Yatırım hazırlıkları ve işbirlikleri savunma ve havacılık şirketlerine yaradı

Rusya-Ukrayna Savaşı sonrası artan güvenlik tehditlerinin akabinde bilhassa Avrupa’da birçok ülke savunma yatırımlarını artırma kararı aldı.

Avrupa ülkelerinin savunma bütçelerinde artışa yönelmesi savunma sanayi ve havacılık firmalarının paylarında süratli yükselişlere yol açtı.

Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesinin ardından Avrupa, savunma ve güvenlik siyasetlerinde revizyona gitti.

Trump’ın vazifeye gelmesiyle ABD ve Ukrayna ortasında soğuk rüzgarlar esmeye başlarken, ABD ve Avrupa ortasına ekonomik ve savunma siyasetleri açısından ayrışmalar görüldü.

Başkan Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Ukrayna’da süren savaşın sona erdirilmesine ait barış müzakereleri görüşmelerine Avrupa Birliği (AB) ülkelerini dahil etmedi. Diplomatik müzakerelerin arttığı periyotta Avrupalı ülkeler masada yer almak istiyordu lakin bu talep ABD tarafından karşılık bulmadı.

Trump’ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile kameralar önünde tartışmasının akabinde ise durum daha da karmaşık bir hal aldı. ABD’nin Kiev’e askeri yardımları askıya alma kararı gelmesi Avrupa’da acil adım atılması gerekliliğini ortaya çıkardı.

Trump’ın 20 Ocak’ta misyona gelmesinin akabinde süratle değişen siyasetler, AB ve Ukrayna ile gerilen alakalar sonrası Avrupa ülkeleri savunma harcamalarını büyük ölçüde artırma kararlarını açıklamaya devam ediyor. Yeni kararlar piyasalarda savunma ve havacılık şirketlerinin paylarında ralli havası oluşturdu.

AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin yeni savunma paketi ve tekrar silahlanma planını tanıtmıştı. Von der Leyen, Avrupa’nın güvenliği konusunda daha fazla sorumluluk üstlenmesi gerektiğine dikkati çekerek, kelam konusu planla 800 milyar avroluk savunma harcamasının harekete geçebileceğini lisana getirmişti.

AB önderleri de yeni savunma paketi ve silahlanma planı ile Ukrayna’ya dayanağı görüşmek üzere 6 Mart’ta harika dorukta bir ortaya geldi. Fransa, uzun vadeli bir savunma planı kapsamında bu alandaki harcamalarını 2030’a kadar yıllık 3 milyar avro artıracağını açıklamıştı.

İngiltere Başbakanı Keir Starmer, ülkesinin savunma harcamalarını 2027’ye kadar GSYH’nin yüzde 2,5’ine çıkaracağını ve bu artışı finanse etmek için dış yardım bütçesinin yüzde 0,5’ten yüzde 0,3’e çekileceğini duyurmuştu.

Almanya’da yeni hükümeti kurmasını beklenen partilerin temsilcileri, savunma harcamalarını artırmak için anayasada borç freninin gevşetilmesi ve ivedilikle muhtaçlık duyulan altyapı yatırımları için gelecek 10 yılda kullanılmak üzere 500 milyar avroluk fon kurulması konusunda mutabakata varmıştı.

Öte yandan Almanya’da Federal Meclis’ten sonra, ülkenin 16 eyaletini temsil eden Federal Eyaletler Temsilciler Meclisi de altyapı ve iklim için 500 milyar avroluk özel fon oluşturulması ve savunma harcamalarının gelecekte “borç freni” uygulamasından çıkarılması onaylandı.

Avrupa’nın ABD Dışişleri Bakanlığının Suudi Arabistan’a, gelişmiş hassas kabiliyetlere sahip silah sistemleri ve ilgili ekipmanlarının satışının onaylandığını duyurması da bilhassa ABD merkezli savunma ve havacılık şirketlerinin paylarına olumlu yansıdı.

AVRUPA VE ASYA BORSALARI YÜKSELİŞTE

Yılın birinci çeyreğinde yatırımcısına Alman Rheinmetall yüzde 113,5, Güney Koreli Hanwha Aerospace yüzde 92, Fransız Thales yüzde 77,1, İtalyan Leonardo yüzde 72,9, İsveçli Saab yüzde 68,4, Fransız şirket Dassault Aviation yüzde 54,7, İngiliz şirketler BAE Systems yüzde 35,8 ve Rolls-Royce yüzde 31,7 kazandırdı.

