Türkiye’de Aile Mutluluğu ve Akraba Evlilikleri Üzerine Yeni Veriler
Türkiye‘de kendilerini en fazla ailelerinin keyifli ettiğini belirten bireylerin oranı geçen yıl yüzde 72,9 olarak belirlendi.
Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) “İstatistiklerle Aile 2024” bülteni yayımlandı.
Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına nazaran, 2024’te toplam resmi evlilikler içinde, son evliliğinde birinci dereceden kuzenleriyle akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 8,1 oldu. Akraba evlilikleri akrabalık cinsine nazaran incelendiğinde, akraba evliliği yapmış bireylerin yüzde 46,4’ünün hala/dayı çocukları ile yüzde 27,2’sinin amca çocukları ile ve yüzde 26,4’ünün ise teyze çocukları ile evli olduğu görüldü.
2010’da gerçekleşen resmi evlenmelerin yüzde 5,9’unu akraba evliliği oluştururken, bu oran daima düşüş göstererek 2019’da yüzde 4, 2024’te yüzde 3,3’e geriledi.
Geçen yıl toplam evli bireyler içinde son evliliğinde akraba evliliği yapmış 16 ve üzeri yaştaki bireylerin oranının en fazla olduğu vilayet yüzde 19,9 ile Mardin oldu. Bu ili yüzde 18,7 ile Şanlıurfa, yüzde 16,7 ile Siirt izledi. Bu oranının en az olduğu vilayetler ise yüzde 1,2 ile Edirne, yüzde 1,5 ile Kırklareli ve yüzde 2 ile Çanakkale olarak kayıtlara geçti.
Akraba evliliği oranının 2024’te en yüksek olduğu ilin yüzde 16,9 ile Şanlıurfa olduğu gözlendi. Bu ili, yüzde 12,6 ile Siirt ve yüzde 12,4 ile Mardin izledi. Akraba evliliği oranının en düşük olduğu vilayetler yüzde 0,2 ile Artvin, 0,5 ile Kırklareli ve Edirne olarak sıralandı.
Çocukların velayeti çoğunlukla anneye verildi
Yaşam Memnuniyeti Araştırması 2024 sonuçlarına nazaran, kendilerini en çok ailelerinin keyifli ettiğini belirtenlerin oranı yüzde 72,9 oldu. Bireylerin memnunluk kaynağı olan şahıslar sıralamasında bunu 13,2 ile çocuklar, yüzde 4,2 ile kendisi, yüzde 3,4 ile eş, yüzde 3 ile anne/baba ve yüzde 1,9 ile torunlar takip etti.
ADNKS sonuçlarına nazaran, geçen yıl Türkiye’de 21 milyon 817 bin 61 çocuk içinde hem annesi hem babası vefat etmiş çocuk sayısının 5 bin 276, babası vefat etmiş çocuk sayısının 258 bin 515, annesi vefat etmiş çocuk sayısının ise 81 bin 373 olduğu görüldü.
Cinsiyete nazaran incelendiğinde, hem annesi hem babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 2 bin 740, kız çocuk sayısının 2 bin 536, babası vefat etmiş erkek çocuk sayısının 132 bin 301, kız çocuk sayısının 126 bin 214, annesi vefat etmiş erkek çocuk sayısının 41 bin 500, kız çocuk sayısının 39 bin 873 olduğu kayıtlara girdi.
Aile ve Toplumsal Hizmetler Bakanlığının datalarına nazaran, 2024’te ülke genelinde kuruluş bakımı altında bulunan çocuk sayısının 15 bin 135 olduğu görüldü. Mevcut hami aile sayısının 8 bin 719, kollayıcı aile yanında bakımı sağlanan çocuk sayısının 10 bin 430 olduğu belirlendi. Evlat edindirilen çocuk sayısı da geçen yıl 589 olarak kayıtlara geçti.
Boşanma istatistiklerine nazaran, katılaşan boşanma davalarıyla geçen yıl 187 bin 343 çift boşandı, 186 bin 536 çocuk velayete verildi. Boşanma davaları sonucu çocukların velayetinin çoğunlukla anneye verildiği görüldü. Velayetlerin yüzde 74,4’ünü anne, yüzde 25,6’sını baba aldı.
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına nazaran, meskenden internete erişim imkanına sahip olan hanelerin oranı 2004’te yüzde 7 iken 2024’te yüzde 96,4 oldu. Öteki yandan, hanelerde dizüstü, tablet, netbook üzere taşınabilir bilgisayar bulunma oranı yüzde 0,9’dan yüzde 45,2’ye, cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı yüzde 53,7’den yüzde 99,6’ya yükseldi.
Yoksulluk oranı yüzde 21,2
Gelir ve ömür şartları araştırması sonuçlarına nazaran, muadil hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60’ı dikkate alınarak belirlenen sona nazaran yoksulluk oranı 2024’te yüzde 21,2 olarak hesaplandı.
Hanehalkı tipine nazaran yoksulluk oranı incelendiğinde ise tek kişilik hanehalklarının yüzde 11,7’sinin, tek çekirdek aileden oluşan hanehalklarının yüzde 20,9’unun, geniş ailelerden oluşan hanehalklarının yüzde 26,9’unun, çekirdek aile bulunmayan birden fazla şahıstan oluşan hanehalklarının ise yüzde 15,3’ünün yoksulluk hududunun altında yaşadığı görüldü.
Kendilerine ilişkin konutta oturanların oranı yüzde 56,1
Gelir ve hayat şartları araştırması sonuçlarına nazaran, 2024’te konutların mülkiyet durumları incelendiğinde, fertlerin yüzde 56,1’inin oturdukları konutun kendilerine ilişkin olduğu, yüzde 28’inin ise kiracı olduğu görüldü. Lojmanda oturanların oranı yüzde 0,9, kendi konutunda oturmayıp kira ödemeyenlerin oranı ise yüzde 15 olarak kayıtlara geçti.
Fertlerin yüzde 30,2’sinin 2024’te izolasyondan ötürü ısınma sorunu, yüzde 31,3’ünün sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi üzere nedenlerle sorun yaşadığı, yüzde 21,7’sinin trafik yahut sanayinin neden olduğu hava ve etraf kirliliği yahut öteki çevresel sıkıntılar yaşadıkları görüldü.
(Bitti)
