Yargıtay’dan dövizle nafaka ödeyenlere müjde

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, emsal bir karara imza atarak, süresiz ve kuralsız döviz cinsinden taahhüt edilen yoksulluk nafakasının 18 yıllık müddet sonunda tarafların ekonomik ve toplumsal durumlarına bakılarak uyarlanmasına karar verdi.

Edinilen bilgiye nazaran, davacı vekili dilekçesinde mutabakatlı boşanmaya destek kontrat uyarınca müvekkili tarafından davalıya aylık bin 500 dolar yoksulluk nafakası ödenmesine karar verildiğini, lakin davacının ilerleyen yıllarda ekonomik durumunun berbata gittiğini, dava konusu edilen aylık bin 500 dolar nafakanın öncelikle hükmedilen yoksulluk nafakasının kaldırılmasına, bu mümkün olmadığı takdirde aylık 850 lira fiyatına indirilmesine karar verilmesini talep etti. Davalı vekile yanıt dilekçesinde karşı tarafın avukatı, müvekkil aleyhine gerçeğe muhalif argümanlarla açılan ve yeterli niyet, doğruluk, dürüstlük ve bilhassa mukaveleye bağlılık prensiplerine muhalif bulunan davayı kabul etmediklerini, taraflar ortasındaki evliliğin davacının şu anda evli olduğu eşi ile müvekkilini aldatması nedeniyle sonlandığını, boşanmayı sağlamak maksadıyla davacının müvekkiline aylık bin 500 dolar nafakayı ödemeyi kabul ettiği gerekçesiyle davanın reddini savundu.

İlk derece mahkemesi davanın kısmen kabulüne karar verdi

İlk derece mahkemesi, tüm belge kapsamını kıymetlendirerek davanın kısmen kabulü ile davalı faydasına bin dolar yoksulluk nafakası takdirine, 22.12.2021 tarihli ek karar ile de nafaka davalarında reddedilen kısım üzerinden vekalet fiyatına hükmedilemeyeceği gerekçesiyle davalı vekilinin bu istikamete ait talebinin reddine karar verdi. Birinci derece mahkemesinin belirtilen kararına karşı mühleti içinde taraf vekillerince 22.12.2021 tarihli ek karara karşı davalı vekili tarafından istinaf müracaatında bulundu.

Bölge Adliye Mahkemesi nafakayı 2 bin 500 TL’ye uyarladı

Bölge Adliye Mahkemesinin kararında dava tarihi prestiji ile somut olaya bakıldığında davacının TL üzerinden emekli aylığı aldığı, boşanmanın katılaştığı tarihteki TCMB alış kurunun 1,64 TL, eldeki dava tarihinde ise 7,38 TL olduğu, kur farkları ve ekonomik göstergeler dikkate alındığında döviz üzerinden belirlenen yoksulluk nafakasının Türk lirası olarak uyarlanması gerektiği belirtilerek, İstanbul 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.03.2003 tarihli ilamı ile bayan faydasına hükmedilen aylık bin 500 dolar yoksulluk nafakasının dava tarihi olan 05.01.2021 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere Türk lirasına uyarlanmasına ve aylık 2 bin 500 TL yoksulluk nafakası ödenmesine hükmedildi.

Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, Bölge Adliye Mahkemesinin kararını bozdu

Bölge Adliye Mahkemesinin kararını bozan Yargıtay 2. Hukuk Dairesi, bozma ilamında şu sözlere yer verdi:

