Türkiye’nin mirası: Millî Mücadele’nin merkezi Erzurum Kongre Binası

“Tarih, bu kongremizi elbet seçkin ve büyük bir eser olarak kaydedecektir” sözleriyle Mustafa Kemal Atatürk’ün hafızalara kazıdığı Erzurum Kongresi, 23 Temmuz – 7 Ağustos 1919 tarihleri ortasında, Vilâyât-ı Şarkiyye Müdâfaa-i Hukuk-ı Milliye Cemiyeti Erzurum Şubesi’nin davetiyle, tarihe taraf veren kararların alındığı o görkemli binada toplandı. Ortadan geçen bir asra karşın Erzurum Kongre Binası, o periyodun heyecanını ve kararlılığını ziyaretçilerine hissettirmeye devam ediyor.
4 FARKLI EĞİTİM HİZMETİNDE KULLANILDI
Aslında bu yapı, 1864 yılında Sanasaryan Koleji olarak inşa edildi. Cumhuriyet öncesinde devlet tarafından satın alınarak kamulaştırılan bina, 1924 yılı sonlarında çıkan büyük bir yangında ağır hasar aldı; ahşap kısımları büsbütün kül oldu. Lakin bina küllerinden yine doğdu. Onarıldıktan sonra 1926 yılında Gazi İlkokulu olarak eğitime kapılarını açtı. Vakit içinde farklı eğitim kurumlarına konut sahipliği yaptı: Yapı Sanat Okulu, Hoş Sanatlar Lisesi, Toplumsal Bilimler Lisesi ve Fen Lisesi olarak hizmet verdi.
1960’TA MÜZELEŞTİRİLDİ
Tarihi binanın bir kısmı, 1960 yılında Atatürk ve Erzurum Kongresi Müzesi olarak ziyarete açıldı. 2011-2013 yılları ortasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Ulusal Saraylar Başkanlığı tarafından kapsamlı bir onarımdan geçirildi ve 2016 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Hoş Sanatlar Genel Müdürlüğü’ne devredildi. Günümüzde Erzurum Fotoğraf ve Heykel Müzesi Müdürlüğü olarak sanatseverlerle buluşuyor.
MİLLİ CABA’NIN 100. YILINDA YENİLENDİ
05 Temmuz 2017’de ihalesi yapılan yenileme projesi yaklaşık bir yıl sürdü ve 2018 yılında tamamlanarak Ulusal Mücadele’nin 100. yılına özel etkinliklerle tekrar kapılarını açtı. Müzenin envanterinde 248 tablo, 47 çizgi sanatı yapıtı, 11 özgün baskı, 6 heykel ve 10 seramik olmak üzere toplamda 322 bedelli eser bulunuyor. Ayrıyeten, Türkiye’de eşi gibisi olmayan Esmaü’l-Hüsna koleksiyonu da burada sergileniyor.
Erzurum Kongre Müzesi; şehit ve gazi yakınlarına, öğretmenlere, öğrencilere, 65 yaş üstü vatandaşlara ve MüzeKart sahiplerine fiyatsız olarak ziyaret imkânı sunuyor. Yalnızca bir müze değil; yıl boyunca pek çok standa, kültürel aktifliğe ve sanatsal buluşmaya da konut sahipliği yapıyor. Kongre Binası, bugün hem tarih hem sanat tutkunlarını birebir çatı altında buluşturmaya devam ediyor.