Vücudunuzdaki sinyallere dikkat: ‘Gizli salgın’ lenfödem alarm veriyor

Sağlık Bakanlığı, toplardamar ve lenfatik damar sıhhatinin değerine dikkat çekmek için, ‘7-13 Nisan Kalp Damar Sıhhati Haftası’nda birçok aktiflik düzenliyor.

Genel Cerrahi Uzmanı Dr. Özlem Öndeş, venöz ve lenfatik damar hastalıklarının önlenebilir ve tedavi edebilir hastalıklar olduğunu belirterek, “Bu yüzden de farkındalığı kıymetlidir. Örneğin venöz tromboembolizm toplar damardaki pıhtılaşma durumu önlenebilir ölümlerin önde gelen nedenlerinden biridir. Lenfödem ise gizlenmiş salgın olarak kabul edilir.

Venöz damarlar yani toplardamarlar oksijenden yoksul kanı kalbimize geri taşırlar. Bir şey toplardamarı zayıflattığında yahut hasar verdiğinde toplardamar olması gerektiği üzere çalışmaz. Venöz hastalık durumunda, damarlarımızdaki kapakçıkların ziyan görmesi nedeniyle kapakçıklar büsbütün kapanamaz. Bu da kanın geriye hakikat sızmasına yahut her iki istikamette akmasına neden olur” dedi.

‘DÜNYADA VARİS GÖRÜLME ORANI YÜZDE 33’

Kan pıhtıları, varisler ve venöz ülserler başta olmak üzere venöz hastalıkların 7 kısımda incelenebildiğini söyleyen Dr. Öndeş, “Kan pıhtıları bacaklarımızda, kollarımızda, iç organlarımızda, beynimizde, böbreklerimizde, akciğerlerimizde görülen pıhtılardır. ‘Kronik venöz yetmezlik’ dediğimiz hastalık ise kanın bacaklarda birikmesidir ve bu kronik şişmeye neden olur. Artan basınca bağlı olarak da ciltte renk değişikliğine ve ülserlere kadar gidebilir. Varisler ise damar duvarının yapısının bozulması ve damarlarda genişlemedir.

Venöz ülserler güzelleşmeyen, tekrarlayan yaralardır. Bunlar açık yaralara da dönüşebilir ve dizimizin altında, bacağımızın iç kısmında, ayak bileğimizin çabucak üzerinde oluşur. ‘Venöz reflü’ dediğimiz, yani toplardamardaki kanın geriye akması ile alakalı olabilecek pelvik ağrıların da görülme sıklığı çok fazladır. İnsanların kilo almasıyla, sıhhatsiz ömür halleri ile venöz hastalıklara yakalanma olasılıkları daha yüksek olmaktadır.

Dünyada erişkin insanlarda yüzde 33 oranında varis görülmektedir. Venöz hastalık risk faktörleri; ailede venöz hastalık hikayesi varsa, gebelik, beden kitle indeksi 30’dan büyük ise, bayan olmak, uzun müddet oturmak yahut uzun müddet ayakta durmak, doğum denetim hapı yahut hormon tedavisi almak, tütün eserleri kullanmaktır. Bacaklarımızda ve kollarımızda görülen ağrı, kramp, kızarıklık, sıcaklık artışı, yük, kaşıntı, yanma hissi, şişme, şişkin damarlar venöz hastalık belirtileri olabilir” diye konuştu.

‘BOL GİYSİLER GİYEBİLİRİZ’

Dr. Öndeş, lenfödem hastalığına ait olarak ise, “Meme kanseri ameliyatı ve pelvik cerrahisi ameliyatı sonrasında koltuk altı lenf düğümlerinin çıkarılması gerekir; çıkarılmazsa, lenf damarları hasar görebilir. Bu durumda da lenfödem gelişebilir, bundan ötürü sinsi, bilinmeyen bir hastalık olarak tabir ediliyor.

Venöz hastalığı ve lenfödemi önlemek için; bedenimizi izlemeliyiz, hayat şekli değişiklikleri yapmalıyız; mesela daha az yağlı besin tüketmeliyiz, daha fazla antrenman yapmalıyız, tütün eserlerinden vazgeçebiliriz, kâfi su içeriz, bacaklarımızı otururken yükseltebiliriz, bol giysiler giyebiliriz, cilt bakımı yapabiliriz, uygun ayakkabı seçimi yapabiliriz” sözlerini kullandı.