Yumurta Sektöründe Sorunlar ve Gelişmeler Ele Alındı
İstanbul Ticaret Borsasının (İSTİB) her ay gerçekleştirdiği “Borsa Meydanı’nda Dallar Konuşuyor” toplantısında, bu ay yumurta dalı ele alındı.
Borsadan yapılan açıklamada, “Yumurta Üretimi ve Sorunları” başlığıyla çevrim içi gerçekleştirilen toplantıdaki konuşmasına yer verilen İSTİB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, Türkiye‘de yumurta bölümünün artan nüfus, değişen hayat biçimi, kentleşme, hane halkında çalışanların oranının artması, besinde endüstriyel üretimin yaygınlaşması ve organize perakendenin gelişmesi sayesinde büyük gelişim gösterdiğini belirtti.
Ülkede 30-40 yıl evvel yumurtanın küçük ölçekli çiftliklerde üretildiğini ve ekseriyetle bakkallar, semt pazarları aracılığıyla tüketiciye ulaştığını söz eden Kasap, “Kırsal kesimde ise herkes kendi yumurtasını üretiyordu. Günümüzde ise geçmişle kıyaslanmayacak büyüklük ve teknolojilere sahip dev tesislerde üretim yapılıyor ve tüketiciye organize perakende yoluyla ulaşıyor. Yumurtanın iç piyasa fazlası ise ihraç ediliyor.” açıklamasında bulundu.
“Sanayi eseri yumurta kabuklu yumurtadan 4 kat değerli”
Yumurta Üreticileri Merkez Birliği (YUM-BİR) Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Afyon da yumurtanın stratejik bir eser olduğunun tüm dünya ülkelerince kabul edildiğini belirterek, “Geçmişte yumurta açığını ithalatla kapatmaya çalışan ülkeler günümüzde kendi yumurtalarını üretmek için kesime önemli kaynaklar ayırıyor. Türkiye olarak üretimde birinci 10’dayız. Lakin yumurta fiyatlarındaki dalgalanma sonucu tavuk varlığımız 100 milyonun altına düştü.” sözlerini kullandı.
Kuş gribi, ABD’nin agresif talebi ve ramazan ayının fiyat artışını tetiklediğine işaret eden Afyon, lisanslı üretim ve lisanslı ihracatla meselelerin çözülebileceğine işaret etti.
Yumurta Üreticileri Eserleri Sanayicileri Derneği (YÜSAD) Yönetim Kurulu Lideri Metin Akman ise Türkiye’nin yumurta üretiminde birinci 10’da olmasına karşın yumurta endüstrisinde birinci 50’ye giremediğine dikkati çekti.
Akman, “Yumurta endüstrisi üretimi yumurta kırıldığında başlar. Bilhassa likit yumurta ve yumurta tozu, raf ömrü uzun sanayi mamulleridir. 10 yıl evvel yumurta üretimimizin yüzde 1’i yumurta endüstrisinde işleniyordu. Günümüzde bu oran yüzde 8’lere yaklaştı. Ama bu katma bedelli eserlerin oranının yüzde 20-30 bandına ulaşması gerekiyor. Sanayi eseri yumurta kabuklu yumurtadan 4 kat bedelli.” yorumunu yaptı.
“Üreticiye yeni üretim tesisleri kurmasına yönelik teşvik dala kalıcı katkı sağlayacak”
Ege Su Eserleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Lideri Girit, 2025’te 500 milyon dolar olarak hedefledikleri yumurta ihracatının fon kesintileriyle sekteye uğradığı belirterek, şunları kaydetti:
“Ülkemiz geçtiğimiz yıllarda yumurta ihracatında Hollanda’dan sonra ikinci sıradaydı. Yumurta ihracatçıları olarak 2025’te 300 milyon dolar damızlık ve 200 milyon dolar sofralık yumurta olmak üzere 500 milyon dolar maksadıyla yıla başladık. Ama evvel 0,50 dolar fon kesintisi geldi, akabinde 1,5 dolara çıkarıldı. Bu durum ihracatımızı durma noktasına getirdi. Hükümetimizin iç pazardaki gereksinimin karşılanması için yaptığı bu kesinti yerine sağlayacağı teşvik ve dayanaklarla üreticiye yeni üretim tesisleri kurmasına teşvik etmesi kesime kalıcı katkı sağlayacaktır.”
İstanbul Yumurta Üreticileri Toptancıları ve İş Adamları Derneği (İSTYUMDER) Yönetim Kurulu Lideri ve İstanbul Ticaret Borsası Meclis Üyesi Necati Yıldırım da yumurta üreticilerinin son periyotta ekonomik problemlerle karşı karşıya kaldığına dikkati çekerek, “Geçmiş periyotta güç şirketleri üreticiden yumurta gübrelerini fiyatla alıyordu. Artık ise üreticiler gübrelerini vermek için şirketlere para ödüyor. Bu durum üreticilerin maliyetlerini önemli ölçüde artırdı.” tabirlerini kullandı.
Son devirde yaşanan fiyat dalgalanmalarının bir başka nedeninin de vatandaşların bilinçsiz alışveriş yapması olduğuna işaret eden Yıldırım, “Vatandaşlarımız ramazan ayında konutunun muhtaçlığı olan 1 karton yumurta yerine ne de olsa yenir diyerek 3 karton yumurta alıyor. Bu durum reyonlardaki yumurta fiyatlarının artmasına neden oldu. Üreticiler olarak da bu durum karşısında eser arzı konusunda süreksiz badireler yaşandı.” açıklamasında bulundu.