“Somut olayda mahkemece yaptırılan tarafların toplumsal ve ekonomik durum araştırmalarında davalının emekli olduğu, 2 bin TL emekli maaşı aldığı, 3 bin TL kira bedelini kardeşinin aldığı, bakmakla yükümlü olduğu fizikî engelli anne ve bir çocuğunun olduğu, davacının emekli olduğu 3 bin 500 TL civarında emekli maaşı aldığı, bin 300 TL kira verdiği, yine evlendiği, eşi ve bu eşinden olan 2012 doğumlu çocuğunun olduğu, eşinin danışmanlık şirketi olduğu anlaşılmıştır. Davacının her ne kadar eşine ilişkin olduğu anlaşılan şirketin az paylı ortağı olduğu görülse de davacının banka dökümleri ve şahit beyanları da ayrıyeten değerlendirildiğinde davacının gelirinin yalnızca emekli maaşı ile hudutlu olmayıp, gelir seviyesinin yüksek olduğu anlaşılmaktadır. Münasebetiyle tarafların boşanma tarihinde yapılan toplumsal ve ekonomik durum araştırması ile huzurdaki dava tarihinde yapılan araştırma ortasında çok bir güzelleşme ya da kötüleşme olmadığı sabittir. Davacının boşanma protokolü ile belirlenen yoksulluk nafakasını ödemeyi kabul etmesi sonrasında ortadan geçen vakit içerisinde tarafların her ikisinin de protokol gereği ve tekrar mahkemece de kabul edildiği üzere erkeğin boşanmanın gerçekleştiği tarihe nazaran ekonomik durumunda çok bir kötüleşmenin olmadığı, davalı bayanın da toplumsal ve ekonomik durumunda dava tarihi itibariyle çok bir değişiklik olmadığı, döviz kurundaki değişiklik davacının öngöremeyeceği derecede ülke bazında ön görülemeyen bir kriz nedeni ile ani bir artış halinde meydana gelmediği, uyarlamayı gerektirecek mahiyette olmadığı dikkate alındığında davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde karar tesisi ile yoksulluk nafakasının indirilmesi yanlışsız olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.”

Bölge Adliye Mahkemesi, her ne kadar Yargıtay bozma ilamında tarafların durumlarında fevkalâde değişiklik olmadığı kabul edilmiş ise de yoksulluk nafakasının başlangıç tarihi olan 2003 yılından sonra davacının ekonomik ve toplumsal durumunun olumsuz istikamette, buna karşılık davalının ise epeyce olumlu tarafta geliştiği, yoksulluk nafakasının başlangıç tarihi ile eldeki dava tarihi ortasında dolar kurunda yaklaşık 4,5 katlık bir artışın yaşandığı gerekçesiyle direnme kararı verdi. Direnme kararına karşı müddeti içinde davalı vekili tarafından temyiz isteminde bulundu ve evrak Yargıtay Hukuk Genel Kurulu gündemine taşınmış oldu.

“Süresiz ve koşulsuz döviz cinsinden taahhüt edilen yoksulluk nafakasının 18 yıllık müddet sonunda tarafların ekonomik ve toplumsal durumlarına bakıldığında uyarlanması gerekir”

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu, temyiz incelemesi sonucunda Bölge Adliye Mahkemesinin kararını onadı. Onama ilamında şu tabirlere yer verildi:

“Davalı fiiller ortasındaki istikrarın sarsılmadığını da savunmuştur. Karşılıklı fiiller içeren mukavelelerde tarafların birbirine sağlamayı taahhüt ettikleri fiiller ortasında bir menfaat istikrarının bulunduğu kabul edilir. Bilindiği üzere ülkemiz iktisadının alınan tüm önlemlere karşın istikrarlı bir duruma gelmediği, TCMB tarafından gerçekleştirilen Türk parasının yabancı paralar karşısındaki kıymet kaybının engellenmesine yönelik tüm çalışmalara karşın yükselen enflasyonun düşürülemediği bilinen bir gerçektir. Savunma kapsamında; erkeğin -kolayca boşanma- istikametinde menfaat elde ettiği, bunun karşılığında döviz cinsinde nafaka ödemeyi kabul ettiği ileri sürülmüştür. Oysa nafakanın hükmedildiği tarih ile direnme karar tarihindeki döviz kuru karşılaştırıldığında ve bilhassa erkeğin dava tarihinde olduğu üzere günümüzde hala döviz cinsinden gelir elde etmediği gözetildiğinde nafaka borçlusunun ‘Bin 500 dolar yoksulluk nafakasına yönelik’ fiilini ifa etmesi için harcaması gereken uğraş ile nafaka alacaklısının menfaati kıyaslandığında, ortada bir orantısızlığın olduğu kabul edilmelidir. Bu türlü olunca döviz cinsinden karar altına alınan yoksulluk nafakasının Türk Lirası cinsinden ödenmesine karar verilmesine dair verilen karar isabetli olmuştur.” – BURSA