ABD merkezli RTX Corporation’ın payları yüzde 14,5, Fransız Safran’ın payları yüzde 14, Japon Mitsubishi Heavy’nin payları yüzde 13,6, ABD’li Northrop Grumman’ın payları yüzde 9,1, Alman Lufthansa’nın payları yüzde 9,1, Avrupa merkezli çok uluslu havacılık şirketi Airbus’ın payları yüzde 5,2, öteki ABD’li şirket General Dynamics’in payları yüzde 3,4 artış kaydetti.

Böylece Avrupa’daki savunma şirketlerinde görülen yükselişin Asya’daki savunma şirketlerinin pay performansına da yansıdığı görüldü.

Yatırımcısına ABD’li şirketler L3 Harris Technologies yüzde 0,5, Boeing yüzde 3,6 ve Lockheed Martin yüzde 8,1 kaybettirdi.

Ukrayna-Rusya ortasında devam eden savaş ve ABD’deki siyasi değişim, Avrupa’daki hükümetlerin savunma harcamalarını daha fazla artırmaya teşvik ederken, Alman silah üreticisi Rheinmetall, satışlarının bu yıl yüzde 25 ila 30 artmasını beklediğini açıkladı.

Türkiye’nin önde gelen insansız hava araçları üreticisi Baykar ile Avrupa’nın en büyük savunma firmalarından İtalyan Leonardo ortasında insansız teknolojilerde iştirak mutabakatı imzalanması da bu şirketin paylarına olumlu yansıdı.

Öte yandan BAE Systems, Rusya-Ukrayna Savaşı ile ülkelerin savunma bütçelerinin arttığı bir devirde rekor sayıda sipariş aldığını duyurdu.

Şirket, geçen yıl 33,7 milyar sterlin kıymetinde yeni sipariş alırken, şirketin mevcut birikmiş siparişlerinin toplamı da 77,8 milyar sterline ulaştı.

İşçi grevleri Amerikan havacılık şirketi Boeing’in pay performansını olumsuz etkiledi.

İşçi grevleri, kimi savunma programlarıyla ilgili masraflar ve işten çıkarmalarla ilgili masrafların tesiriyle şirket, geçen yıl 11,8 milyar dolar ziyan ettiğini açıkladı.

ABD ordusunun son teknoloji eseri hayalet savaş uçağı F-35’in üreticisi Lockheed Martin Corporation (LMC), uçağın üretimi ve bakımı için Savunma Bakanlığı’ndan (Pentagon) fazla fiyat aldığı argümanlarını çözmek emeliyle yaklaşık 30 milyon dolar ödemeyi kabul etti.

YATIIRMCISINA ASELSAN YÜZDE KAZANDIRDI

Borsa İstanbul’da süreç gören savunma şirketleri de yılın birinci çeyreğinde yatırımcısını genel manada sevindirdi.

Şirketler, proje ve faaliyetlerine ağır bir halde devam ederken, Avrupa’nın savunma harcamalarını artırmaya karar vermesi de Türk savunma sanayi eserlerinin Avrupalı şirketlerin radarına girmesine neden oldu.

Avrupa savunmasında dikkat cazip bir dönüşüm yaşanırken, bu dönüşüm Türkiye’de şekilleniyor. Türk savunma şirketleri, ekipman tedarikçisi rolünden çıkıp, Avrupa’nın gelecekteki savunma yapısının mimarı haline gelmeye başladı.

Bu gelişmelerle yılın birinci çeyreğinde yatırımcısına Papilon Savunma yüzde 128,2, ASELSAN yüzde 65,4, Altınay Savunma yüzde 9,3, Otokar yüzde 1,9 kazandırdı.

SDT Uzay & Savunma Teknolojileri’nin payları yüzde 7,4, Onur Yüksek Teknoloji’nin de yüzde 20,8 geriledi.

Londra merkezli finansal hizmetler şirketi Tellimer’in Gelişmekte ve Gelişme İhtimali Olan Piyasalar Pay Senedi Stratejisti Hasnain Malik, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede ABD’nin Avrupa ülkelerinin askeri harcamalar ve savunma konusunda kendi yüklerinin çok daha fazlasını üstlenmeleri gerektiğini çok açık bir halde ortaya koyduğunu vurguladı.

Malik, “Bu durum Avrupa ülkelerinin ulusal savunma bütçelerinde artış ve sadece AB savunma ekipmanı tedarikçileri için değil, tıpkı vakitte İngiltere ve Türkiye’dekiler için de daha fazla fırsat manasına geliyor.” dedi.

Dünyanın önde gelen savunma ve havacılık şirketleri ile Borsa İstanbul’da süreç gören savunma sanayi şirketlerinin paylarının bu yılın birinci çeyreğindeki getirileri (yüzde) şöyle: