Türkiye’ye zararı 3 milyar dolardan fazla

Uzun yıllardır bilhassa hayvan ve bitkilerde hastalıkların ortadan kaldırılmasında yarar sağlayan endüstriyel enzimler konusunda çalışmalar yürüten ÇÜ Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Kısmı Moleküler Biyoloji Anabilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burhan Arıkan, Çukurova bölgesinde yaşanan Akdeniz meyve sineği meselesinin yarattığı ekonomik kayba yönelik bir mühlet evvel çalışma başlattı. Arıkan ve takımı, ihraç edilen tarım eserlerinin geri gönderilmesine neden olan sineğe karşı mevcut şartlarda kullanılan tuzak sisteminin yerine, çok tesirli bir ilaç geliştirdi.

YILLIK 3 MİLYAR DOLAR ZİYANA NEDEN OLUYOR

Çalışmalara ait bilgi veren Prof. Dr. Burhan Arıkan, “İki yıl önceki Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) datalarına nazaran Türkiye’nin Akdeniz meyve sineğinin yıllık 3 milyar dolara varan bir ziyanı olduğu ortaya çıktı. Şu anda Akdeniz meyve sineği ile ağır bir çaba var lakin bu yalnızca kapan ya da tuzaklarla yapılmaya çalışılıyor. Bu yolla de yalnızca ergin sinekler ölebiliyor, larvası ve yumurtasında rastgele bir vefata yol açmıyor. Halbuki sorun tarlada, bitkinin üzerinde. Oraya gelen sinek tuzağın içerisine girmezse ölmez. Biz de bu sıkıntıya alternatif nasıl bir tahlil üretebiliriz, diye baktığımızda bir Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme Yönetimi Başkanlığı (KOSGEB) projesi başlattık” dedi.

TEK KULLANIMDA YÜZDE 100 SONUÇ VERİYOR

KOSGEB projesi kapsamında antibiyotik ve kimyasal içermeyen, Akdeniz meyve sineği başta olmak üzere çok sayıda zararlıya yönelik büsbütün biyolojik bir ilaç geliştirdiklerini kaydeden Prof. Dr. Burhan Arıkan, şöyle konuştu:

“Bir tek kullanımda yüzde 100’e yakın olumlu sonuçların elde edildiği, büsbütün biyolojik, kimyasal içermeyen, tabiatla ve canlılarla uyumlu bir eser geliştirdik. Bitkide ve ona bağlı meyvede rastgele bir birikim yapmıyor. Kimi ilaçlar birikime neden oluyor ve son kullanıcı olan tüketici de kansere kadar giden istenmeyen süreçler oluşturuyor. Doğayı, çevreyi, canlıları olumsuz etkilemeyecek, kalıcı olumsuz tesirler içermeyen, tabiatta bozunacak bir esere gereksinim vardı. Biz bu türlü bir eser geliştirdik. Elma, incir, dut, biber, buğday, incir, fasulye üzere birçok çeşitte ve hastalıkta denedik. Kırmızı palmiye böceğine kadar çok sayıda ziyanlı üzerinde denedik. Hastalıklar ve zararlıların kısa müddette larvasını, yumurtasını, erginini büsbütün ortadan kaldırdı. Buna alternatif olan piyasadaki kimyasal eserleri 7 günde bir, birden fazla kullanıyorsunuz lakin sorun tekrar görülüyor. Lakin bizim eserimiz kimyasal ilaçlara nazaran aktifliği çok daha kalıcı biyolojik bir tahlil oldu.”