dayanaklarını teyit etmektedir” denildi.

Hükümetlerarası dorukta Türkiye’den Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanı sıra Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Ulusal Savunma Bakanı Yaşar Güler, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Sayın Mehmet Fatih Kacır, Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Gençlik ve Spor Bakanı Osman Aşkın Bak yer aldı.

İtalya heyetinde ise Başbakan Meloni’nin yanı sıra İçişleri Bakanı Matteo Piantedosi, Ekonomi ve Maliye Bakanı Giancarlo Giorgetti, İşletmeler ve Made in Italy Bakanı Adolfo Urso, Kültür Bakanı Alessandro Giuli, Spor ve Gençlik Bakanı Andrea Abodi ve Engelliler Bakanı Alessandra Locatelli yer aldı. – ROMA