Van Gölü’ndeki Tarihi Mezarlar Definecilerin Hedefi Haline Geldi
Van Gölü‘ndeki tarihi mezarlar definecilerin maksadı oldu
BİTLİS – Van Gölü’nde yaşanan su çekilmesiyle birlikte Bitlis’in Tatvan ilçesinde yine gün yüzüne çıkan tarihi mezarlar, definecilerin maksadı haline geldi.
Yıllar evvel Van Gölü’nün yükselen suları nedeniyle su altında kalan tarihi toplu mezar alanı, suların çekilmeye başlamasıyla tekrar gün yüzüne çıkmaya başlamıştı. Yıllar evvel Van Gölü’nün yükselen suları nedeniyle su altında kalan, halk ortasında “mezarlık alanı” olarak bilinen bu bölgede, motifli taş yapılar ortaya çıkmaya başladı. Taşların bir kısmında haç işaretleri dikkat çekerken, kimilerinde farklı periyotlara ilişkin olduğu düşünülen çeşitli motifler yer alıyor. Bu durum, bölgenin çok kültürlü tarihine ışık tutabilecek nitelikte. Uzun yıllardır göl sularının yuttuğu bu taşlar, artık ise bilinçsizce yapılan kaçak kazıların tehdidi altında. Kaçak hafriyatlar sebebiyle alandaki kimi mezar taşlarının kırıldığı, birtakım mezarların ise kazılarak tahrip edildiği görülüyor. Her geçen gün artan define arayışı, bu pahalı taşlara büyük ziyan veriyor.
“Taşların neye ilişkin olduğu kesin bilinmiyor”
Konuyla ilgili değerlendirmelerde bulunan Bitlis Eren Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Demirtaş, Adabağ köyü açıklarında görülen taşların mezarlık ya da yerleşim yerine ilişkin olabileceğini belirtti. Lakin bölgede şimdi sistematik ve bilimsel bir araştırma yapılmadığı için taşların mahiyeti hakkında kesin bir bilgi olmadığını vurguladı. Demirtaş, “Son devirlerde yaşanan büyük su çekilmesiyle birlikte sular altında kalmış birtakım tarihi motifler, taş yapılar, dikili taşlar ve mümkün yerleşim yeri kalıntıları ortaya çıkmıştır. Bu nedenle, kelam konusu alanın bir yerleşim yerine mi yoksa bir mezarlığa mı ilişkin olduğu sorusu gündeme gelmiştir” dedi.
“Definecilere karşı müdafaa önlemleri alınmalı”
Prof. Dr. Demirtaş, bölgede defineciler tarafından yapılan kaçak kazıların önemli bir tahribata yol açtığını belirterek, “Ne yazık ki bu taşların bulunduğu alan ve etrafındaki öbür tarihi bölgeler, defineciler tarafından büyük ölçüde tahrip edilmektedir. Bu alanların, definecilere karşı müdafaa önlemleriyle teminat altına alınması büyük ehemmiyet taşımaktadır” sözlerini kullandı.
Define arayışının mezarlıklar, ibadet yerleri üzere alanlarda hiçbir halde mana taşımadığını belirten Demirtaş, “Define; mezarlıkta, kilisede, mescitte olmaz. Bu çeşit yerlerde define aramak beyhude bir gayrettir. Bu vesileyle define arayanlara bunu bir defa daha hatırlatmak isterim” dedi.
Uzmanlara nazaran, bu taş yapıların gerçek niteliğinin anlaşılabilmesi için sanat tarihçileri, arkeologlar ve sualtı arkeologlarının bölgede hemen çalışma yapması gerekiyor. Lakin kaçak kazıların devam etmesi durumunda, bölgenin taşıdığı beklenen arkeolojik pahalar geri dönüşü olmayan bir halde yok olabilir.
Bölge halkı ve uzmanlar, yetkililere davette bulunarak, Adabağ köyü açıklarında ortaya çıkan bu tarihi alanın bir an evvel müdafaa altına alınmasını ve bilimsel araştırmalara açılmasını talep ediyor.
